Γιώργος Κλεφτογιώργος | Ο έρωτας είναι γοητευτικός όταν καταφέρνει να υπάρξει μέσα σου, να αποκτήσει ζωή

γνωριμία μου με τον στιχουργό και συγγραφέα Γιώργο Κλεφτογιώργο κατέληξα πως όσοι γράφουν σαν κι αυτόν τόσο εμπνευσμένους στίχους είναι κάτι σαν κοσμήματα της ζωής. Ο αποστακτικός τους τρόπος να εκφράζουν τα συναισθήματα, τους πόνους και την μοίρα μας εκπέμπει μια δύναμη με την οποία αποφθεγματοποιούν την ουσία και το άρωμα της ζωής και με τα τραγούδια τους μας πλέκουν όλους γαϊτανάκι. Οι πραγματικοί στιχουργοί  είναι τελικά σαν τους αρχαίους περιπατητές φιλοσόφους.

Θυμάμαι πριν πολλά χρόνια που πήγα στο σπιτικό του στιχουργού Κώστα Βίρβου να πάρω μια συνέντευξη για την ΕΡΤ και κατέληξα να περάσω όλη την μέρα εκεί, γιατί δεν μπορούσα να ξεκολλήσω. Την ίδια ζέση για ζωή, την ίδια αγάπη στην αλήθεια, την ίδια διεισδυτικότητα και σεμνότητα έχει και ο Κλεφτογιώργος.

Σε συνέντευξή του, ο Μάνος Ελευθερίου αναφέρει τον Γιώργο Κλεφτογιώργο, ως έναν από τους σπουδαιότερους στιχουργούς της Ελλάδος. Πράγματι, ο ίδιος είναι χορτασμένος από δόξα, καθώς έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους συνθέτες:  τον Γιάννη Σπανό, Σωκράτη Μάλαμα, Αντώνη Βαρδή, Σοφία Βόσσου, Χρήστο Νικολόπουλο, Νίκο Κυπουργό, Φίλιππο Πλιάτσικα, Ηλία Ανδριόπουλο, Διονύση Τσακνή, Λίνο Κόκκοτο, Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Θανάση Πολυκανδριώτη, Λάκη Παπαδόπουλο, Γιάννη Ζουγανέλη, κ.α.

Τα τραγούδια του τίμησαν φωνές όπως οι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Σωκράτης Μάλαμας, Στράτος Διονυσίου, Άλκηστη Πρωτοψάλτη, Δημήτρης Μητροπάνος, Μανώλης Λιδάκης, Γιώργος Νταλάρας, Αντώνης Καλογιάννης, Αντώνης Βαρδής, Γιάννης Βαρδής, Μελίνα Κανά, Γλυκερία, Σταμάτης Κόκοτας, Πασχάλης Τερζής, Λίτσα Διαμάντη, Ρίτα Σακελαρίου, Γιώργος Σαρρής, Μιχάλης Βιολάρης, Γιάννης Πλούταρχος, Πίτσα Παπαδοπούλου, Άγγελος Διονυσίου, Βασίλης Καρράς, Άντζελα Δημητρίου, Γιάννης Ζουγανέλης, Φίλιππος Πλιάτσικας κ.ά.

Το 2008, το τραγούδι του «Να κοιμηθούμε αγκαλιά», σε μουσική Σοφίας Βόσσου και ερμηνεία Βασίλη Παπακωνσταντίνου, ψηφίστηκε ως το τραγούδι της χρονιάς από ακροατές ελληνικών ραδιοφωνικών σταθμών και σταθμών της Ομογένειας. Επίσης συνεργάστηκε με τον Παντελή Βούλγαρη, γράφοντας τραγούδια για τον κινηματογράφο.

Πρόσφατα, κυκλοφόρησε το τρίτο βιβλίο του από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» με τίτλο: «Μην με ψάξεις στο Μπουένος Άιρες». Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, με έντονη πλοκή κι αναπάντεχες ψυχογραφίες χαρακτήρων, μια διεισδυτική ματιά στα κίνητρα των ανθρώπων και τις αδυναμίες και τα πάθη τους. Το χιούμορ κι οι σουρεαλιστικές περιπέτειες κάνουν το βιβλίο «tourne page” όπως λένε οι Γάλλοι, με λίγα λόγια δυσκολεύεσαι να το αφήσεις. Πρόκειται για την ιστορία του Αλέξανδρου, του ήρωα του μυθιστορήματος ο οποίος προσλαμβάνεται σε μια καταρρέουσα εταιρία ρούχων, όπου γνωρίζει τον έρωτά του, την Δανάη που θα την ακολουθήσει στο Μπουένος Άιρες όπου θα ζήσει πολλές περιπέτειες. Ο τρόπος που ο Αλέξανδρος «χάνεται» στον έρωτά του για την Δανάη, υπέροχος. Γράφει κάπου:

«Δεν είχα χέρι. Εξαφανίστηκε, εξαϋλώθηκε μέσα στην χειραψία της. Δεν είχα ανάσα, έχασα την αρμονία της αναπνοής μου, μόνο λόγια που κόλλησαν στην γλώσσα μου είχα, η ομορφιά της ήταν ένας στρατός που με νίκησε πριν δώσω μάχη.»  

«Μείναμε αγκαλιασμένοι, μύριζε φεγγάρι, το πρόσωπό της έμοιαζε με χρυσό λεπτοδουλεμένο κόσμημα, το πάθος της θρυμματιζόταν σαν τους κόκκους της άμμου. Νόμιζα πως διαλύεται η νύχτα, ένιωθα αδύναμος και νικημένος, δεν μπορούσα να υπολογίσω πόση ώρα μείναμε εκεί. Είχαμε αποκολληθεί από την τροχιά της γής..».

Δεν ξέρουμε αν η Δανάη υπήρξε στην πραγματική ζωή του αλλά πολλοί χαρακτήρες του βιβλίου, η εταιρία, ο αριστερός πρόεδρος της εταιρίας, η επίσκεψη στο Μπουένος Άιρες αποτελούν πραγματικές εμπειρίες του Κλεφτογιώργου κι ίσως για αυτό τις αναπαριστά τόσο πολύ γλαφυρά. Το ξενοδοχείο όπου έμενε ο Λόρκα, το καφέ που σύχναζε ο Μπόρχες, τα παλιά, αρχοντικά, εγκαταλελειμμένα κτίρια σ΄ένα στενό του Μπουένος Άιρες τα οποία επίσης «ψυχογραφεί» αναλυτικά! Μα πάνω απ΄ όλα το μυθιστόρημα εκπέμπει συναίσθημα, ενσυναίσθηση, φαντασία, έρωτα και θέληση για ζωή. Και μας ταξιδεύει πολύ, πολύ ευχάριστα.

Αλλά ας σας αφήσω να σας μεταδώσει εκείνος λίγο από την ζωή του και τις απόψεις του:

Είσαι ένας πετυχημένος στιχουργός με πάνω από 300 τραγούδια στο ενεργητικό σου και μια μακρά πορεία. Συνεργάστηκες με τους σημαντικότερους συνθέτες και τραγουδιστές στην Ελλάδα. Σήμερα γράφονται το ίδιο σημαντικά και διαχρονικά τραγούδια όπως παλιά; Κι αν όχι τι να φταίει;

Σημαντικά τραγούδια πάντα γράφονται, το αν θα γίνουν διαχρονικά όμως εξαρτάται από το πόσο διαχρονικά είναι και τα στοιχεία της εποχής που γράφονται. Δηλαδή αν αυτά που συμβαίνουν σήμερα θα αφήσουν το στίγμα τους και σε επόμενες γενιές ή θα ξεχαστούν γρήγορα. Με την έξαρση της τεχνολογίας και την πληθώρα των τραγουδιών αλλά και με την ευκολία που γράφονται, όλα τρέχουν πιο γρήγορα και τα όρια που καθορίζουν τη διαχρονικότητα στενεύουν.

Τι στοιχεία χρειάζεται να έχει στον χαρακτήρα του κάποιος για να γίνει καλός στιχουργός;

Διαίσθηση, διορατικότητα, ενσυναίσθηση, ικανότητα να ερμηνεύει τον κόσμο και πάνω από όλα αγάπη για τον άνθρωπο γιατί αυτός βρίσκεται στο επίκεντρο των τραγουδιών, όπως και σε κάθε μορφή τέχνης άλλωστε.

Πώς γράφεις ένα τραγούδι; Τι σε εμπνέει;

Η έμπνευση μπορεί να έρθει από ένα οποιοδήποτε τυχαίο γεγονός. Κάτι που είδες γύρω σου, μια παράξενη σκηνή, ένας άνθρωπος που συνάντησες, μια φράση που άκουσες, μια λέξη που σου έκανε εντύπωση. Όμως κανένα τραγούδι δεν γράφεται με την έμπνευση. Χρειάζεται δουλειά, επεξεργασία, τεχνική και να γνωρίζεις την ιδιαίτερη γλώσσα του τραγουδιού για να «μεταφράσεις» σε αυτή το τυχαίο ερέθισμα.

Ποιο απ’ τα τραγούδια που έχεις γράψει αγαπάς περισσότερο;

Κανένας γονιός δεν είναι σε θέση να πει ότι αγαπάει κάποιο παιδί του περισσότερο από τα άλλα. Όχι από υπεκφυγή, αλλά είναι αδύνατο. Θα μπορούσα να πω ποιο θεωρώ καλύτερο από ένα άλλο, αλλά όλα τα αγαπάω το ίδιο.

Έχεις σκεφτεί ποτέ γιατί μένει στην Ιστορία ένα τραγούδι;

Για τον ίδιο λόγο που μένουν στην ιστορία τόσα άλλα. Επειδή ίσως αποτύπωσε την εποχή του με αλήθεια αλλά και ιδιαιτερότητα που δημιουργεί μνήμη, επειδή αποτύπωσε μηνύματα που είναι επίκαιρα και σε άλλες εποχές, επειδή ευνόησε η συγκυρία να το έχει ερμηνεύσει κάποιος που αντέχει και πέρα από την εποχή του.

Ποιους θεωρείς δασκάλους σου;

Θεωρώ δασκάλους μου τον Μάνο Ελευθερίου και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο που είχα την τύχη να είναι και φίλοι μου. Έτσι δεν διδάχτηκα τα μυστικά του τραγουδιού, μελετώντας τους στίχους τους μόνο, αλλά μιλώντας με τους ίδιους, γνωρίζοντας τον τρόπο σκέψης τους και πώς μετουσίωναν την πιο απλή στιγμή σε ένα σπουδαίο τραγούδι. Πολλά στοιχεία έχω επίσης αντλήσει από τον Νίκο Γκάτσο και τον Άκη Πάνου.

Υπάρχει ένας στιχουργός στο παρελθόν ή σήμερα που να εκτιμάς και να θαυμάζεις πολύ;

Υπάρχουν αρκετοί που μου αρέσουν και παρακολουθώ την πορεία τους, όπως ο Κυριάκος Ντούμος, ο Αντώνης Παπαϊωάννου και ο Χριστόφορος Μπαλαμπανίδης.

Σου αρέσει να συνεργάζεσαι με καθιερωμένους ή και με νέους τραγουδιστές;

Είναι ευτυχία μου να συνεργάζομαι με όσους έχουν καλή φωνή και τη διάθεση να υποστηρίξουν τα τραγούδια μου και τους ευχαριστώ για τη συνεργασία. Ασφαλώς και με ενδιαφέρουν οι νέοι τραγουδιστές, γιατί αυτοί είναι το μέλλον. Με την ευκαιρία θα αναφέρω ως παράδειγμα έναν σπουδαίο ερμηνευτή με συναίσθημα και ήθος που είναι και από την περιοχή της Πάτρας, τον Δημήτρη Δημόπουλο με τον οποίο χαίρομαι να συνεργάζομαι.

Με ποια αφορμή και ποια εσωτερική ανάγκη ξεκίνησες να γράφεις βιβλία;

Όταν έχεις συνηθίσει να μεταφράζεις την καθημερινότητα και να εκφράζεσαι μέσα από μια μορφή τέχνης όπως το τραγούδι, θα έρθει η στιγμή που συσσωρεύονται μέσα σου τόσα που σε αναγκάζουν να αναζητήσεις και άλλες μορφές τέχνης για να τα περιγράψεις. Το πιο πρόσφορο έδαφος για να αποτυπώσεις αυτό τον όγκο πληροφοριών και την πληθώρα συναισθημάτων σου το δίνει το μυθιστόρημα. Έτσι από την καθημερινή εξωστρέφεια του προφορικού λόγου περνάς και στην εσωτερική αναζήτηση και στο γράψιμο και αν δεις ότι αυτό ευοδώνεται ψυχικά και πρακτικά, συνεχίζεις.

Γιατί ενώ στα τραγούδια σου γράφεις για τον έρωτα και την αγάπη στο τελευταίο σου βιβλίο σκιαγραφείς όλες τις μικροαπάτες ή τις λαμογιές που γίνονται σε μια επιχείρηση ρούχων; Προσπαθείς να περιγράψεις συμβολικά την εποχή του άκρατου lifestyle και της διαφθοράς;

Και σε αυτό το βιβλίο ο έρωτας είναι το κεντρικό θέμα. Αλλά ο έρωτας όχι μόνο δεν είναι ξεκομμένος από το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσεται, αλλά επηρεάζεται από αυτό. Μια ερωτική ιστορία είναι λοιπόν το βιβλίο, αλλά τοποθετημένη στον χώρο και στον χρόνο που όλα όσα περιγράφει το βιβλίο ήταν απολύτως υπαρκτά, είτε με την τραγική, είτε με τη χιουμοριστική τους εκδοχή.

Στο βιβλίο σου διέκρινα εκτός από την πολύ καλή πλοκή και την ευθύβολη ψυχογράφηση των χαρακτήρων και μια θεατρικότητα στην αφήγηση. Περιγράφεις με λεπτομέρειες τα αντικείμενα, τις κρυφές σκέψεις των ανθρώπων κλπ. Πιστεύεις πως η ουσία των πραγμάτων κρίνεται στην λεπτομέρεια; Ή ο διάβολος κρύβεται στην λεπτομέρεια;

Έχουν περάσει αιώνες από την εποχή του ρομαντικού μυθιστορήματος. Σήμερα οι ήρωες δεν ερωτεύονται κάτω από το φως της σελήνης, αλλά καθώς μοιράζονται καθημερινές μικρές στιγμές. Τους παρατηρούμε την ώρα που οδηγούν, που φτιάχνουν τον καφέ τους, που ασκούν την προσωπική τους περιποίηση και μέσα από αυτές τις λεπτομέρειες πολλές φορές σκιαγραφείται ή κρίνεται ο χαρακτήρας τους. Τα μέρη συνθέτουν το όλον.

Έχω διακρίνει μια σουρεαλιστική φαντασία στην περιγραφή των καταστάσεων και των αντικειμένων ή των υπόγειων ρευμάτων σκέψης των ηρώων σου. Πόσο ρόλο παίζει το χιούμορ και η φαντασία στην ζωή σου;

Χωρίς το χιούμορ και τη φαντασία δεν υπάρχει ζωή. Κι εγώ χωρίς το χιούμορ και χωρίς να φαντάζομαι καταστάσεις που με βοηθούν να δραπετεύω που και που, δεν μπορώ να λειτουργήσω, άρα δεν θα μπορούσα και να γράψω. Πολλοί από όσους διαβάζουν τα βιβλία μου, αναγνωρίζουν στοιχεία του μαγικού ρεαλισμού. Αποδέχομαι αυτή την τοποθέτηση, ακόμα και πιθανές επιρροές γιατί λατρεύω τους Νοτιοαμερικάνους κυρίως συγγραφείς του μαγικού ρεαλισμού και αποτελούν από τα βασικά μου αναγνώσματα τα τελευταία χρόνια.

Γιατί ο ήρωας του βιβλίου σου συνεχώς κυνηγάει τον έρωτα της μυστηριώδους Δανάης κι όλο του ξεφεύγει; Ο έρωτας είναι γοητευτικότερος όταν είναι ουτοπικός και ιδεατός ή όταν πραγματώνεται;

Ο έρωτας είναι γοητευτικός όταν καταφέρνει να υπάρξει μέσα σου, να αποκτήσει ζωή. Δεν είναι κάτι που μας συμβαίνει κάθε μέρα και είναι κάτι που πρέπει να εκτιμούμε σαν ευλογία όταν συμβαίνει. Τώρα αν είναι ουτοπικός, ιδεατός, αν πραγματώνεται ή όχι, αυτό τον κάνει, βασανιστικό, ευτυχισμένο, καταστροφικό, δημιουργικό, αλλά δεν παύει ποτέ να είναι έρωτας και αυτό είναι η ουσία.

Στο βιβλίο σου ο ήρωας περιστοιχίζεται συνέχεια από γυναίκες, με τις οποίες συνομιλεί ή συναναστρέφεται. Μήπως κατά βάθος ο ήρωάς σου είναι πολυγαμικός και δεν το ξέρει; Ο έρωτας για σένα είναι επικεντρωμένος σε μία γυναίκα ή είναι διάχυτος;

Διάχυτος είναι ο ερωτισμός, όχι ο έρωτας, διάχυτη είναι η τάση να ερωτευτεί κανείς, να φλερτάρει, να νιώσει μέρος ενός ερωτικού παιχνιδιού, αλλά όλα αυτά πριν έρθει ο πραγματικός έρωτας, ο οποίος ακυρώνει όλα τα υπόλοιπα. Πιστεύω πως όταν ερωτεύεσαι πραγματικά επικεντρώνεσαι σε έναν άνθρωπο και ακόμα και αν συμβούν διάφορα, όλα είναι πιθανά, η ουσία δεν αλλάζει ποτέ.

Τί ρόλο έχουν παίξει στην ζωή σου οι συμπτώσεις και η τύχη;

Όλη μας η ζωή είναι μια ακολουθία συμπτώσεων και τύχης. Τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Όσο και να προγραμματίζουμε τα πράγματα με απόλυτη αυστηρότητα, πάντα θα ανατρέπονται από μια σύμπτωση ή από ένα καπρίτσιο της τύχης. Αλλά αυτό δεν είναι που κάνει τη ζωή μας πιο ενδιαφέρουσα; Αν ξέραμε με απόλυτη βεβαιότητα την επόμενη στιγμή μας, τι προσδοκίες και τι όνειρα θα είχαμε; Προσωπικά αφήνομαι στις συμπτώσεις και στην τύχη, μια τυχαία συνάντηση στο δρόμο μπορεί να μου αλλάξει τη ζωή και έχει συμβεί πολλές φορές. Για παράδειγμα πολλές συνεργασίες μου στο τραγούδι προέκυψαν έτσι και όχι ύστερα από προγραμματισμό.

Στην παρουσίαση του προτελευταίου σου βιβλίου μίλησαν για σένα πολύ εγκωμιαστικά τόσο ο ηθοποιός Γρηγορης  Βαλτινός όσο κι ο Γιάννης Ζουγανέλης. Ο Βαλτινός σου πρότεινε μάλιστα να γίνει το βιβλίο σου μια τηλεοπτικά σειρά. Βλέπεις να γίνεται κάτι τέτοιο και με το τελευταίο σου βιβλίο;

Έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από κάποιο παραγωγό για να γίνει ταινία, αλλά είναι πρόωρο να πούμε οτιδήποτε. Εξαρτάται από τις συνθήκες παραγωγής και τη βιωσιμότητα του κινηματογράφου μετά την περιπέτεια από τον Covid. Το ευχάριστο είναι ότι το ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί από το εξωτερικό που οι συνθήκες είναι καλύτερες, χωρίς να παύουν να είναι δύσκολες.

Μου έχεις πει ότι διαβάζεις πολλά βιβλία. Ποια απ’ αυτά σε εντυπωσίασαν τελευταία και γιατί;

Θα αναφέρω τους Πλάνητες της Όλγας Τόκαρτσουκ που πήρε πρόσφατα και το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και χαίρομαι γιατί στην Ελλάδα είναι μια επιτυχία των εκδόσεων Καστανιώτη που εκδίδουν και τα δικά μου τα βιβλία. Είναι ένα βιβλίο με το οποίο η Πολωνή συγγραφέας μας οδηγεί κάπου πέρα από την επιφάνεια του σύγχρονου καιρού, βαθιά στον πυρήνα της ύπαρξής μας.

Τι θα ήθελες να αποκομίσει ο αναγνώστης των βιβλίων σου όταν τα διαβάσει; Θέλεις να τον/την ψυχαγωγήσεις; Να γελάσει; Να ταξιδέψει εκεί που θέλεις; Να μάθει μυστικά της ζωής και του έρωτα;

Για μένα θα ήταν μεγάλη ικανοποίηση αν καταφέρει να του προσφέρει όλα αυτά το βιβλίο.  Θα έλεγα επί πλέον να περάσει καλά όση ώρα το διαβάζει και στο τέλος να είναι λίγο διαφορετικός έστω ένα χιλιοστό από ότι ήταν πριν το διαβάσει. Αν το καταφέρναμε αυτό με κάθε βιβλίο που διαβάζουμε η ζωή μας θα γινόταν καλύτερη.

Τέλος τι συνιστά ευτυχία και τι επιτυχία για σένα;

Ευτυχία είναι να καταφέρνεις να ζεις σύμφωνα με τις αξίες σου, τα όνειρά σου, τις επιλογές σου, χωρίς να αναγκάζεσαι σε μεγάλους συμβιβασμούς, οι μικροί είναι σοφία, και επιτυχία να απολαμβάνεις την καλή γνώμη και προδιάθεση των ανθρώπων γύρω σου.

Συνέντευξη: Βασιλίκα Σαριλάκη

Πηγή https://hotshot.gr/