Μαίναλο: Μία «ύβρις» στο βουνό των θεών και των μύθων
Η Τρίπολη αντιμετωπίζει αυτή την στιγμή ένα πολύ σοβαρό θέμα, που πολύ σύντομα – αν δεν έχει ήδη γίνει- θα εξελιχθεί σε πρόβλημα, όχι μόνο αισθητικής και πολιτισμού, αλλά δημόσιας Υγείας. Το πρόβλημα βέβαια είναι πολύ πιο σύνθετο από όσο φαίνεται, αλλά ακριβώς για αυτό τον λόγο υπάρχουν οι αυτοδιοικητικές αρχές. Στην προκειμένη περίπτωση, πρώτα ο κ. Παυλής και μετά ο κ. Τατούλης, αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων για να κάνουν τα αυτονόητα για τα οποία του επέλεξαν οι πολίτες της Τρίπολης και της Αρκαδίας αντίστοιχα.
Η πρόταση μάλιστα που προκρίνει αυτή την στιγμή ο κύριος Παυλής είναι να μεταφερθούν τα σκουπίδια στο Μαίναλο. Αυτό σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι λύση και δεν είναι δυνατόν η ανεπάρκεια των τοπικών παραγόντων να επιχειρείται να καλυφθεί πίσω από τέτοιες «προτάσεις» που προσβάλλουν την ιστορία και την συλλογική μνήμη της περιοχής.
Ο κύριος Παυλής ουσιαστικά πέφτει σε διπλό σφάλμα. Αντιμετωπίζει αυτή την στιγμή με τρομερή προχειρότητα και με επικίνδυνο τρόπο, από την μία το ύψιστο αγαθό, την δημόσια Υγεία των πολιτών , που είναι αναμφισβήτητα και το πιο σημαντικό από όλα και μετά και από την άλλη ένα «φυσικό μνημείο» , που ακουμπάει σε πολύ ευαίσθητες χορδές του κόσμου της Αρκαδίας: το μυθικό βουνό του Μαινάλου. Ένα σύμβολο για την Αρκαδία που αποτελεί φυσικό και πολιτιστικό φαινόμενο κατά την διάρκεια του χρόνου. Ένα βουνό, όπου ο μύθος μπλέκεται με την ιστορία και η ιστορία με τον μύθο και χάνεται άγνωστο πόσο, πίσω στο απώτερο παρελθόν, των Αρκάδων.
Το Μαίναλο η «ψυχή» της Αρκαδίας
Από την αρχαιότητα όπου λατρευόταν ο τραγοπόδαρος θεός Πάν, εκείνος που «έσπειρε» σύμφωνα με τον μύθο τον «πανικό» στους Πέρσες, μέχρι την πρόσφατη ελληνική ιστορία , γύρω από Μαίναλο εκφραζόταν ένα συνεχές αρκαδικό αφήγημα, όπου ξεπέρασε τελικά τα όρια όχι μόνο του νομού, αλλά και της Ελλάδας.
Μια συνεχής, αδιάκοπη γραμμή στον χρόνο που πέρασε από τις ιερές Μαινάδες των Διονυσιακών μυστηρίων, μέχρι την σύγχρονη πολυπληθή Μοναστηριακή Κοινότητα, γύρω από το Μαίναλο υπήρχε πάντα κάτι ιερό. Αυτό σημαίνει άλλωστε και το ίδιο του το όνομα. Η «ιερή μανία» της άγριας φύσης, των μουσών και όσων άϋλα και αδιάκοπα διαπερνούν την ατμόσφαιρα και τις κορφές του βουνού. Αυτή η αιώνια βουκολικότητα , που εδώ βρίσκει την απόλυτη πραγμάτωση της, ήταν που ενέπνευσε όλη την δύση και έκανε το όνομα «Arcadia» να γίνει γνωστό ανά τον κόσμο και να εκφράζει την απόλυτη αρμονία. Εκεί που ο άνθρωπος δεν μπαίνει πάνω από την φύση, αλλά ορίζεται σε ισορροπία με αυτήν. Σαν να είναι μέρος της.
Αυτή είναι η Αρκαδία, που θα την συναντήσει κανείς σε όλες τις μεγάλες ευρωπαικές πόλεις, εκεί όπου χτύπησε η καρδιά της Αναγέννησης, του πολιτισμού και της επιστροφής στα μεγάλα και τα αιώνια ιδανικά της ανθρωπότητας.
Στην Βενετία και στο Παρίσι. Στην Λισαβόνα και στην Ισπανική Καρθαγένη. Εκεί όπου στις εισόδους μυσταγωγικών καπηλειών, ποιητές , ζωγράφοι και διανοητές «έσπασαν» τον μεσαίωνα, αναζητώντας πανανθρώπινες αρχές και αξίες υπήρχε παντού στην είσοδο το όνομα «Arcadia», από την ιστορία της οποίας δεν έλειψε ποτέ το βουνό της «ιερής μανίας» , το Μαίναλο. Από τον 14ο αιώνα στο έργο Ameto του Βοκκάκιου, μέχρι τις δημιουργίες του Ναπολιτάνου Jacopo Sannazaro (Arcadia, 1504) και του Άγγλου Sir Philip Sidney (Arcadia, 1580 και 1584), στην Αρκαδία έπαιρνε σάρκα και οστά το ιδεατό, με κύριο πάντα εκφραστή το Μαίναλο, που το τραγούδησε ο Βιργίλιος, ο Οβίδιος, ο Γκαίτε και ο Σίλλερ. Το Μαίναλο αργότερα υπήρξε το φυσικό ορμητήριο όλων των γενεών των Κολοκοτρωναίων, συμβολίζοντας αυτή την φορά την αναγέννηση όχι της φύσης, αλλά του Έθνους. Στο Μαίναλο σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στέκει το Λιμποβίσι , το χωριό όπου έζησαν και έδρασαν οι ανυπότακτες γενιές των Κολοκοτρωναίων, με εξέχουσα μορφή το θρυλικό Γέρο του Μοριά, το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, όπου εκεί έδρασε, εκεί εμπνεύστηκε και εκεί τελικά άφησε για πάντα το αποτύπωμα του.
Το 2000 το Μαίναλο εντάχθηκε στο δίκτυο προστασίας και ανάδειξης Natura 2000, πιστοποιώντας πως αποτελεί εδώ και αιώνες μια αειφόρο πηγή ανάπτυξης και πολιτισμού. Από το Μαίναλο εξάλλου ρέει ο μεγαλύτερος υδροφόρος ορίζοντας της Πελοποννήσου και εκεί οι Αρκάδες, από την «πανάρχαια αρχαιότητα» έκαναν τέχνη , πολιτισμό, πόλεμο. Γύρω από το Μαίναλο πρόκοψαν και προόδευσαν και κυρίως κράτησαν ζωντανό και ανέπαφο το βουνό από όλα όσα αυτό συμβολίζει: Το αυθεντικό και αθάνατο αρκαδικό ιδεώδες, που μέσα από μία βουβή και αρχέγονη διαδικασία ,περνά από γενιά σε γενιά.
Σε αυτή την ζωοοδότρα πηγή πολιτισμού και ιστορίας, στο Μαίναλο, που είναι η ψυχή της «Κιβωτού του Θεού», της «Arca Deorum» όπως την είπαν οι Ρωμαίοι, δεν μπορεί να πάνε σκουπίδια. Και όποιος το κάνει, το επιλέξει ή το αποφασίσει θα έχει διαπράξει ύβρι. Όχι γιατί θα το μολύνουν. Δεν μπορούν να σπιλώσουν το βουνό. Αλλά είναι ο συμβολισμός. Η κίνηση και η πρόθεση. Και αυτό πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπ όψιν τους οι τοπικές αρχές, που δεν μπορούν και δεν έχουν την δικαιοδοσία να αγνοήσουν αυτή την ιερή παράδοση που έρχεται από πολύ πίσω και η οποία καταγράφηκε με τον πιο μυστικιστικό τρόπο από την εποχή της αναγέννησης, όταν το «et in Αrcadia ego» του Πουσέν, αναγραμματίστηκε στο «I tegno Arcana dei» , δηλαδή «Εγώ κρατώ τα μυστικά του Θεού» .Τα μυστικά της αιώνιας Αρκαδίας, που κρατά καλά φυλαγμένα το ιερό βουνό της, το Μαίναλο.
Σταύρος Παπαντωνίου
Δημοσιογράφος - "Παραπολιτικά"