Για τους σινεφίλ και όχι μόνο... Οι παλιοί κινηματογράφοι και η τιτλέζα!
Το κείμενο που ακολουθεί προέκυψε από μια συζήτηση με τον πατέρα μου....
Είναι μία από τις πολλές όμορφες μικρές ιστορίες του...
ΤΙΤΛΕΖΑ
Κινηματογραφικής μηχανής
Μέχρι το 1928 το κοινό παρακολουθούσε βωβό κινηματογράφο με ζωντανή μουσική υπόκρουση από ένα πιάνο ή και άλλα όργανα, ενώ οι διάφοροι ήχοι, συνήθως κρότοι ή χτυπήματα προέρχονταν από ανθρώπους που βρίσκονταν πίσω από την οθόνη προβολής. Αργότερα εφευρέθηκε ένα ηχητικό σύστημα με αποτυπωμένη τη μουσική σε δίσκο το λεγόμενο votafonτο οποίο και εγκαταλείφθηκε λόγω κακού συγχρονισμού ταινίας και μουσικής όταν πια φθείρονταν η ταινία. Τότε ακόμη τα καρέ ήταν 16/sec.
Οι υπότιτλοι εμφανίστηκαν μετά το 1928...Δεν ήταν όπως σήμερα τυπωμένοι επάνω στο φίλμ αλλά γινόταν προβολή τους επάνω στην οθόνη του κινηματογράφου-προβολή σε προβολή- κατά τη διάρκεια προβολής της ταινίας από μια ξεχωριστή συσκευή που ονομαζόταν ΤΙΤΛΕΖΑ.
Ο τιτλέρ ή τιτλαδόρος έπρεπε να έχει τρομερή ευαναγνωσία και να κάνει κινήσεις με ακρίβεια καθώς διάβαζε τους τίτλους σε χειρόγραφα και παράλληλα έριχνε τους σωστούς τίτλους στη σωστή σκηνή. Φανταστείτε τι μπορούσε να συμβεί αν έκανε λάθος...κωμικοτραγικές καταστάσεις....Πρώτα περνούσες επιτυχώς από την τιτλέζα και μετά γινόσουν μηχανικός προβολής....
Η ΤΙΤΛΕΖΑ είναι η συσκευή κάτω αριστερά στη φωτογραφία ενώ δεξιά διακρίνουμε τη μηχανή προβολής (Ο μηχανικός είναι ο πατέρας μου Μίμης Γ. Αναγνώστου).
Μορφολογικά και κατασκευαστικά, η ΤΙΤΛΕΖΑ, ήταν μια μηχανή προβολής σε μικρογραφία.
Αποτελούνταν από:
1. Ένα φανάρι μέσα στο οποίο οριζόντια και αντικρυστά βρίσκονταν δύο ράβδοι από κάρβουνο με ορυχάλκινη επένδυση οι οποίοι και δημιουργούσαν το βολταϊκό τόξο (το έλεγαν τότε «δεύτερο φως ηλίου»)
2. Ένας καθρέπτης πίσω από τα κάρβουνα, που μετέφερε το φως προς την ταινία των υποτίτλων
3. Ένα μεταλλικό διάφραγμα που προστατεύει την ταινία από τη θερμότητα του βολταϊκού τόξου το οποίο ανοιγόκλεινε κάθε φορά που άλλαζε το καρέ των υποτίτλων.
4. Επίσης μπροστά στην προβολή επίσης για προστασία από τη θερμότητα υπήρχε και ένα δοχείο με νερό με διάφανα-συνήθως από τζάμι τοιχώματα (για να «περνά» το φως της προβολής δίχως να καίει την ταινία των υπότιτλων).
5. Τέλος η προβολή γινόταν μέσω ενός ρυθμιζόμενου φακού έτσι ώστε να μεγεθύνονται οι υπότιτλοι στην οθόνη προβολής του κινηματογράφου.
Nα σημειώσουμε πως πλέον με την τιτλέζα τα καρέ της ταινίας έγιναν 24/sec.
Από το 1955 και έπειτα η ΤΙΤΛΕΖΑ καταργήθηκε, αφού οι τίτλοι τυπώνονταν επάνω στο φίλμ.....
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως μέχρι το 1955 τα φίλμ ήταν εύφλεκτα...με κίνδυνο πυρκαγιάς στην καμπίνα του χειριστή όπως είδαμε και στην ταινία CINEMAPARADISO.
Τα βραδύφλεκτα φίλμ εφευρέθησαν στα 1958, ενώ οι Γερμανοί τα είχαν εφεύρει από το 1942, με τους Αμερικανούς να ανακοινώνουν το βραδύφλευκτο για μετά το 1950.....
κείμενο: Γ.Δ. Αναγνώστου
ακούγοντας το αγαπημένο του soundtrackαπό τον ElmerBernstein…