Η "Οδός Αρκαδίας" πενθεί ...

Για τη ζωή και τη δράση, του αείμνηστου Χρυσόστομου, επικήδειους εκφώνησαν οι Γρ. Κριμπάς (αδελφός του) και Βασ. Τσεβούκας (αδελφός της συζύγου του). Παρακάτω ο επικήδειος του Δ/ντή της Ο.Α. Νίκου Γαργαλιώνη:

Αιδεσιμότατοι
Αγαπητοί συγγενείς και φίλοι του Χρυσόστομου

Αναμφίβολα, αυτό που θα πούμε, θα θεωρηθεί τετριμμένο· δηλ. πως δεν κηδεύουμε, σήμερα, έναν συνάνθρωπό μας, αλλά πως κηδεύουμε μία βιβλιοθήκη! Ναι· να φανταστούμε, ότι μέσα σ’ αυτό το κιβούρι είναι στοιβαγμένοι τόννοι βιβλία… από λεξικά και ιστορίες μέχρι γραμματικές και λαογραφίες, ποίηση και εγκυκλοπαίδειες, γεωγραφίες και συντακτικό, πεζογραφήματα και ευαγγέλια, παιδαγωγικά και ψυχολογίες, θέατρο και επιστήμες… και ό,τι μπορεί να φανταστεί ο καθένας μας…!

Ναι, αγαπητοί μου, αυτός είναι ο Χρυσόστομος· και δεν λέω ήταν, γιατί ο Χρυσόστομος Κριμπάς, συνεχίζει να ζει, και θα ζει ανάμεσά μας. Θα τον βλέπουμε και θα τον διαβάζουμε για χρόνια: πότε μέσα από κάποιο ποίημα ή πεζογράφημα, πότε μέσα από κάποιο αντιστασιακό ή λαογραφικό του κείμενο, αλλά και μέσα σε ιστορικά θα τον συναντούμε, όπως και σε διηγήσεις, ετυμολογίες, χρονογραφήματα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, άλλα ποικίλα…
Αυτός, άλλωστε, είναι και ήταν ο Χρυσόστομος· ένας απλός άνθρωπος, με το τσαντάκι του υπό μάλης κι ένα σημειωματάριο στην παλάμη, και να γράφει, να γράφει όπου βρεθεί κι όπου σταθεί· να γράφει από δωμάτιο σε δωμάτιο, από τρόλεϊ σε τρόλεϊ, στο τραπεζάκι της πλ. Άρεως αλλά και στο περπάτημα, αναμεσίς στην κουβέντα όπως και πάνω σε μια σανίδα…· και ποτέ σε πολυτελή γραφεία… που απεχθανόταν· να γράφει από ποιήματα και ποικίλες σημειώσεις, αλλά να προβαίνει και σε αποδελτιώσεις· αποδελτιώσεις για άμεση χρήση από έντυπα που έβρισκε στα διάφορα γραφεία που περιτριγύριζε, στα τυπογραφεία, στον παντός είδους ημερήσιο και περιοδικό τύπο… όπως και αποκόμματα να συγκεντρώνει -σε κείμενα ή φωτογραφίες- για μελλοντική χρήση, και στη συνέχεια φτάνοντας στο σπίτι, εκεί στο Παγκράτι ή στα Πατήσια… να τα τοποθετεί σε δικής του ευρεσιτεχνίας και κατασκευής 100άδες ντοσεδάκια…

Τόλμησα δυο τρεις φορές να τον πείσω να προβεί στην έκδοση κάποιων βιβλίων αφού θα ήταν κρίμα τόσα χρόνια κοπιαστικής δουλειάς να πάνε χαμένα… Η απάντησή του ήταν “ούτε να το σκέπτομαι δεν θέλω· τα βιβλία λάμπουν κάποιους μήνες, ένα δυο χρόνια και μετά πιάνουν αστράχα. Εγώ, θέλω να είμαι πάντα παρών και επίκαιρος γι’ αυτό, όσο ζω, μου αρκεί η παρουσία μου σε εφημερίδες και περιοδικά…”. Όταν προχώρησα λίγο ακόμη, ότι ίσως υπάρξει και κάποιο κέρδος…”. Μου το ‘κοψε με τη φράση “τα χρήματα που παίρνω, μου αρκούν· δεν θέλω να βάλω μπελάδες στο κεφάλι μου”…

Και ήταν ένας υπέροχος ανιδιοτελής, ο Χρυσόστομος· ένας ανιδιοτελής στο έπακρον· τόσο που…· όπως είναι γνωστό έγραφε στο εγκυρότατο περιοδικό “Ιστορία” της “Πάπυρος Λαρούς”· έγραφε για πάνω από 40 χρόνια! Οι άνθρωποι, μετά κανά χρόνο, εντυπωσιασμένοι και ευχαριστημένοι από την ποιότητα των γραφτών του, θέλησαν να τον γνωρίσουν και, παράλληλα, να του δώσουν κάποια χρήματα· γι’ αυτό και τον καλούσαν κάθε τόσο…! όμως, ο Χρυσόστομος “αγρόν ηγόρασεν”. Έτσι δυο τρεις φορές, μέσα σε συστημένο φάκελλο του έβαλαν κάποια χρήματα. Με το που άνοιγε τον φάκελλο, ο Χρυσόστομος, όπως ήταν τον επέστρεφε… Είδαν και απόειδαν οι άνθρωποι, και σταμάτησαν να του στέλνουν χρήματα… Όμως, συνέχισαν και τον καλούσαν σε καθεμιά εκδήλωσή τους· κι εδώ έλαμπε δια της απουσίας του. Στην παρατήρησή μου, “γιατί δεν πας”, η απάντησή του ήταν “μου αρκεί που δημοσιεύουν τα κείμενά μου και με διαβάζει ο κόσμος· αυτό με ευχαριστεί και όχι οι παράτες”.

Καθ’ ον χρόνο υπηρετούσε στη Θεσσαλονίκη, ως Επιθεωρητής, ο τότε γνωστός Υπ. Παιδείας, Αντώνης Τρίτσης, διάβασε ένα χρονογράφημα, του Χρυσόστομου, σε συνδικαλιστική εκπαιδευτική εφημερίδα, και του άρεσε πάρα πολύ. Ζήτησε πληροφορίες κι εντός τριών ημερών, τον κάλεσε να παρουσιαστεί στο Υπουργείο, όπως κι έγινε. Από εκείνη την ημέρα έγινε ο εξ’ απορρήτων του Τρίτση και ήταν αυτός που επιλαμβανόταν τις απαντήσεις σε επιστολές και δύσκολα δημοσιεύματα, τους επιμελείτο τους εξειδικευμένους, περί την παιδεία, λόγους του… Με το που έφυγε ο Τρίτσης, κυριολεκτικά, τον υφάρπασε ο Απ. Κακλαμάνης· τον είχε από κοντά του, αθέατο, σε όλα τα Υπουργεία που ανέλαβε μέχρι και όταν ανέλαβε Πρόεδρος Βουλής. Αν και του προσφέρθηκαν πολυτελή γραφεία να κάθεται, ο Χρυσόστομος προτιμούσε ένα μισότριβο γραφειάκι σ’ ένα δωμάτιο-αποθήκη. Αυτός ήταν ο σεμνός και ταπεινός Χρυσόστομος, ο ηθικός και υπερέντιμος… Σε κάποια στιγμή, ο Κακλαμάνης, για την ανιδιοτελή προσφορά του -ήταν πλέον συνταξιούχος, ο Χρυσόστομος- του έβγαλε, να παίρνει ένα σεβαστό μηνιαίο επίδομα… Με το που τόλμησαν να του παραδώσουν το ποσό την πρώτη φορά, ο Χρυσόστομος αρνήθηκε. Πήγε στον Κακλαμάνη, τον ευχαρίστησε, και του υπέδειξε, τα χρήματα που προορίζονταν γι’ αυτόν, να τα δίνουν σε μια συγκεκριμένη κοπέλα που μόλις είχε παντρευτεί και τα είχε ανάγκη…

Όμως, κι όταν βρέθηκε για κάποια χρόνια, ως εκπαιδευτικός στα Ιεροσόλυμα, κι εκεί, δεν έμεινε ούτε στιγμή ήσυχος. Άνθρωπος δραστήριος, μελέτησε και περιηγήθηκε την περιοχή των Αγίων Τόπων, έμαθε την εκεί γλώσσα όπως και τις πέντε διαλέκτους της Αραβικής… Πολύ γρήγορα, ο Πατριάρχης Βενέδεικτος εξετίμησε τον χαρακτήρα και τις γνώσεις του και τον πήρε δίπλα του, επί καθημερινής βάσης. Ήταν κι εδώ, ο εξ’ απορρήτων· παράλληλα, ο Βενέδεικτος τον χρησιμοποιούσε ως ξεναγό υψηλών προσώπων που επισκέπτονταν τους Αγίου Τόπους…· κι όλα αυτά ανιδιοτελώς. Ναι, αυτός ήταν ο Χρυσόστομος!

Στα κατοχικά χρόνια χρόνια που ήταν φοιτητής στην Παιδαγ. Ακαδημία της Τρίπολης, εκτός του ότι πέρασε πρώτος στην Ακαδημία και αποφοίτησε, ως αριστούχος -πρέπει να το τονίσουμε αυτό-, ρούφαγε, κυριολεκτικά, τις φιλοσοφικές διδασκαλίες του Παπανούτσου· του Παπανούτσου που, ανέκαθεν, ο Χρυσόστομος τον λάτρευε ως “θεό”! Δεν έλειπε από καμία διδασκαλία του· και οι διδασκαλίες, του Παπανούτσου, για εκείνα τα χρόνια στην Τρίπολη, ήταν “θεία κηρύγματα” που παρακολουθούσαν όχι μόνο σπουδαστές αλλά και ο πνευματικός κόσμος της Τρίπολης, κάτι που επιβεβαιώνει και ο Μίκης Θεοδωράκης στην Αυτοβιογραφία του… Εκεί, λοιπόν, ο Χρυσόστομος, ως ο πλέον έγκυρος, κρατώντας σημειώσεις τις δακτυλογραφούσε και πολυγραφούσε και στη συνέχεια τις μοίραζε στους συμφοιτητές του και όπου αλλού…

Ο προκείμενος νεκρός, αγαπητοί μου, γεννήθηκε στο Βαλτεσινίκο. Προερχόταν από πολυμελή, δημοκρατική οικογένεια, με πατέρα -πατριαρχική μορφή- τον μορφωμένο ρασοφόρο, στήριγμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, Γεώργιο. Αυτή ήταν και η αιτία, δηλ. η σωστή ανατροφή και διαπαιδαγώγηση, που, όλα τα μέλη της φαμίλιας προόδευσαν στη ζωή τους και ανεδείχθησαν.

Ο ίδιος, ο Χρυσόστομος, τελείωσε το Α’ Γυμνάσιο Τρίπολης με γυμνασιάρχη τον αριστερό ιδεολόγο, Ανδρέα Παπαθεοδώρου. Πολύ γρήγορα μπήκε στην Αντίσταση και εξελίχθηκε σ’ έναν αγνό αντιστασιακό πατριώτη. Ήταν αυτός, ο Χρυσόστομος, που, την κατοχή, μαζί με άλλους ίδρυσε την ΠΟΕΝ (Παναρκαδική Οργάνωση Ελεύθερων Νέων) ένα γεγονός πρωτόγνωρο για Ελλάδα και Ευρώπη.
Όχι· ο Χρυσόστομος, δεν κάθησε στ’ αυγά του όπως τόσοι και τόσοι άλλοι· βγήκε στο βουνό με καθοδηγητές του, τους ήρωες του δημοκρατικού αγώνα, Νίκο Μπελογιάννη και Παρασκευά Δημόπουλο. Στάλθηκε στην Πάτρα να οργανώσει το κίνημα. Πιάστηκε αιχμάλωτος. Δραπέτευσε. Και επικηρύχθηκε η σύλληψή του, από τον γνωστό Κουρκουλάκο, με μεγάλο ποσό.

Μετά την Κατοχή πετυχαίνει πρώτος στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με Δ/ντή τον Τριπολιτσιώτη θεατράνθρωπο, Θεόδωρο Συναδινό. Αμέσως, τον πήρε ο Αιμίλιος Βεάκης στον θίασό του.

Ως δάσκαλος τοποθετείται στη Χαλκιδική. Εκεί, πρωτοστατεί στο να γίνει ο ανδριάντας του Αριστοτέλη στα Στάγειρα.

Ανήσυχο πνεύμα, δεν τον χωράει η Ελλάδα και φεύγει, ως δάσκαλος, για το Σουδάν. Εκεί τελειοποιεί τ’ Αγγλικά του αλλά και μαθαίνει τη γλώσσα Αφρικάνς. Εδώ του απονέμεται το ανώτατο παράσημο “Γκεζίρα”. Με υποτροφία του Υπουργείου Παιδείας, φοιτά δύο χρόνια, ως υπότροφος, στο Πανεπιστήμιο Καΐρου ενώ, νωρίτερα, πρέπει να υπενθυμίσουμε, τελειώνει αριστούχος τη διετή Μετεκπαίδευση στο Μαράσλειο.

Αγαπητοί μου, σε λίγο, ο Χρυσόστομος, θα πάει να συναντήσει την αγαπημένη του Αθηνά· την ωραία, αριστοκράτισσα, ψηλή δασκάλα, που κι αυτή έφυγε προ έτους και την οποία γνώρισε τα κατοχικά χρόνια, εδώ παραδίπλα, στο τσεβουκέικο αντιστασιακό σπίτι και υπερήφανο σόι..

Ίσως, στα μυαλά κάποιων εξ’ υμών, να επαναληφθεί το του Επαμεινώνδα που, λίγο πριν ξεψυχήσει ρώτησε για την έκβαση της μάχης στη γειτονική Μαντίνεια και πήρε την απάντηση “νικήσαμε στρατηγέ”. Όμως, ο αξιωματικός είπε στον Επαμεινώνδα και το άλλο : “φεύγεις, στρατηγέ, χωρίς ν’ αφήσεις απογόνους”… Και είπε τότε το περίφημο “αφήνω δυο κόρες · τη νίκη στα Λεύκτρα και τη νίκη στη Μαντίνεια”.

Ο Χρυσόστομός μας -όνομα και πράγμα, ούτε τυχαίο είναι το γεγονός, ότι παρέδωσε το πνεύμα του ταυτόχρονα με το Εσταυρωμένο-, ο Χρυσόστομός μας, σε μια τέτοια ερώτηση θ’ απαντούσε “αφήνω χιλιάδες σελίδες”!

Ναι· το συγγραφικό έργο το Χρυσόστομου είναι ογκώδες, πολύτιμο, πολυποίκιλο και ανεκτίμητο! Αφήνει, πραγματικά, χιλιάδες σελίδες· 10άδες χιλ. σελίδες; 100άδες χιλ. σελίδες; ένα είναι το βέβαιο, ότι αφήνει χιλιάδες αχνάρια σε περιοδικά και εφημερίδες, όπου γης…· ναι, ακριβολογούμε, όπου γης! Από τη μακρινή Αυστραλία ως την Αμερική, από την Αφρική ως την Παλαιστίνη και, βέβαια, στην Ελλάδα, από τη Β. Ήπειρο μέχρι τη Ρόδο από τη Ζάκυνθο μέχρι τη Μυτιλήνη, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, στο Μοριά και, προφανώς, στην Αρκαδία! Θα ξεφυλλίζει ο κατοπινός αναγνώστης πάσης φύσεως περιοδικά και εφημερίδες, και στο πλέον ανύποπτο έντυπο θα συναντάει το όνομα του μεγάλου μας, Χρυσόστομου Κριμπά. Έγραφε όταν ήθελε και όπου ήθελε, αλλά και δεν αρνιόταν σε όποιο του ζητούσε να γράψει…

Χρυσόστομε, καλοτάξιδος και αιωνία η μνήμη σου.

http://www.odosarkadias.gr