Διατήρηση και επαναλειτουργία Γορτυνιακών καφενείων

Η διατήρηση των καφενείων μας, πρέπει να παραμείνει ως κεντρικό ζήτημα (μεταξύ των άλλων) στη ΓΟΡΤΥΝΙΑ, καθώς δεν είναι απλώς επιχειρήσεις, αλλά κοινωνικοί και πολιτιστικοί θεσμοί.

Είναι απογοητευτικό το γεγονός, ότι όλα τα κρίσιμα θέματα της Γορτυνίας εξαντλούνται με «επιστολές διαμαρτυρίας» ή με άγονη κριτική (χωρίς προτάσεις), στο διαδίκτυο και στο Facebook.

Επιπροσθέτως η συνεχής και πολύχρονη συμμετοχή του δημάρχου Γορτυνίας σε συνέδρια (όπως το πρόσφατο «Smart Cities Greece 2025») και ημερίδες, θα πρέπει να αρχίζει να παράγει και απτά αποτελέσματα.

Προσεγγίζοντας τους τρόπους ενίσχυσης για την λειτουργία/επαναλειτουργία των καφενείων μας, εστιάζουμε στην πολλαπλή λειτουργία τους, ως :

• Κέντρα Κοινότητας: μοναδικό σημείο συνάντησης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης στους μικρούς, απομακρυσμένους οικισμούς μας, λειτουργώντας ως πνεύμονας του χωριού.
• Ζωντανά Μουσεία: διατηρώντας την τοπική ιστορία, την παράδοση και την προφορική κουλτούρα (π.χ., το αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο στη Λάστα Αρκαδίας, που λειτουργεί ως «μουσείο» εμπιστοσύνης).
• Πολύπλευρες Υπηρεσίες: Συχνή λειτουργία και ως παντοπωλείο, ταχυδρομικό σημείο, ή ακόμα και σημείο πληροφόρησης για τους επισκέπτες.

Ο Δήμος Γορτυνίας είναι δικαιούχος ή έχει πρόσβαση σε προγράμματα που στοχεύουν στην ορεινή ανάπτυξη:

• Πρόγραμμα LEADER (Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων): Η Γορτυνία συμμετέχει ενεργά στο νέο Τοπικό Πρόγραμμα LEADER 2023-2027 (μέσω της ΟΤΔ ΑΝΒΟΠΕ Α.Ε.), που είναι η βασική πηγή χρηματοδότησης για την ίδρυση, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση πολύ μικρών επιχειρήσεων στον επισιτισμό, τον τουρισμό και την μεταποίηση, συμπεριλαμβανομένων των παραδοσιακών καφενείων.
• Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ): Ο Δήμος Γορτυνίας έχει συμπεριληφθεί στις περιοχές Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (μαζί με Μεγαλόπολη και Τρίπολη), γεγονός που του δίνει πρόσβαση σε επιπλέον πόρους. Οι δράσεις αυτές αφορούν την ενίσχυση υφιστάμενων ή νέων πολύ μικρών επιχειρήσεων, προσφέροντας μια σημαντική ευκαιρία και για τον κλάδο της εστίασης/καφενείων.
• Έμφαση στον Πολιτισμό και την Παράδοση: προωθώντας τη σύνδεση των χώρων με την ιστορία μας, όπως:
• Ανάδειξη Ιστορικών Καφενείων: Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη στη Ζάτουνα, με εικαστική αναπαράσταση του εμβληματικού καφενείου που επισκεπτόταν ο συνθέτης κατά τον εκτοπισμό του (1968-1969).
• Στήριξη Συλλόγων: με την αδιάλειπτη στήριξη συλλόγων που κρατούν ζωντανά τα χωριά μας και που θα μπορούσαν να προτείνουν την ίδρυση αυτοδιαχειριζόμενων καφενείων.

Επιπλέον προτάσεις για ένταξη σε χρηματοδοτικά προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση μειονεκτικών περιοχών, όπως επί παραδείγματι:

• Πολιτική Συνοχής και Ταμείο Ανάκαμψης (RRF): χορήγηση υψηλών επιδοτήσεων (π.χ. έως 75%) για την αναβάθμιση παραδοσιακών χώρων εστίασης σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, με σκοπό την ενίσχυση της ποιότητας και του αγροτουρισμού.
• Αντισταθμιστική Ενίσχυση: Η ΕΕ παρέχει ειδικές αντισταθμιστικές ενισχύσεις σε γεωργούς και παραγωγούς ορεινών περιοχών για να αντιμετωπίσουν το πρόσθετο κόστος παραγωγής λόγω των δυσμενών συνθηκών (Source 2.1). Αυτό έμμεσα στηρίζει την τοπική οικονομία, από την οποία εξαρτάται η βιωσιμότητα των καφενείων.

Επιπλέον έχουν θεσπιστεί ειδικά πλαίσια στήριξης, βασισμένα σε ευρωπαϊκά κονδύλια:

• Ειδικές Επιχορηγήσεις:  προγράμματα με επιδοτήσεις 50% για παραδοσιακά καφενεία, (Source 1.2).
• Προστασία Προϊόντων Ορεινής Παραγωγής: Η ΕΕ διαθέτει το σήμα ποιότητας «προϊόν ορεινής παραγωγής» για αγροτικά προϊόντα, για τη στήριξη των τοπικών παραγωγών, δίνοντας στους επισιτιστικούς χώρους (καφενεία) τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν και να προβάλλουν αυτά τα τοπικά εδέσματα.
• Διακριτή Διοικητική Στήριξη: Υπάρχει αναγνώριση της ανάγκης για ειδική διοικητική και χρηματοδοτική στήριξη των μικρών ορεινών δήμων (π.χ. μέσω έκτακτων ενισχύσεων ΚΑΠ στην Ελλάδα), ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν τις υποδομές και τις μικροεπιχειρήσεις τους (Source 1.3).

Συνεπώς, για να λύσεις ένα πρόβλημα, πρέπει να έχεις ξεκάθαρη εικόνα για το πρόβλημα, όμως οι λύσεις θέλουν πολύ κόπο, γνώσεις και διάθεση προσφοράς.

Με εκτίμηση,

Γιώργος Παπαδάκης

Ηλ/γος μηχ/κος