Το βιβλίο «Πικραμύγδαλο» παρουσιάστηκε στην Τρίπολη – Τι είπε στην ομιλία του ο Δημοσθένης Σωτηρόπουλος
Ο Φιλοτεχνικός Όμιλος Τρίπολης σε συνεργασία με τις εκδόσεις Ιωλκός οργάνωσαν την παρουσίαση του βιβλίου «Το πικραμύγδαλο» του Μιχαήλ-Αλέξανδρου Σ. Μαλαχιά στο Φιλοτεχνικό Όμιλο Τρίπολης την Τε-τάρτη 18 Ιουνίου 2014.
Προλόγισε η Χαρίκλεια Πολίτη-Μέλεγου (Πρόεδρος Φιλοτεχνικού Ομίλου Τρίπολης), ενώ την παρουσίαση έκαναν οι Δήμος Σωτηρόπουλος (Ιατρός-τέως Δήμαρχος Τρίπολης) και Αθηνά Τιτάκη (Ποιήτρια).
Αποσπάσματα του βιβλίου διάβασαν οι:
Κυριακή Κουτσουρίδου (Νομικός-Ποιήτρια)
Σάββας Κατσαρός (Μέλος Θεατρικής Ομάδας Τρίπολης)
Η παρουσίαση επενδύθηκε μουσικά από την πιανίστρια Αμαλία Γούλα, σε ένα χαλαρό διάλογο μουσικής και λογοτεχνίας με άξονα τη διφορούμενη φράση «Et in Arcadia Ego».
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
«Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί φίλοι και φίλες
Δεν είμαι ο αρμόδιος να παρουσιάσω και πολύ περισσότερο να κρίνω ένα τέτοιο λο-γοτεχνικό έργο, καθόσον οι γνώσεις μου σε τέτοια θέματα είναι περιορισμένες. Δέχτηκα ό-μως να πω λίγα λόγια για να εκθέσω, επιλεκτικά, τα ερεθίσματα και τους προβληματισμούς, που αποκομίζει ο άμοιρος της λογοτεχνίας αναγνώστης,εν αντιθέσει με τους προλαλήσαντες
Η πρώτη μου εντύπωση είναι ότι ο αγαπητός και εκλεχτός συνάδελφος Μιχάλης – Α-λέξανδρος Μαλαχιάς αναδεικνύεται άξιος συνεχιστής μιας μεγάλης παράδοσης γιατρών, οι οποίοι διέπρεψαν και ως σπουδαίοι λογοτέχνες, όπως ο Στέλιος Σπεράντζας με την αξιό-λογη προσφορά του στην παιδική λογοτεχνία μας, ο γιατρός Πέτρος Αποστολίδης, ο γνω-στός με το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας, ο επιφανής διηγηματογράφος και μυθιστοριογράφος Ανδρέας Καρκαβίτσας, που θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της Νεοελληνικής πεζογραφίας, που καλλιέργησε και πλούτισε συνάμα τη δημοτική λογοτεχνική μας γλώσσα στα λόγια της πλώρης, ο Βρετανός γιατρός από τη Σκωτία, διεθνώς γνωστός, Κρόνιν, ο οποίος έγινε πασίγνωστος με τα υπέροχα μυθιστορήματά του «Το Κάστρο», «Τα άγουρα χρόνια», «Οι περιπέτειες σε δύο κόσμους» κ.α., τα οποία οι παλαιότεροι διαβάσαμε στα νεανικά μας χρόνια. Για να μη πλατειάσω περιορίζομαι, ενδεικτικά, στα λίγα αυτά ονόμα-τα, αρκετά όμως για να υπενθυμίσουν τη μεγάλη προσφορά και συμμετοχή των γιατρών στον τομέα της λογοτεχνίας. Φαίνεται ότι η στενή και άμεση επαφή του γιατρού με τον πά-σχοντα άνθρωπο την ώρα του πόνου αφυπνίζει, σαν ενδορφίνες και καλλιεργεί ευαίσθητες χορδές καλλιτεχνικής δημιουργίας, που διαφορετικά θα έμεναν άγνωστες. Εδώ επιτρέψτε μου να προσθέσω τον αείμνηστο Ιατρό και Δήμαρχο Τριπόλεως Παναγιώτη Αλεξόπουλο με τα βιβλία του, «ότι θυμάμαι» και το επόμενο «όσα ξέχασα», ακόμη και τον συντοπίτη μας καθηγητή Χειρουργικής Γιάννη Παπαδημητρίου με τις «ιατρικές μνήμες» του.
Και επανέρχομαι τώρα στο αγαπητό μας Ιατρό Μιχάλη Μαλαχιά, που είχα την τιμή να κοσμεί την Ορθοπαιδική κλινική του Παναρκαδικού Νοσοκομείου, που διευθύνω με το μυθι-στόρημά του το «Πικραμύγδαλο», που επεκτείνεται σε 500 και πλέον σελίδες. Ο μύθος του έργου, που είναι το πρωταρχικό στοιχείο της αφήγησης αναπτύσσεται σε πολλά επίπεδα χώρου και χρόνου, και αυτό είναι γνώρισμα του πραγματικού σπουδαίου λογοτεχνήματος. Είναι πολυπρόσωπο και οι ανθρώπινοι χαρακτήρες διαγράφονται με πληρότητα και ακρίβει-α, που εκφράζουν τις σκέψεις και τη φιλοσοφία του συγγραφέα.
Μια πρώτη επαφή με το έργο δίνει στον αναγνώστη την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα. Και είναι πράγματι κατά ένα μέρος ψυχολογικό με την πιο βα-θιά σημασία του όρου. Δεν μένει απλώς στην επιφάνεια της συμπεριφοράς των ανθρώπων, αλλά εισδύει βαθιά στο μυαλό των ηρώων του, μελετάει τη λειτουργία του, εισέρχεται στην ψυχολογία του βάθους, στις εκρήξεις του Υποσυνείδητου και του Ασυνείδητου, στα άλματα της λογικής έως και την παράνοια. Διαβάζω ένα μικρό κομμάτι από τη σελίδα 242: «Εσύ θέ-λεις να με μπουκώσεις χάπια νευροληπτικά που με αποκοιμίζουν. Χαυνώνουν τη σκέψη, σκοτώνοντας τη διαύγεια της τρέλας μου. Μια κορτιζόνη θέλεις να μου χορηγήσεις. Μια κορ-τιζόνη διανοητική. Που ευτυχώς δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη στην επιτυχία της πρωτότυπης. (ο συγγραφέας φαίνεται εδώ ότι δεν συμπαθεί τα γενόσημα). Μια κορτιζόνη που θα σκότωνε τις παράλογες σκέψεις μου. Γλυκά θα τις αποκοίμιζε. Μια κορτιζόνη που θα με επανέντασσε στο σύστημα». Παρουσιάζεται ανάγλυφα εδώ και σε πολλές άλλες σελίδες ο κατακερματι-σμός του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου της εποχής μας. Πολύ μπερδεμένος και κομμα-τιασμένος ο σημερινός άνθρωπος. Το «κατακερματίζεσθαι την ουσίαν» είναι η σύγχρονη α-σθένεια. Αποτέλεσμα της καταναλωτικής εποχής μας και επιδίωξη εκείνων που διαθέτουν και κινούν τα νήματα και τα μέσα της Εξουσίας.
Δεν μένει όμως ο συγγραφέας στην ψυχολογική περιγραφή των προσώπων. Γρήγορα περνάει στην κοινωνική ψυχολογία και αγγίζει σχεδόν όλα τα σύγχρονα θέματα, που απα-σχολούν την επιστήμη της κοινωνιολογίας. Καταπιάνεται με τα επίκαιρα κοινωνικά προβλή-ματα και τα σημερινά πολιτικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η μορφή της Εξουσίας, κα-θώς λειτουργεί σήμερα, η οποία για να διατηρηθεί και να επιβληθεί ισοπεδώνει και μαζοποιεί τον άνθρωπο και τον μεταβάλλει σε παθητικό δέκτη των εντολών της. Και προτείνει αντίστα-ση: «Δεν πολεμάμε τον σημερινό άνθρωπο. Πολεμάμε τους μηχανισμούς, συνειδητούς ή ασυνείδητους, της μαζοποίησής μας. Αγωνιζόμαστε για τον αυριανό άνθρωπο. Αγωνιζόμα-στε ενάντια στα αδιέξοδα της γενιάς μας».
Παραθέτω ένα σχετικό απόσπασμα από την σελ. 170, όπου ο ήρωας του προτείνει την ανα-τροπή της κάθε σάπιας κατάστασης, του οποιουδήποτε κατεστημένου έχει επικρατήσει: «Σε έναν κόσμο ανεστραμμένο έπρεπε ο ανατρέπων να δράσει στο πνεύμα του. Δηλαδή να προτείνει στη διαστρεβλωμένη εικόνα της κοινωνίας, που προτάσσει η εξουσία, μια νέα στρέβλωση. Να προτείνει το ανάποδο τού κοινωνικά αποδεκτού. Το ανάποδο του διαστρε-βλωμένου. Μόνο έτσι ο κοιμισμένος δέκτης θα αμφισβητήσει το κοινωνικά αποδεκτό, δηλαδή το εξ αρχής διαστρεβλωμένο. Το ανάποδο του ανάποδου είναι το ίσιο. Είναι το φυσιο-λογικό. Ή πιο απλά δυό αρνήσεις μια κατάφαση. Είναι η λυτρωτική αλήθεια για αυτόν που θα αφυπνιστεί, που θα βρει τη δύναμη και την έμπνευση να ανοίξει τα σφαλιστά βλέφαρα».
Σε άλλα σημεία, στο κεφάλαιο «Καθρέπτες», ερμηνεύει κοινωνικές παθογένειες, που σήμερα γίνονται πιο έντονες εξαιτίας της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης: «Τσέχες, Ρουμάνες, Ουκρανές και Ουγγαρέζες είχαν εισβάλει στη σκηνή, με κάθε είδους προστασία γύρω τους. Και ο κόσμος αγαπούσε πάντα το νέο, το εξωτικό, το φτηνό. Και η τέχνη της Εταίρας, η τέ-χνη του διεφθαρμένου έρωτα, παραδόθηκε αμαχητί στην ανατολικοευρωπαϊκή φράξιά του» (σελ.225).
Το έργο αυτό του αγαπητού μας γιατρού σαλπίζει μια ειρηνική κοινωνική επανάστα-ση. Η μέθοδος του είναι το ξεγύμνωμα της κάθε παθογένειας, που έχει επικρατήσει, η απο-κάλυψη και το μαστίγωμα της υποκρισίας, για να έρθει η ανατροπή του κατεστημένου. Εν κατακλείδι θα έλεγα ότι το «Πικραμύγδαλο» μπορεί να χαρακτηρισθεί κοινωνικό μυθιστόρημα με την επισήμανση ότι τα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία προσεγγίζει λογοτεχνικά, είναι και αντικείμενο των ανθρωπολογικών και κοινωνιολογικών σπουδών. Οι απόψεις όμως του συγγραφέα υποβάλλονται έμμεσα και αβίαστα, όπως σε κάθε έργο τέχνης.
Τελειώνω με την παρατήρηση ότι χρησιμοποιεί εύστοχα πολλές ιατρικές λέξεις και ορολογίες, που δίνουν ενάργεια στη γραφή και πλουτίζουν το λεξιλόγιο του έργου. Όπως για παράδειγμα «ισοηλεκτρική γραμμή» (=για το καρδιογράφημα σε νεκρό). Το «τυχαίο άγγιγμα του οπισθέναρος» (=για τη γνωστή περιοχή της παλάμης κοντά στο μικρό δαχτυλάκι). Η «δυσκοίλια κατάσταση». Το «αντεστραμμένο είδωλο στον αμφιβληστροειδή» και πολλές άλ-λες από την επαγγελματική του γλώσσα.
Δυό μόνον λόγια για τον συγγραφέα. Τελείωσε την Ιατρική, Έκανε Αγροτικό στην α-πομακρυσμένη Ικαρία. Ξεκίνησε Χειρουργική στην Κυπαρισσία, συνέχισε την Ορθοπαιδική στο Παναρκαδικό και ολοκλήρωσε στην Πανεπιστημιακή του Αγία Όλγα. Δεν σταμάτησε ε-δώ, τελείωσε το Πολιτικό τμήμα της Νομικής Αθηνών, για να εγγραφεί και να σπουδάζει στο Πάντειο. Αυτό εγώ βαφτίζω πραγματική «δια βίου μάθηση». Εύγε σου.
Συγχαίρω τον αγαπητό συνάδελφο και του εύχομαι καλή συνέχεια και λαμπρή εξέλιξη σε όλους τους πολυποίκιλους τομείς!
Μια δική μου σκέψη. Το πικραμύγδαλο, είναι γνωστό στους γιατρούς ότι περιέχει Υ-δροκυάνιο. Πολύ επικίνδυνο δηλητήριο. Αλλά συνάμα το κύριο συστατικό του πιο ηδύγευ-στου ποτού του γνωστού Αμαρέτο. Ο συνδυασμός είναι μια ανατροπή, για τον αντισυστημικό συγγραφέα . Έρρωσο !»