Ν. Φλώρος στον Εθνικό Κήρυκα": "Αν χάσεις την πατρίδα σου, δισεκατομμύρια να έχεις, θα είσαι ένας άνθρωπος χωρίς οικογένεια"
Της Μαρίας Παπανικολάου από τον "Εθνκό Κήρυκα"
Μία άκρως ελληνική και γεμάτη νοήματα και μηνύματα έκθεση αναμένεται μέσα στο 2018 στη Νέα Υόρκη και είναι σίγουρο ότι θα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον και τα βλέμματα όχι μόνο της Ομογένειας αλλά και ολόκληρου του κόσμου.
Ο παγκοσμίως φημισμένος καλλιτέχνης, Νίκος Φλώρος, έχει προγραμματίσει την έκθεση «Οι Αργοναύτες» μέσα στο 2018. Η συγκεκριμένη έκθεση σημείωσε τεράστια επιτυχία στη Λισσαβώνα με τον Νίκο Φλώρο να τιμάται από τον Πρόεδρο Καθηγητή Dr. Luis-Aires Barros και την Αυτού Υψηλότητα Πρίγκιπα της Πορτογαλίας Dom Miguel de Braganaca με το χρυσό παράσημο, ενώ έγινε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών της Λισσαβώνας. Μία έκθεση που ήταν η πρώτη μοντέρνας Τέχνης που έλαβε χώρα στο ιστορικό κτίριο της Γεωγραφικής Εταιρείας της Λισσαβώνας.
Η έκθεση «Οι Αργοναύτες» που άφησε άριστες εντυπώσεις στη Λισσαβώνα αναμένεται μέσα στο 2018 και στη Νέα Υόρκη. Και δεν πρέπει να τη χάσει κανείς. Αφενός γιατί πρόκειται για έκθεση του βραβευμένου καλλιτέχνη Νίκου Φλώρου και αφετέρου γιατί μέσα από την έκθεση «Οι Αργοναύτες» ο παγκοσμίου φήμης γλύπτης περνάει πολλά μηνύματα βγαλμένα από την Ελληνική Ιστορία.
Μέσα από τους «Αργοναύτες» θα γνωρίσουμε τους ανθρώπους «που ψάχνουν να βρουν τους τρόπους εκείνους που θα βελτιώσουν την ζωή τους», θα δούμε και θα… αισθανθούμε την ελληνική θάλασσα «που δικτυώνει όλα τα κράτη σε όλον τον κόσμο», θα καταλάβουμε πώς οι Ελληνες ναυτικοί κυριάρχησαν στις θάλασσες και πώς βρήκαν τρόπο να βγάλουν τον Ελληνισμό προς τα έξω και θα μας βάλει μέσα στο πρόβλημα της μετανάστευσης που πλέον είναι πρόβλημα όλου του πλανήτη. Ομως, το πιο σημαντικό που θα περάσει ο κ. Φλώρος μέσα από τους «Αργοναύτες» είναι «την πορεία της ζωής μας, του προορισμού μας, να βρούμε τον εαυτό μας. Γιατί η ουσία της ζωής είναι να βρούμε τους εαυτούς μας».
Ο κ. Νίκος Φλώρος είναι γεννημένος στην Ελλάδα, αλλά με πολυετή παρουσία στις πηγές του Ελληνισμού με το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του να το έχει ζήσει στη Νέα Υόρκη. Είναι παγκοσμίου φήμης γλύπτης, ένας πολύ μεγάλος καλλιτέχνης που το όνομά του συζητείται συνεχώς στους κύκλους του πολιτισμού και της τέχνης. Ο ίδιος δηλώνει ομογενής, λάτρης της τέχνης, αφοσιωμένος στον πολιτισμό, πιστός Ελληνας και γεμάτος ανησυχίες για το παρόν και το μέλλον.
Εχει άποψη για την τεχνολογία, για την πολιτική και τους… πολιτικούς, για τον… Λευκό Οίκο, τον Ομπάμα, τον Τραμπ, για τη σχέση τους με την τέχνη. Ο Αρκάς καλλιτέχνης δίνει συμβουλές στους γονείς για τα παιδιά τους και την τέχνη της ζωγραφικής, τονίζει το παράπονό του που η πατρίδα του, η Ελλάδα μας, δεν τον έχει… εκμεταλλευτεί και τον ανάγκασε να ξενιτευτεί. Με όπλο του το δυνατό DNA του Ελληνα έβγαλε την ελληνική ψυχή του στο εξωτερικό και διέπρεψε όπως κάνουν όλοι οι Ελληνες που βγαίνουν εκτός Ελλάδας. Και εδώ στέλνει το δικό του μήνυμα σε όλους τους ομογενείς. Ενα μήνυμα γεμάτο νόημα τόσο για τους εκτός όσο και για τους εντός Ελλάδας Ελληνες: «Οι Ελληνες που έχουν διαπρέψει στο εξωτερικό πρέπει να υποστηρίζουμε και τους Ελληνες που τολμούν να κάνουν ένα βήμα έξω τα σύνορα της Ελλάδας. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα και οι Ελληνες θέλουν υποστήριξη. Αν χάσουμε την πατρίδα μας θα είμαστε ένα έθνος χωρίς πατρίδα. Αν χάσεις την πατρίδα σου, δισεκατομμύρια να έχεις, θα είσαι ένας άνθρωπος χωρίς οικογένεια».
«Ναι, η έκθεση, αυτή, έχει τίτλο ‘Οι Αργοναύτες’ οι οποίοι σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, είναι όσοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ιάσονα. Το πλοίο ονομαζόταν ‘Αργώ’ και έτσι το πλήρωμα ονομάστηκε ‘Αργοναύτες’. Οι Αργοναύτες ήταν βασικά εξερευνητές αλλά για εμένα είναι όλοι αυτοί που ψάχνουν να βρουν τους τρόπους εκείνους που θα βελτιώσουν την ζωή τους».
-Οπότε η έκθεση επικεντρώνεται στη θάλασσα;
«Ουσιαστικά, επικεντρώνομαι σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που μέσω της θάλασσας έκαναν γνωστή την Ελλάδα. Η θάλασσα είναι αυτή που δικτυώνει όλα τα κράτη σε όλον τον κόσμο. Οι Ελληνες εφοπλιστές, γεννημένοι οι περισσότεροι στα ελληνικά νησιά είχαν τη θάλασσα μέσα στην ψυχή τους. Ο μόνος τρόπος για να βγάλουν όλον αυτόν τον Ελληνισμό ήταν μέσω της θάλασσας και έτσι των κατασκευών καραβιών και γενικά ασχολούμενοι με τη Ναυτιλία κατάφεραν να κερδίσουν ένα μεγάλο κομμάτι της παγκόσμιας ναυτιλίας.Εστιάζοντας σε αυτό θα ήθελα να πω πως είναι πολύ κοντά στους μετανάστες όλου του κόσμου. Βλέπουμε ότι με μια βάρκα φουσκωτή, διακινδυνεύοντας ακόμα και την ίδια τους την ζωή, διασχίζουν το Αιγαίο προσπαθώντας να καλυτερέψουν τις συνθήκες της ζωής τους.Θα παρουσιάσω ένα μεγάλο γλυπτό το οποίο θα παρουσιαστεί στο κτίριο του ΟΗΕ».
-Το γλυπτό με τι υλικό είναι φτιαγμένο; Και τι ακριβώς είναι;
«Το έχω κατασκευάσει από αλουμίνιο. Το έργο αυτό θα αναδιπλωθεί και θα στηθεί επιτόπου μπροστά στους δημοσιογράφους και τους παρευρισκόμενους. Αυτή θα είναι μια μεγάλη βάρκα. Δίνοντας τα στοιχεία ότι από το τίποτα μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι μεγάλο. Συμβολίζει την πορεία της ζωής μας, του προορισμού μας, να βρούμε τον εαυτό μας. Γιατί η ουσία της ζωής είναι να βρούμε τους εαυτούς μας. Οχι το τι θα κερδίσουμε ή θα χάσουμε στην πορεία αλλά το πόσο θα ανακαλύψουμε τους ίδιους τους εαυτούς μας. Είναι μεγάλη μου τιμή που θα παρουσιάσω εκεί (στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη) τη σειρά αυτή, που δεν είναι άλλη από τους Αργοναύτες. Επίσης, θα παρουσιαστεί και η σειρά ‘Μήδεια’ μιας και φέτος συμπληρώθηκαν 40 χρόνια από τον θάνατο της Μαρίας Κάλλας.Εχω χρησιμοποιήσει την εικόνα της Κάλλας ως Μήδεια αλλά και τους Αργοναύτες, την εξερεύνηση αλλά και την πορεία τους σε όλο τον κόσμο.Για εμένα είναι μεγάλη τιμή γιατί σε αυτό το συγκεκριμένο μουσείο υπάρχουν πολλά ιστορικά κειμήλια και ταυτόχρονα είναι και πανεπιστήμιο, δηλαδή λειτουργεί και ως εξερευνητικό κέντρο».
-Τι νοήματα θέλετε να περάσετε μέσα από τη δουλειά σας;
«Η δουλειά πέρα από την ανάγκη μου για έκφραση θα ήθελα να ευαισθητοποιεί τον κόσμο πάνω σε όλα αυτά που ζούμε σήμερα. Ιδιαίτερα το μεταναστευτικό το οποίο έχει επηρεάσει ολόκληρο τον πλανήτη. Και δεν ξέρει η κάθε χώρα πώς να αντιμετωπίσει αυτό το κομμάτι. Και δυστυχώς δεν ξέρουμε αν αύριο θα είμαστε και εμείς στη θέση αυτών των μεταναστών και αναγκαστούμε και εμείς μια ημέρα να πάρουμε μια βάρκα και να ταξιδεύσουμε προς άγνωστες κατευθύνσεις».
-Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος τον Ελλήνων εφοπλιστών, μιας και τους αναφέρατε παραπάνω, στη ναυτιλία και όχι μόνο;
«Βλέπουμε καθημερινά ότι οι Ελληνες εφοπλιστές έχουν καταφέρει περισσότερα από όσα μπορούμε να αντιληφθούμε. Ενα τρανό παράδειγμα είναι το Ιδρυμα Νιάρχος που με ποικίλους τρόπους βοηθάει τον πολιτισμό μας να εξαπλωθεί. Το Ωνάσειο επίσης έχει προσφέρει τόσα πολλά. Το αποτέλεσμα είναι αυτοί οι εφοπλιστές να επιστρέφουν στις χώρες τους έναν μεγάλο κομμάτι από τις περιουσίες που έχουν κερδίσει. Και βλέπουμε ότι υμνούν την Ελλάδα με όλους τους δυνατούς τρόπους που έχουν στη διάθεσή τους».
-Στις εκθέσεις που πραγματοποιείτε ανά τον κόσμο φαντάζομαι ότι θα χρειάζεστε κάποια βοήθεια. Υπάρχουν εταιρείες ή άνθρωποι που σας προσφέρουν βοήθεια χωρίς χρηματικό αντάλλαγμα;
«Ναι φυσικά και υπάρχουν. Και είναι άνθρωποι που αγαπούν την τέχνη. Οπως για παράδειγμα η ‘Aegean Airlines’ η οποία κάνει τη μεταφορά των γλυπτών, η οποία είναι πανάκριβη, χωρίς να ζητάει χρηματική αμοιβή».-Τι νοιώθετε όταν βλέπετε ελληνικά στοιχεία έξω από την χώρα;«Αισθάνομαι πολύ περήφανος ειδικά όταν βλέπω ελληνικές σημαίες ανά τον κόσμο. Οι Ελληνες που φεύγουν εκτός, όπως ήδη έχουμε πει, είναι οι περισσότερο Ελληνες από εμάς που μένουμε εδώ».
«Η τεχνολογία σήμερα έχει γίνει η σύγχρονη μαγεία. Ο άνθρωπος μέσα σε αυτή εγκλωβίζεται γιατί τον ωραιοποιεί. Μέσα σε αυτό βλέπει το είδωλό του. Οπως οι κατακτητές κάποτε πήραν ολόκληρη χώρα κάνοντας τους ιθαγενείς να φοβούνται ένα καθρεφτάκι έτσι και σήμερα, όχι ακριβώς μεν αλλά παρόμοια κατάσταση, διότι μέσα από τα like που παίρνουμε αυτοεπιβεβαιωνόμαστε σαν προσωπικότητες αλλά από την άλλη μπορεί να χάσουμε κάτι σημαντικό, την ψυχή μας. Δηλαδή πλέον βλέπουμε πολύ επιδερμικά τα πράγματα. Δεν εμβαθύνουμε. Μαθαίνουμε να μην έχουμε κρίση».
-Παρ’ όλα αυτά όμως η τεχνολογία είναι ένα απαραίτητο κομμάτι στη ζωή μας.«Σίγουρα είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Πώς θα το χρησιμοποιήσεις… Ως όπλο καταστροφής ή ως σύνεργο επιβίωσης. Τα πάντα είναι θέμα διαχείρισης. Η τεχνολογία είναι ένα μέσον που μπορεί να πάει τον άνθρωπο ένα βήμα παραπέρα. Επειδή όμως ο άνθρωπος από τη φύση του θέλει να εξουσιάζει, δυστυχώς η τεχνολογία χρησιμοποιείται προς έλεγχο των μαζών. Εκεί είναι και το νόημα: Αν ο άνθρωπος απελευθερωθεί από την ζωώδη ανάγκη του να εξουσιάζει».
-Εχω μάθει ότι έχει έρθει ο σύμβουλος του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στα μέρη μας και τον έχετε κάνει… φιλέλληνα. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτό.
«Ναι, είμαστε και φίλοι. Κοίτα έχω γνωρίσει στο παρελθόν και τον Τραμπ. Σε πολλές εκδηλώσεις της Ομογένειας είχε παραβρεθεί. Από όσο γνωρίζω, έχει μια ιδιαίτερη αγάπη με τους Ελληνες. Μην ξεχνάς είναι ένα παιδί του Κουίνς. Μεγάλωσε στην Αστόρια και είχε πάντα σχέσεις με Ελληνες. Επίσης, ο αρχιτέκτονάς του είναι ο Κώστας Κονδύλης. Ολοι αυτοί οι περιβόητοι ουρανοξύστες είναι του Κώστα Κονδύλη. Εχει πολλούς Ελληνες φίλους. Εχουν έρθει πολλές φορές στην Ελλάδα. Είναι πιο κοντά στην Ελλάδα από ό,τι ήταν η Χίλαρι».
-Εχετε πάει και στο Λευκό Οίκο. Τι ήταν αυτό που σας εντυπωσίασε;
«Είχα πάει με την αφορμή της εθνικής επετείου της Ελλάδας. Με τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο και άλλους ομογενείς. Αισθάνθηκα δέος βλέποντας από κοντά το παρελθόν μιας χώρας. Με ενθουσίασε η διαμόρφωση που είχε κάνει η Τζάκι Κένεντι. Αντίθετα, με ενόχλησε η διαρρύθμιση που είχε κάνει το ζεύγος Ομπάμα».
«Είχαν διαμορφώσει έναν χώρο, που παλαιότερα ήταν η γκαρνταρόμπα, σε home cinema. Και το πλαισίωναν με φωτογραφίες της οικογένειας τρώγοντας ποπ κορν. Θεώρησα ότι βεβήλωσαν την ιερότητα του χώρου αυτού».
-Από όσους πολιτικούς έχετε γνωρίσει τι σχέση έχουν με την τέχνη.«Καμία».-Είναι θέμα παιδείας;
«Οχι. Πολιτικός και τέχνη δεν πάνε μαζί. Η τέχνη κάνει τον άνθρωπο να σκέφτεται, τον κάνει να βλέπει κάποιες αλήθειες. Αλήθειες που δεν αρέσουν στους πολιτικούς. Οι πολιτικοί προσπαθούν να παραπλανήσουν. Προσπαθούν να κοιμίσουν. Προσπαθούν να κάνουν στρατευμένη τέχνη. Αν η τέχνη εξυπηρετεί τις επιδιώξεις ενός πολιτικού είναι ο καλύτερος φίλος του πολιτικού. Αυτή είναι στρατευμένη τέχνη όπως ξέρουμε και από την ιστορία που χρησιμοποιήσουν καλλιτέχνες για να κάνουν προπαγάνδα.Γι’ αυτό και τους πραγματικούς καλλιτέχνες τους εξόριζαν, κατέστρεφαν τα βιβλία τους κ.λπ. Την πραγματική τέχνη τη φοβούνται, γιατί η τέχνη θα τους ακυρώσει γιατί θα κάνει τον άνθρωπο πιο σκεπτόμενο.
Ο σκοπός της τέχνης είναι να ελευθερώσει τον άνθρωπο και όχι να τον δεσμεύσει.Η τέχνη έχει μεγάλη δύναμη γι’ αυτό και οι πολιτικοί δεν της δίνουν την αξία που τους πρέπει. Γιατί η τέχνη θα τους ακυρώσει».
-Εκτός από αυτά τα υπέροχα πράγματα που φτιάχνετε χρησιμοποιώντας το αλουμίνιο έχετε ασχοληθεί και με άλλα είδη; π.χ. με ζωγραφική;
«Ναι ξεκίνησα με την ζωγραφική. Ξεκίνησα από μικρό παιδί. Στο σχολείο την ώρα του μαθήματος εγώ ζωγράφιζα. Οι δάσκαλοι με θεωρούσαν προβληματικό. Ευτυχώς όμως οι γονείς μου με στήριζαν».
-Πολλές φορές βλέπουμε την ζωγραφική ενός παιδιού και την κρίνουμε. Πόσο σωστό, είναι αυτό;
«Οταν ζωγραφίζει ένα παιδί δεν έχει σημασία τόσο το αποτέλεσμα όσο το κατά πόσο ζει αυτό που κάνει την ώρα που το κάνει, αλλά και πόση διάρκεια έχει όλο αυτό. Για εμένα δεν μετράει η καλή ή η κακή ζωγραφική. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι εκφράζει κάτι. Και αυτή η έκφρασή του έχει διάρκεια. Θα βρει στην πορεία και την τεχνική του να ζωγραφίζει καλύτερα πράγματα. Το θέμα είναι να έχει ιδέες και να καλλιεργηθεί η κρίση του. Να μπορεί να αφουγκράζεται πράγματα και να τα μετουσιώνει σε τέχνη. Αυτός είναι ο σκοπός».
-Εχετε ζήσει στην Τρίπολη και στη Νέα Υόρκη.
«Θεωρώ τον εαυτό μου ομογενή. Ναι μεν έχω γεννηθεί εδώ και έχω ζήσει εδώ, αλλά από 18 χρόνων έχω φύγει στο εξωτερικό. Στη Γαλλία, στην Αμερική, στην Αυστρία, σε διάφορες χώρες. Το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου το έχω περάσει στη Νέα Υόρκη. Ο,τι έχω φτιάξει το έχω κάνει έξω από τα σύνορα της Ελλάδας».
«Αν μου το είχαν επιτρέψει, ναι. Αλλά εδώ δεν μου έδωσαν ποτέ την ευκαιρία και γι’ αυτό αναγκάστηκα να φύγω. Δεν υπήρχε λόγος να ξενιτευτώ. Γιατί να χάσω την ομορφιά της Ελλάδας, το ελληνικό φως, όλη αυτή την έμπνευση; Οσοι έχουν φύγει για το εξωτερικό ξέρουν τι σκληρή δουλειά κάνεις. Δεν ξεκινάς από το μηδέν αλλά από το μείον… μηδέν για να χτίσεις κάτι. Δεν είναι απλά τα πράγματα. Εκεί ξεκινάς με μόνο εφόδιο τη δύναμη της ψυχής σου και μέσα από αυτή τη δύναμη δημιουργείς αυτό που θέλεις. Και είμαστε τυχεροί ως Ελληνες γιατί έχουμε ένα πολύ δυνατό DNA το οποίο μας κάνει, ειδικά έξω, να είμαστε μαχητές και γι’ αυτό διαπρέπουμε. Γιατί έξω μας βγαίνει η ελληνική ψυχή, κάτι που δεν κάνουμε στην Ελλάδα. Είμαστε σαν ένα έθνος ανάδελφων όπως έλεγε και ο Καραμανλής. Μεταξύ μας τρωγόμαστε. Ο ένας ζηλεύει τον άλλον. Εξω όμως ο Ελληνας διαπρέπει.Και πάνω σε αυτό θέλω να πω ότι αυτοί οι Ελληνες που έχουν διαπρέψει στο εξωτερικό πρέπει να υποστηρίζουν και τους Ελληνες που τολμούν να κάνουν ένα βήμα έξω τα σύνορα της Ελλάδας. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα και οι Ελληνες θέλουν υποστήριξη».
-Οι ομογενείς σάς βοήθησαν στα πρώτα σας βήματα;
«Ναι. Δεν έχω παράπονο. Απλά πολλές φορές μπαίνουμε στην καθημερινότητα της κάθε χώρας και ξεχνάμε τη γενέτειρα. Και τι να το κάνεις αν κερδίσεις τα πάντα και χάσεις τη χώρα σου. Αν χάσουμε την πατρίδα μας θα είμαστε ένα έθνος χωρίς πατρίδα. Αν χάσεις την πατρίδα σου, δισεκατομμύρια να έχεις, θα είσαι ένας άνθρωπος χωρίς οικογένεια».
Φωτογραφίες: Ελενα Σμυρνιώτη
Ενδυματολόγος: Ερωτόκριτος Κιμιωνής
Ευχαριστούμε το Μουσείο Τεγέας και την κυρία Αννα Καραπαναγιώτη για την παραχώρηση του χώρου για την φωτογράφηση.