Δασαρχείο Βυτίνας: "Οι 3 λόγοι που προχωρήσαμε σε τσιμεντόστρωση δρόμου στο Μαίναλο" - ΣΑΟΟ: "Τα εκτελούμενα έργα αποτελούν κακό προηγούμενο"

 Την απάντηση του Δασαρχείου Βυτίνας για τη τσιμεντόστρωση δρόμου στο Μαίναλο δημοσιοποίησε ο ΣΑΟΟ και παράλληλα έδωσε στη δημοσιότητα και τη δική του θέση. 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΛ/ΣΟΥ
ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΙΟΝΙΟΥ
Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΒΥΤΙΝΑΣ

? 22010 Βυτίνα
Πληρ.: κ. Δασάρχης
☎: 27950 22000-22213
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΠΡΟΣ: Το Σύλλογο Αρκάδων Ορειβατών Οικολόγων
Β. Δεκάζου 9-11
221 00 ΤΡΙΠΟΛΗ

ΚΟΙΝ: Δ/νση Δασών Αρκαδίας
Πλ. Κολοκοτρώνη 22
221 00 ΤΡΙΠΟΛΗ

ΘΕΜΑ: Απάντηση επί καταγγελίας
ΣΧΕΤ: Η από 08-07-52025 καταγγελία σας.

Σε συνέχεια της ανωτέρω σχετικής καταγγελίας σας, διά της οποίας ζητούνται πληροφορίες για την τσιμεντόστρωση στη περιοχή Βλάχικα – Κανελλάκια Τ.Κ. Ελάτης Δ.Ε. Βυτίνας και Τ.Κ. Στεμνίτσας Δ.Ε. Τρικολώνων Δήμου Γορτυνίας, σας γνωρίζουμε τα κατωτέρω:

Επί του 1ου ερωτήματός σας: Η επικρατούσα κατάσταση στην ανωτέρω δασική οδό, η οποία δασική οδός προϋφίστατο πάνω από εξήντα (60) έτη, με εμφανείς και εκτεταμένες φθορές, κατέστησε επιτακτική την ανάγκη άμεσης συντήρησής της, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής και απρόσκοπτη διέλευση των οχημάτων, για τις ανάγκες της Πυροπροστασίας (με άμεση πρόσβαση των Πυροσβεστικών οχημάτων και των εμπλεκομένων δυνάμεων) καθώς επίσης και της Διαχείρισης των Δασικών Τμημάτων του Δυτικού Μαινάλου που εξυπηρετούνται από αυτήν τη δασική οδό.

Η Υπηρεσία μας κάθε χρόνο συντηρούσε την εν λόγω δασική οδό με την ελάχιστη χρηματοδότηση που της χορηγούνταν και το επόμενο έτος απαιτείται πάλι η συντήρησή της. Σημειωτέον η χρηματοδότηση ήταν του ποσού 19.000 € έως 26.000 € περίπου για ολόκληρο το Μαίναλο. Η τελευταία χρηματοδότηση ήταν το έτος 2023, η οποία ανήρχετο στο ποσό των 12.000,00€. Καθίσταται ενήμεροι ότι ήταν περιορισμένες οι δυνατότητες συντήρησης του συνολικού υπάρχοντος δασικού οδικού δικτύου του Μαινάλου. Υπήρξε ετήσια συντήρηση της εν λόγω δασικής οδού που πραγματοποιήθηκε και μετά τη παρέλευση μίας εβδομάδας με πολλές βροχές, και ύστερα από την κυκλοφορία των οχημάτων σε συνδυασμό με την αναμόχλευση των χωμάτων είχε επανέλθει στην προτέρα κατάσταση με μεγάλες φθορές. Επί σειράς ετών διαπιστώσαμε την ελάχιστη αυτή χρηματοδότηση για αυτή τη δασική οδό, παρότι, καθώς είναι ένας από τους βασικότερους οδικούς άξονες του Διαχειριζόμενου Δασικού Συμπλέγματος Ελατοδασών Δυτικού Μαινάλου, εξίσου σημαντικός όπως της ασφαλτοστρωμένης δασικής οδού από Μουστάρι – Λυμπίσια – Αρκουδόρεμα – Σταυρός Χρυσοβιτσίου, όπως επίσης της ασφαλτοστρωμένης δασικής οδού από Λάστη Πλάκα προς Οστρακίνα και επίσης της ασφαλτοστρωμένης δασικής οδού Πυργακίου – Ελάτης – Μουρτζιάς. Με το υπόλοιπο ποσό της χρηματοδότησης που έμενε από τη συντήρηση αυτής της δασικής οδού συντηρούντο και ελάχιστος άλλος δρόμος. Το έτος 2024 δεν χορηγήθηκε αυτή η ελάχιστη χρηματοδότηση και δεν έχει χορηγηθεί μέχρι σήμερα για το Μαίναλο.

Σε αυτά τα δύο χρόνια που δεν συντηρήθηκε η δασική οδός, οι φθορές ήταν εκτεταμένες και εμφανείς (με επικίνδυνη κατακρήμνιση, κοιλότητες-λακκούβες κ.λ.π)

Τα τελευταία χρόνια υλοποιείται το έργο ΑΝΤΙΝΕΡΟ στα πλαίσια του Προγράμματος Προστασίας Δασών με πολύ μεγάλες χρηματοδοτήσεις, οπότε και το αξιοποιήσαμε στις κρίσιμες περιοχές που έχρηζαν επέμβασης.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, κρίθηκε αναγκαία η τσιμεντόστρωση του εν λόγω δρόμου, με στόχο την αποτελεσματική απορροή και διευθέτηση των ομβρίων υδάτων, την αντιμετώπιση των καθιζήσεων και φθορών του οδοστρώματος της δασικής οδού και την ενίσχυση της στατικότητας και της λειτουργικότητας του οδοστρώματος.

Η επιλογή της επέμβασης βασίστηκε στην ανάγκη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας της αποκατάστασης της βατότητας της δασικής οδού, προκειμένου να περιοριστεί η ανάγκη επαναλαμβανόμενων εργασιών συντήρησης, δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με τη δυνατότητα εξασφάλισης μελλοντικής χρηματοδότησης.

Το εν λόγω έργο υλοποιείται δυνάμει της υπ’ αριθμ. 25SYMVO16737061 2025-04-30 Σύμβασης για την εκτέλεση του έργου ΤΜΗΜΑ Α: «Έργα αντιπυρικής προστασίας σε δημόσιες δασικές εκτάσεις, αρμοδιότητας των Δασαρχείων Βυτίνας, Αγρινίου και Μεσολογγίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 16 παρ. 5 του Ν. 998/1979» μεταξύ του ΥΠΕΝ και της ετερόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΚΑΚΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΕΕ» ΑΝΤΙΝΕΡΟ IV και ακολούθως της Μελέτης περί «Έργων αντιπυρικής προστασίας σε δημόσιες δασικές εκτάσεις της Π.Ε Αρκαδίας, αρμοδιότητας Δασαρχείου Βυτίνας», η οποία εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. 60936/14-02-2025 (ΑΔΑ: ΨΓ5Β4653Π8-ΨΘΜ) Απόφαση της Δ/νσης Δασών Αρκαδίας.

Επί του 2ου ερωτήματός σας: Το κόστος του εν λόγω έργου ανέρχεται στο ποσό των 274.000 € συν Φ.Π.Α. 24% 65.760 € = 339.720€.

Επί του 3ου ερωτήματός σας: Για τις ανωτέρω επεμβάσεις δεν απαιτείται Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Επί του 4ου ερωτήματός σας: Δεν απαιτείται έγκριση ανάρτηση και διαβούλευση με την κοινωνία και τους φορείς για τα έργα ΑΝΤΙΝΕΡΟ.

Επί του 5ου ερωτήματός σας: Οι θέσεις όπου θα πραγματοποιηθεί τσιμεντόστρωση με σημειακές επεμβάσεις είναι:

Τσιμεντόστρωση με σημειακές επεμβάσεις:

• Περιοχή Βλάχικα – Κανελλάκια, Τ.Κ. Ελάτης Δ.Ε. Βυτίνας, Δήμου Γορτυνίας.
  Το μήκος της ανωτέρω οδού που συντηρήθηκε με χωματουργικά μηχανήματα είναι 4,500 χιλιόμετρα.
  Από τα 3,500 χιλιόμετρα, δηλαδή από τη διασταύρωση προς Ράδου μέχρι τα Κανελλάκια – Καμμένα,
  αυτοκίνητα τσιμεντόστρωσης έριξαν ένα τμήμα μήκους 1.000 μέτρων περίπου που είχε σημειακές - συνεχόμενες
  μεγάλες φθορές, καθόλο αυτό το μήκος και ακολουθούν σημειακές επεμβάσεις των 40 μέτρων έως 200 μέτρων σε
  υπολειπόμενα, άνω των δέκα (10), επιμέρους σημεία συνολικού μήκους 1.105 μέτρων περίπου, που καθιστούσαν
  κατ’ έτος προβληματική τη προσβασιμότητα.

• Τσιμεντόστρωση με σημειακές επεμβάσεις μήκους 200 μέτρων προβλέπεται στο δασικό τμήμα 2 Δυτικού Μαινάλου,
  θέση Στρίμμα προς Λαγκάδα, Τ.Κ. Χρυσοβιτσίου Δ.Ε. Φαλάνθου Δήμου Τρίπολης.

• Σημειακές επεμβάσεις σε μήκος δρόμου 1.500 μέτρων περίπου στη θέση άνωθεν του Λατομείου Βυτίνας προς την
  Επαρχιακή οδό Βυτίνας – Αλωνίσταινας – Τρίπολης, για την ομαλή προσβασιμότητα των οχημάτων της Πυροσβεστικής
  Υπηρεσίας και των εμπλεκομένων δυνάμεων, αλλά και τις ανάγκες διαχείρισης των Δασικών Τμημάτων, όπου στο
  διαχειριστικό έτος 2025 θα πραγματοποιηθούν υλοτομικές εργασίες σε Διαχειριζόμενο Δασικό Τμήμα του Ανατολικού Μαινάλου.

• Επέμβαση τάφρου (τσιμεντόστρωση χάνδακος) υφιστάμενης ασφάλτινης δασικής οδού από Ελάτη μέχρι Διασταύρωση
  Πυργακίου, συνολικού μήκους 1.000 μέτρων με σημειακές επεμβάσεις.

Επί του 6ου ερωτήματός σας:
Το πιστοποιημένο μονοπάτι Mainalon Trail δεν επηρεάζεται.

Επιπροσθέτως, θεωρούμε υποχρέωσή μας να επισημάνουμε ότι το έργο στα πλαίσια του προγράμματος Προστασίας Δασών
«ΑΝΤΙΝΕΡΟ» συνιστά επέμβαση μείζονος σημασίας και ιδιαίτερης σπουδαιότητας για τα δασικά οικοσυστήματα.
Μέσω της υλοποίησής του, επιτεύχθηκε σε σημαντικό βαθμό η θωράκιση και ενίσχυση της προστασίας του οικοσυστήματος
του Μαινάλου σε ευρεία ακτίνα.

Το έργο «ΑΝΤΙΝΕΡΟ» αφορά στην υλοποίηση προληπτικών δασοκομικών εργασιών μετρήσεως και απομάκρυνσης της καύσιμης
ύλης και εργασίες δαστεχνικών έργων που αφορούν την πυροπροστασία μέσω συγκεκριμένων επεμβάσεων, με απώτερο στόχο
τη διατήρηση των δασικών οικοσυστημάτων στο διηνεκές, την προστασία της ανθρώπινης ζωής, καθώς και της δημόσιας
και ιδιωτικής περιουσίας.

Ενδεικτικά, οι επεμβάσεις αφορούν σε:

• Εργασίες κλαδεύσεων και καθαρισμών για τη δημιουργία παρόδιων στεγασμένων αντιπυρικών ζωνών, όπου με την
  κατακόρυφη διάσπαση της συνέχειας της δασικής βλάστησης, μία πιθανή έρπουσα πυρκαγιά να μην εξελίσσεται σε
  πυρκαγιά κόμης και στη συνέχεια σε μικτή πυρκαγιά.

• Δημιουργία και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών σε κρίσιμες περιοχές.

• Διάνοιξη και διαμόρφωση δασικών δρόμων για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε περιπτώσεις πυρκαγιάς.

• Καθαρισμός πάρκων και αλσών εντός και εκτός κατοικημένων περιοχών.

• Εργασίες αποκατάστασης της βατότητας του δασικού οδικού δικτύου για την ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας
  των μέσων πυρόσβεσης.

Τέλος, οι επεμβάσεις αυτές αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασικών οικοσυστημάτων, στην
αποτελεσματικότερη πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και επιπλέον στην αειφόρο διαχείριση
του ΜΑΙΝΑΛΟΥ.

Η Υπηρεσία μας είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.

Η Δασάρχης Βυτίνας

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΑΡΑΝΤΗ
ΔΑΣΟΠΟΝΟΣ

Απάντηση ΣΑΟΟ στις θέσεις του Δασαρχείου Βυτίνας – 23/7/2025

Τρίπολη, 23/07/2025

ΠΡΟΣ: ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΒΥΤΙΝΑΣ
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΑΡΚΑΔΙΑΣ, ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ, ΔΗΜΟΣ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ.
ΘΕΜΑ: AΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟΥ ΒYΤΙΝΑΣ
ΣΧΕΤ.: ΤΟ ΑΠΟ 14/07/2025 ΕΓΓΡΑΦΟ ΣΑΣ

Αξιότιμη κυρία Δασάρχη,

Λάβαμε τις από 14/07/2025 απαντήσεις σας στα από 08/09/2025 ερωτήματά μας σχετικά με το ζήτημα της τσιμεντοποίησης δασικών οδών ή τμημάτων αυτών στο Δυτικό Μαίναλο.

Κατ’ αρχάς τα ερωτήματά μας δεν είχαν καταγγελτικό χαρακτήρα, όπως λανθασμένα θεωρήσατε.

Επί των διευκρινίσεών σας και με μοναδικό σκοπό να συνεισφέρουμε στην ορθολογική διαχείριση και την προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων του Μαινάλου επισημαίνουμε τα εξής:

1.

Η υφιστάμενη δασική οδός Κανελάκια - Βλάχικα - Ράδου συντηρείται απρόσκοπτα 60 τουλάχιστον χρόνια χωρίς καμία αλλαγή του χωμάτινου χαρακτήρα της. Η φετινή δυνατότητα αξιοποίησης των χρημάτων του προγράμματος ΑΝΤΙΝΕΡΟ, μεταξύ άλλων και για αποκατάσταση της βατότητας δασικών δρόμων, δεν πρέπει να οδηγεί στην τσιμεντοποίηση των 2.105 μ. σε σύνολο 4.500 μ. του ως άνω δασικού δρόμου. Αυτό δεν αποτελεί τοπική παρέμβαση αλλά γενικευμένη, τρόπον τινά, σφράγιση της προϋπάρχουσας φυσικής επιφάνειας.

Οδηγεί στο λογικό συμπέρασμα ότι όσο θα διατίθεται το “μάννα εξ ουρανού” των χρηματοδοτήσεων, αυτές υποχρεωτικά πρέπει να διοχετεύονται σε ασφαλτοστρώσεις και τσιμεντοστρώσεις του χωμάτινου δασικού δικτύου. Εύκολη, ακριβή και καθόλου προορατική επιλογή, καθότι σαλπίζει το σύνθημα της αντικατάστασης του χωμάτινου τάπητα των δασικών δρόμων είτε με οπλισμένο σκυρόδεμα είτε με άσφαλτο, δηλαδή σφράγιση των φυσικών επιφανειών με τεχνητά υλικά.

Η λογική αυτή δεν συνάδει με τη διατήρηση και την προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων και της αδιατάρακτης εικόνας του Μαινάλου ως φυσικού τοπίου ιδιαίτερου κάλλους, αλλά τείνει να το μετατρέψει σε αστικοποιημένο δίκτυο γρήγορης και εύκολης πρόσβασης πάσης φύσεως οχημάτων.

Τέτοιου είδους παρεμβάσεις —αν μάλιστα πάρουν γενικευμένη μορφή— αυξάνουν την όρεξη και την προσδοκία μετατροπής του δασικού και οικολογικού χαρακτήρα των ημιορεινών λιβαδιών και ξέφωτων του δάσους σε “αξιοποιήσιμα” πλέον φιλέτα προς οικοπεδοποίηση – οικοδόμηση.

Πρώτο βήμα για την καταστροφική για το Μαίναλο οικοπεδοποίηση, την αλλαγή των χρήσεων γης και τον κατακερματισμό των οικοσυστημάτων είναι η δημιουργία συνθηκών εύκολης, γρήγορης, οικονομικής και απρόσκοπτης πρόσβασης οχημάτων, υλικών και εξυπηρετήσεων. Δηλαδή, η διάνοιξη νέων αχρείαστων δασικών δρόμων και η ασφαλτόστρωσή τους. Πολλώ δε μάλλον διότι το Δυτικό Μαίναλο στερείται θεσμικού πλαισίου προστασίας του τοπίου και της βιοποικιλότητας που θα το θωράκιζε από την παράλογη, για έναν τόσο σημαντικό βιότοπο, εκτός σχεδίου δόμηση και την λαίλαπα των ΒΑΠΕ. Γιατί, άραγε, αυτή η αβελτηρία;

2.

Η γενίκευση αυτού του μοντέλου τσιμεντοποίησης των δασικών οδών θα οδηγούσε σε υποβάθμιση του εναλλακτικού οικοτουρισμού για περίπατο και ορεινή ποδηλασία. Μάλιστα αρκετά τμήματά τους χρησιμοποιούνται ως μονοπάτια ορεινής πεζοπορίας, με σπουδαιότερο το διεθνώς αναγνωρισμένο και πιστοποιημένο Menalon Trail.

3.

Με τις χρηματοδοτήσεις αυτές θεωρούμε ότι:

• α) Θα μπορούσαν να καθαριστούν και να βελτιωθούν πολλοί περισσότεροι δασικοί δρόμοι δεκάδων χιλιομέτρων.

• β) Να βελτιωθούν ακόμα και με τσιμεντοστρώσεις τα παράπλευρα χαντάκια παροχέτευσης των ομβρίων υδάτων.

• γ) Να γίνουν μικρά τεχνικά έργα απομάκρυνσης αυτών των υδάτων με εγκάρσιους υπογείους οχετούς στις παρακείμενες χαράδρες.

• δ) Να γίνουν αναδασώσεις ως έργα αντιπλημμυρικά, εμπλουτισμού του τοπίου και της βιοποικιλότητας, αύξησης του ξυλαποθέματος, δέσμευσης του CO2, βελτίωσης του μικροκλίματος και, επομένως, μείωσης των ξηροθερμικών παραγόντων που οδηγούν στην αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς.

• ε) Να καθαριστούν και να σημανθούν τα δασικά μονοπάτια που διευκολύνουν τη γρήγορη πρόσβαση πεζοπόρων δασοκομάντος και την ανάπτυξη δικτύου σωλήνων πυρόσβεσης.

4.

Αναδασώσεις στο Νοτιοδυτικό Μαίναλο, των 30.000 στρεμμάτων της πυρκαγιάς του 2000, έχουν να γίνουν από το 2002. Η εικόνα του και η λειτουργία τους ως πνεύμονα, ως τοπίου και ως οικοσυστήματος είναι τραγική, με σχεδόν μηδενική φυσική αναγέννηση.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το επαπειλούμενο έγκλημα της εγκατάστασης ενός απέραντου δάσους 54 ανεμογεννητριών ύψους 200 μέτρων (στις αφανισμένες κορυφές Λίμνες, Μπλεσίβος, Ζιώτης, Λιβαδάκια, Σπανίτσα, Διακόπι, Ντόμπριτσα, Ψαροβούνι κ.λπ.) δεν σχετίζεται με αυτήν την απαράδεκτη καθυστέρηση των αναδασώσεων, για την οποία, βεβαίως, δεν ευθύνεται κατ’ ανάγκην το Δασαρχείο.

Το σαθρό επιχείρημα ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας επιτρέπει την εγκατάσταση ΑΠΕ και στα δασωμένα και στα καμένα (κατά παράβαση και καταστρατήγηση του άρθρου 117 του Συντάγματος) δεν αναιρεί τη βεβαιότητα ότι σε ένα δασωμένο και αναδασωμένο βουνό δεν θα τολμούσαν τα κοράκια να πλησιάσουν.

Αλλά φυσικά χρειάζονται κότσια για τέτοιους αγώνες, για τέτοια οράματα και πράξεις.

Η διαβούλευση, λοιπόν, και η καλόπιστη συζήτηση με τους φορείς της ενεργούς κοινωνίας είναι πάντα χρήσιμη, παρόλο που πράγματι τυπικά δεν απαιτείται για το έργο ΑΝΤΙΝΕΡΟ.

Σε κάθε περίπτωση, τα εκτελούμενα έργα (ένα τουλάχιστον μέρος αυτών) αποτελούν κακό προηγούμενο. Στέλνουν σε κάθε κατεύθυνση το λάθος μήνυμα ότι η σφράγιση του φυσικού αναγλύφου με σκληρούς τεχνητούς τάπητες είναι πλέον κανόνας και μόνιμο μοντέλο διαχείρισης ενός ζωντανού, ακμαίου και αδιατάρακτου δασικού τοπίου.

Παρεμπιπτόντως, επισημαίνουμε τα ανεξέλεγκτα σκουπίδια που εναπομένουν στους χώρους των υλοτομιών και τις καταστροφές που προξενούνται στα σηματοδοτημένα μονοπάτια από τις πτώσεις υλοτομούμενων δέντρων και το ξεκλάρισμά τους.

Με τη βεβαιότητα ότι θα εκλάβετε τις επισημάνσεις μας ως εποικοδομητικές και όχι ως καταγγελτικές, τελούμε εν αναμονή των ενεργειών σας και τώρα και στο μέλλον.

Με τιμή,
Το Δ.Σ. του ΣΑΟΟ