Παναρκαδική Ομοσπονδία Ελλάδος για την απαγόρευση των πανηγυριών: "Ο πολιτισμός δεν διώκεται. Τιμάται!"

Τη Τετάρτη 27 Αυγούστου 2025 οι πολιτιστικές Ομοσπονδίες: Παναρκαδική Ομοσπονδία Ελλάδος, Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος, Πανθεσσαλική Ομοσπονδία Ελλάδος, Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, Πανελλήνια Ομοσπονδία Αργιθεάτικων Συλλόγων, Ομοσπονδία Δωδεκανησιακών Σωματείων, Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων και η Επτανησιακή Συνομοσπονδία Ελλάδος συναντήθηκαν με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κύριο Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το ζήτημα απαγόρευσης των παραδοσιακών πανηγυριών και οι διώξεις έναντι των πρόεδρων των συλλόγων αυτών.

     Ανταλλάχθηκαν απόψεις σχετικές με το θέμα αυτό πάνω σε κοινό υπόμνημα που είχε συμφωνηθεί από τα μέλη των αντίστοιχων Ομοσπονδιών. Στη συνέχεια συμφωνήθηκε να υπάρξει κοινή επιτροπή συνεργασία μεταξύ του Υπουργείο και του ορισμένου εκπροσώπου των Ομοσπονδιών, οι οποίοι σε συνεργασία με την αρμόδια επιτροπή που εδρεύει στο Υπουργείο Ανάπτυξης που είχε συγκροτηθεί ύστερα από την συνάντηση μας τον Ιούνιο με τον Υφυπουργό κύριο Λάζαρο Τσαβδαρίδη, ώστε να προχωρήσει στην αναμόρφωση νέου νομοθετικού πλαισίου διοργάνωσης των παραδοσιακών πανηγυριών.

     Το πλήρες κείμενο που έχουν συμφωνήσει οι παραπάνω Ομοσπονδίες και απευθύνουν προς την Κυβέρνηση και όλους τους Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, προκειμένου να τους ενημερώσουν σχετικά με το πρωτοφανές γεγονός, που παρατηρήθηκε έντονα σε πολλά μέρη – κυρίως χωριά της χώρας μας, να προβαίνουν τα τοπικά αστυνομικά όργανα σε συλλήψεις εκπροσώπων πολιτιστικών φορέων, με αυτόφωρη διαδικασία, καθώς και καταγραφής τυχόν φορολογικών-ασφαλιστικών-υγειονομικών διατάξεων προκειμένου να επιβληθούν υπέρογκα πρόστιμα από τις αρμόδιες υπηρεσίες έχει ως εξής:

      Επιχειρείται με την πολυνομία και την διάσπαρτη αναλογική εφαρμογή διατάξεων (φορολογικών κ.α.) η εξίσωση των μη κερδοσκοπικών πολιτιστικών σωματείων μας με τις κερδοσκοπικές εταιρίες, παραβλέποντας το ότι τα πολιτιστικά σωματεία στηρίζονται στον εθελοντισμό των μελών τους, και οι όποιες οι δράσεις τους αποσκοπούν στην εξασφάλιση κάποιων μικρών ετήσιων εσόδων, για να εκπληρώνουν τους καταστατικούς τους σκοπούς..

Η πολιτεία καλείται να παρέμβει άμεσα, να νομοθετήσει με σαφήνεια και να δώσει λύσεις, επιβραβεύοντας και στηρίζοντας όσους μοχθούν και αγωνίζονται για τη συνολική μνήμη αυτού του τόπου, και όχι να τους αντιμετωπίζει ως εγκληματίες.

Οι πολιτιστικοί σύλλογοι, με τεράστιο εθελοντικό έργο, κρατούν ζωντανή την παράδοση και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, μεταλαμπαδεύοντας στις νεότερες γενιές αξίες, ήθη, μνήμες και ιστορική συνέχεια.

Ζητάμε από την πολιτεία να σταματήσουν άμεσα οι ενέργειες αυτές και να παραπεμφθούν στο αρχείο όλες οι μέχρι τώρα απαράδεκτες διώξεις των εκπροσώπων των σωματείων μας.

Ο πολιτισμός δεν διώκεται. Τιμάται!

Η προσφορά δεν ποινικοποιείται. Επιβραβεύεται!

Παραβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία όμως μια πολύ σημαντική παράμετρος που αφορά τα πανηγύρια, τα οποία για τους συλλόγους μας και τα χωριά μας αποτελούν κορυφαίες ημέρες του χρόνου, ιδιαίτερα τα καλοκαιρινά, όταν σμίγουν όσοι κρατάνε ζωντανά τα χωριά όλο το χρόνο, με τους απόδημους, όσους καταφέρουν να βρεθούν στην ιδιαίτερη πατρίδα για λίγες μέρες, ξεπερνώντας το δυσβάσταχτο κόστος ζωής και μετακίνησης.

• Τα πανηγύρια για τα χωριά μας, που δίνουν μάχη με τη χρόνια εγκατάλειψη, τη δημογραφική αποψίλωση, την εντεινόμενη ερήμωση, αποτελούν οάσεις και ανάσες ζωής.
• Διαχρονικά αποτελούν τον προνομιακό στίβο της ζώσας παράδοσης του λαού μας, το κοινό τόπο της μεταλαμπάδευσής της από γενιά σε γενιά, τον κοινό χώρο αναβάπτισης και αναθάρρησης της ίδιας της κοινότητας, επιτελώντας ένα πολύτιμο, αναντικατάστατο λειτούργημα ευρύτερης σημασίας και αξίας.
• Τα πανηγύρια για τους απόδημους όλης της χώρας, και στην αποδημία, ενδυναμώνουν την άρρηκτη σχέση τους με την πατρίδα, τη μνήμη, τη συνέχεια. Ο απόδημος Έλληνας ξεδιψά τη νοσταλγία, την πεθυμιά και τον καημό στα πανηγύρια που έχουν σημαντική θέση στη δράση των συλλόγων του. Οι Αδελφότητες των ξενιτεμένων, πέρα από τα πανηγύρια που διοργανώνουν στην αποδημία, έχουν εδώ και πολλές δεκαετίες αναλάβει τη διοργάνωση των πανηγυριών στα χωριά τους, στηρίζοντας έτσι κι εκείνους που τα κρατάνε ζωντανά όλο το χρόνο. Τα περισσότερα πανηγύρια στα χωριά της Ελλάδας διοργανώνονται από τις Αδελφότητες και τους πολιτιστικούς μας συλλόγους , χάρη στην φιλοπατρία, τον εθελοντισμό, το μεράκι των μελών τους, ως αντίδωρο των ξενιτεμένων στο γενέθλιο τόπο ή την καταγωγική τους ρίζα, συνεχίζοντας μια σπουδαία πρακτική ζώσας παράδοσης, που περνά από γενιά σε γενιά, συμβάλλοντας πολύτροπα σε τόπους, κοινότητες και ανθρώπους.

Οι συμφωνούντες το παρόν οργανώσεις των αποδήμων, Συνομοσπονδία και Ομοσπονδίες, παραστέκονται  διαχρονικά στο έργο των  μελών τους, Αδελφοτήτων, Ενώσεων και Συλλόγων, των οποίων και αποτελούν  η καθεμία αντίστοιχα τη δευτεροβάθμια ή και  τριτοβάθμια, κορυφαία έκφραση. Προσπαθούμε να αφουγκραζόμαστε και να εκφράζουμε τις ανάγκες τους με τον πιο συνολικό και ουσιαστικό τρόπο, οι οποίες, σε σχέση και με τα πανηγύρια, είναι πολλές και επιτακτικές και, δυστυχώς, στις μέρες μας επικαιροποιούνται με αρνητικό τρόπο.

Το τελευταίο διάστημα μέσα από εξαντλητικούς ελέγχους, επιβολή προστίμων, αυτόφωρες διαδικασίες, που πραγματοποιούνται σε πανηγύρια συλλόγων, αλλά και σε εκδηλώσεις που οργανώνονται σε όλη τη χώρα, επιχειρείται μία συστηματική προσπάθεια ουσιαστικά κατάργησης αυτών των κοινωνικών εκδηλώσεων και εξόντωσης των πολιτιστικών μας σωματείων και κατά συνέπεια της παράδοσής μας.

Πρόκειται για τη δεύτερη χρονιά καλλιέργειας ενός κλίματος αποθάρρυνσης για τους διοργανωτές των πανηγυριών που αδυνατούν να συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις του νέου νομοθετικού πλαισίου το οποίο αντιμετωπίζει τα πανηγύρια με στυγνούς επαγγελματικούς όρους, ως κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, αδυνατώντας να συμπεριλάβει πρόνοιες σε σχέση με τον ανεκτίμητο κοινωνικό και τοπικό τους ρόλο, την εθελοντική συμμετοχή στην επιτέλεσή τους.

Οι συμφωνούντες το παρόν αποδημικές οργανώσεις, καλούν την κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες στην άμεση αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου που χρήζει πολλών ουσιαστικών αλλαγών και έως τότε στην αναστολή ή έστω ελαστική εφαρμογή της παρούσας νομοθεσίας, για τη στήριξη των πανηγυριών του λαού μας, για σεβασμό και προστασία του ρόλου, της σημασίας, της πρακτικής τους.

Τα πρόστιμα και οι μηνυτήριες αναφορές τραυματίζουν ακόμη περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες, τις μικρές κοινότητες, τους ίδιους τους τόπους ενώ αποθαρρύνουν το έργο και τη δράση των συλλογικών φορέων της αποδημίας που χρόνια τώρα στηρίζουν τα χωριά πολύπλευρα, σε πείσμα της πολύχρονης εγκατάλειψής τους από την επίσημη πολιτεία.

Αντί να επιδίδονται στην καλλιέργεια ενός κλίματος παραλυσίας, φόβου και παροπλισμού, ας γονιμοποιήσουν τον διοικητικό οίστρο τους με μέτρα στήριξης των χωριών που απειλούνται από άμεση ερήμωση και μελλοντική εξαφάνιση, με μέτρα στήριξης της επαφής των αποδήμων με τον γενέθλιο τόπο.

Ζητάμε από την πολιτεία:

• • Να επιτρέπει την διοργάνωση των πανηγυριών αυτών, από τα μέλη και τους εθελοντές των συλλόγων κάτι που εξασφαλίζει πέραν της συνέχισης της παράδοσης και του αυθεντικού λαϊκού εθίμου, την ευγενή άμυλα μεταξύ των μελών, τον εθελοντισμό και την οικονομική λειτουργία των συλλόγων.
• • Να επιτρέπει για την μία φορά τον χρόνο που συνήθως πραγματοποιούνται τα πανηγύρια, την παράταση του ωραρίου κοινής ησυχίας πέραν των κανονικών ωραρίων
• • Να επιτρέπει την εθελοντική ανάπτυξη ερασιτεχνικών μουσικών και χορευτικών τμημάτων
• • Να επιτρέπει την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και την διάθεση εδεσμάτων
• • Να συνεχίσει να ισχύει ο νόμος 4873/2021 κωδικοποιημένος με τον 5187/2025 περί απαλλαγής ΦΠΑ για παροχή υπηρεσιών και παράδοση αγαθών από συλλόγους και ενώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για τέσσερες εκδηλώσεις το χρόνο και να καταργηθεί η υποχρέωση μητρώου εργοδότη για τα μη κερδοσκοπικά πολιτιστικά σωματεία και η επαναφορά του εργόσημου για τους επαγγελματίες καλλιτέχνες κ.α.

Προτείνουμε τη σύσταση ομάδας εργασίας από τα συναρμόδια Υπουργία και υπηρεσίες, με την ουσιαστική συμβολή των οργανώσεων μας, στην οποία θα καταγραφεί το σύνολο των ζητημάτων και θα προταθεί ενιαία νομοθετική ρύθμιση, απλουστευμένη και ενισχυτική των δράσεων μας. Δεν επιθυμούμε να είμαστε πάνω από το νόμο, δεν επιθυμούμε όμως να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας των σωματείων μας, τα οποία στηρίζονται στον εθελοντισμό και την παράδοση.

Επισημαίνουμε σε όλα τα μέλη μας, στις Αδελφότητες και τους Συλλόγους, το ιδιαίτερο καθήκον στη διαφύλαξη των πανηγυριών ως κοινοτική, εθιμική πρακτική συνυφασμένη με τη μνήμη και τη σχέση μας με τον ίδιο τον τόπο.

Για αυτό, και υπενθυμίζουμε στα σωματεία μας ότι η αυστηρή τήρηση της λαϊκής παράδοσης, η μουσική και τα τραγούδια που ακούγονται πρέπει να είναι αυστηρά  παραδοσιακά ώστε να εμπίπτουν στις εξαιρέσεις των διατάξεων του Ν.2121/93 για την Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα.

Ο αγώνας ενάντια σε ό,τι απειλεί την πραγματοποίηση των πανηγυριών, από τα πρόστιμα και τις μηνύσεις ως την αλλοτρίωση και την εμπορευματοποίηση, είναι κοινός και αδιαίρετος αγώνας για τη διαφύλαξη της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς και για αυτό προτάσσεται ως άμεσος, αναγκαίος και καθολικός. Οι Ομοσπονδίες μας καλούν όλα τα μέλη τους, σε συνεργασία με τους άλλους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς, σε επαγρύπνηση, διαδικτύωση, αλληλοστήριξη σε αυτό τον αγώνα για το σήμερα και το  αύριο των πανηγυριών, το σήμερα και το αύριο της ζώσας παράδοσης και των πολιτιστικών μας σωματείων.   

                                                     Με εκτίμηση

       Ο Πρόεδρος                                                                              Ο Γεν. Γραμματέας

Παναγιώτης Μπένος                                                                   Παναγιώτης Παγιώτας