Η μόνη εκτέλεση με λαιμητόμο στην Τρίπολη
Η Γαλλική Επανάσταση αποτελεί σημαντικό ιστορικό σταθμό στην διαμόρφωση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στα πλαίσια αυτά αποφασίστηκε από τους Γάλλους ως τρόπος εκτέλεσης της θανατικής ποινής ο αποκεφαλισμός, για λόγους ανθρωπιστικούς και ισότητας. Ο αποκεφαλισμός, την εποχή εκείνη, θεωρούνταν η πλέον ανθρωπιστική όλων των μεθόδων εκτέλεσης και επιφυλασσόταν μόνο για τη θανάτωση ευγενών.
Οι απλοί κατάδικοι υπέφεραν έναν αργό απαγχονισμό, τον φριχτό θάνατο στον τροχό ή το κάψιμο στην πυρά. Η ιδέα του να εξασφαλιστεί ένας γρήγορος και ανθρώπινος θάνατος για όλους, συμβάδιζε με τον επαναστατικό τρόπο σκέψης. Έτσι, από τις 25 Μαρτίου του 1791, ο αποκεφαλισμός έγινε δια νόμου η μόνη μέθοδος εκτέλεσης μελλοθανάτων.
Όμως, ο αποκεφαλισμός με σπάθα ή με πέλεκυ, δεν εξασφάλιζε την άμεση θανάτωση του κατάδικου, ιδίως όταν δεν ήταν καλά ακονισμένα ή από καλό και ανθεκτικό μέταλλο, προτάθηκε από τον γιατρό Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν μια «μηχανή θανάτωσης» η οποία θα επέφερε ένα μοναδικό και θανατηφόρο πλήγμα. Η ομάδα του Γκιγιοτέν σχεδίασε και κατασκεύασε την πρώτη Γκιλοτίνα ή λαιμητόμο ή καρμανιόλα.
Η πρώτη εκτέλεση με λαιμητόμο έγινε στις 25 Απριλίου 1792 στη Γαλλία. Και ενώ αρχικά σχεδιάστηκε για την εκτέλεση κοινών εγκληματιών μετά 4 μήνες από την πρώτη χρήση της καθιερώθηκε ως μέσον θανάτωσης πολιτικών καταδίκων και αντιπάλων. Ως ποινή, η Γαλλική Δημοκρατία την κατάργησε μόλις στις 9 Οκτωβρίου 1981.
Στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Ήρθε με τους Βαυαρούς σε δυο τύπους : μόνιμη και μεταφερόμενη. Η μόνιμη ήταν στημένη στις φυλακές του Παλαμηδιού, στο Ναύπλιο, ενώ η μεταφερόμενη συνοδεία χωροφυλάκων και δημίων χρησιμοποιήθηκε ανά την επικράτεια. Με γκιλοτίνα εκτελέστηκε ο δολοφόνος του Πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, Κώστας Γερακάρης, το 1906.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1871 ημέρα Τετάρτη, για πρώτη φορά η μεταφερόμενη γιλοτίνα εγκαταστάθηκε έξω από την Τριπολιτσά, στην περιοχή του ΑγιοΘανάση, για να εφαρμόσει το νόμο. Η περιγραφή του γεγονότος είναι συγκλονιστική
«Η εκτέλεσις του Πλιώτα εν Τριπόλει
Την παρελθούσαν Τετάρτη περί την 8 ώραν π. μ. εις την πλατείαν του Αγιου Αθανασίου, έξωθεν της Τριπόλεως, η φρικώδης και απαισία μηχανή του Γκηλοτήνου πρώτην ήδη φοράν στηθείσα εις την επαρχίαν της Μαντινείας και μιάσασα αυτήν, γαύρως και απειλητικώς περιέμενε την βοράν της· η άτυχης αύτη θέσις ήτις επέπρωτο να τύχη του απαισίου κλήρου, όπως καταληφθή υπό του επαράτου εργαλείου, περικυκλούται δίκην αμφιθεάτρου υπό σειράς λόφων, οίτινες εισί πλήρεις υπό του εκεί προσδραμόντος κοινού της Τριπόλεως· εν τω μέσω δε τούτων ίσταται το αιμοβαφές τούτο όργανον, ο στρατός κάμνει κύκλον πέριξ του φοβερού αυτού φάσματος· οι εν τέλει, αντιπροσωπεύοντες την κοινωνίαν και τον νόμον, εισίν εν τω κύκλω· οι δήμιοι, αποτρόπαια όντα, βηματίζουσιν ένθεν και ένθεν του ηκριώματος εκάτερος χωριστά και μη ατενίζοντες ποσώς προς το πλήθος.
Αν και περί τας 5 – 6 χιλιάδες ψυχών, το πλείστον γυναικών και παίδων, νεκρική σιγή επικράτη· ιδού το άθλιον θύμα του νόμου φέρεται εφ' αμάξης, τέμνει τον φρουρούντα κύκλον των στρατιωτών, των σαλπίγγων ηχουσών και εισέρχεται μετά του ιερέως, τω αναγινώσκεται η απόφασις και διευθύνεται δέσμιον προς τους δήμιους· στρέφων δε τα βλέμματά του προς το αναμένον αυτόν καταχθόνιον μηχάνημα, ωχριά, λαμβάνει την όψιν του θανάτου, βαδίζει εκπεπληγμένον, θρέφει ικετευτικά πανταχού βλέμματα, άλλα παντού βλέπει ψυχράν σιγήν, άρχεται ν' άνακράζη «συγχωρήσατε με βρε παιδιά», όπερ επαναλαμβάνει πλειστάκις- αναβάς δε επί του ικριώματος εκεί πλέον θέλει να εξακολουθή να ίσταται, συνεχώς ζητών συγχώρησιν και αρνούμενος ο δείλαιος να προχώρηση, ίνα εμπέση εις την παγίδα του ψυχρού και φοβερού τούτου φάσματος ίσως όπως παρατείνη την ύπαρξίν του, έστω και επί τινας στιγμάς, ίνα αποχαιρετίσει τα παρακείμενα όρη και φάραγγας ων άλλοτε ήτο απόλυτος δεσπότης, ή ίσως μήπως τις εκ των φίλων του δώση χείρα βοηθείας αυτώ, χλευάζεται και ωθείται προς τα εμπρός υπό των δημίων, προσδένεται υπό των δύο τελαμόνων επί του καθέτου διαβολικού μηχανήματος, ενεργείται ή κατάπτωσις αυτού, ωθείται προς τα έμπροσθεν, όπως ο αυχήν αυτού αντιστοιχεί ακριβώς προς την κεραυνώδη μάχαιραν, ήτις μέλλει να τον αποχωρίση· και εν τούτοις καίτοι ευρισκόμενος εις αυτήν την φρικώδη θέσιν ο άθλιος, εν τε τη καθέτω και τη υπτία, δεν παύει να υποτονθορίζη λέξεις τινάς, δεν κλείει τους οφθαλμούς, θέλει να απολαύη έστω και στιγμάς τινας της ηδονής του να βλέπη το φως του ηλίου· ίσως ήθελε να ιδη που τούς ωθήσαντας και ενθαρρύναντας αυτόν εις το βδελυκτόν του επάγγελμα, δι ο μόνος απέτιε το αντίποινον αυτού, ήθελε ν' ατενίση που τούς γονείς του και προστάτας της νεότητός του, ίνα διαμαρτυρηθή κατ' αυτών, διότι δεν εφρόντισαν περί αυτου, ίνα μη φθάση εις την αλγεινήν και βδελυκτήν ταύτην θέσιν, διότι ουδεμία τη αληθεία ταύτης ατιμοτέρα, άνανδρος, αλγεινή και μυσαρά υπάρχει· μετά την κατάπτωσιν του σώματος εις την πρηνή ταύτην θέσιν η τρομερά και αιμοχαρής ταύτη εριννύς κινηθείσα κατέπιε την λείαν της."
odosarkadias.gr