Η Παναγία Βάναινα στην ειδυλλιακή Αρχαία Θέλπουσα της Γορτυνίας (vd)!
Λίγο έξω από το Τουμπίτσι Γορτυνίας, στο δρόμο προς το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του Λάδωνα, πινακίδα μάς κατευθύνει δεξιά στην Παναγία, στη ρεματιά της Βάναινας.
Μετά από 2,5 χιλιόμετρα χωματόδρομου, σε μία ειδυλλιακή τοποθεσία, με νερά και πλατάνια, θα δούμε το εκκλησάκι της Παναγίας, κτισμένο σε ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού.
Μέσα από το βίντεο και τις φωτογραφίες του Χρήστου Κιντή μπορούμε όλοι να δούμε την εκπληκτική ομορφιά της φύσης αλλά και της μικρής αυτής εκκλησίας.
Σύμφωνα με την Wikipedia, η ονομασία Βάναινα αντικατέστησε στους μέσους χρόνους το όνομα της αρχαίας πόλης Θέλπουσας.
Η Θέλπουσα ή Τέλφουσα ή Θέλφουσα ήταν αρχαία πόλη - κράτος των Αζανών της Αρκαδίας. Ήταν χτισμένη στην αριστερή όχθη του Λάδωνα και συνόρευε με τον Κλείτωρ και την Ψωφίδα.
Το όνομα της το πήρε από την νύμφη Θέλπουσα κόρη του Λάδωνα. Στην πόλη υπήρχαν τα ιερά της Ελεσίνιας Δήμητρας στο οποίο υπήρχαν λίθινα αγάλματα της θεάς της κόρης της και του Διόνυσου, του Ογκίου άρχοντα της Θέλπουσας και γιου του Απόλλωνα, του Απόλλωνα, του Ασκληπιού παιδός με το μνήμα της τροφού του Τρυγόνος και το ιερό των 12 θεών.
Όταν πέρασε ο Παυσανίας η Θέλπουσα ήταν ήδη εγκαταλελειμμένη και ερειπωμένη από χρόνια . Το 352 π.χ. οι κάτοικοι της πόλης απέκρουσαν επίθεση των Λακεδαιμόνιων και κατάφεραν να τους διώξουν. Ήταν μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας ενώ έκοβε και δικά της νομίσματα. Τα νομίσματα είχαν παραστάσεις της Δήμητρας και του γιου της Αρίωνα.
Η Θέλπουσα ήταν η πατρίδα του Ασκληπιού και του Αρίωνα. Η θέση της πόλης έχει βρεθεί και έχει αποδειχτεί από επιγραφές που έχουν βρεθεί. Βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αρκαδίας - Αχαΐας και κοντά στην κωμόπολη Τρόπαια , δεν έχει ανασκαφεί πλήρως αλλά έχουν βρεθεί ερείπια της οχύρωσης και κτιρίων.