Υγιεινό το ψήσιμο στα κάρβουνα;
Τσικνοπέμπτη σήμερα και σαν γνήσιοι Έλληνες θα το τσικνίσουμε με κρασάκι και ψητό στα κάρβουνα! Η Τσικνοπέμπτη είναι η μέρα του μπάρμπεκιου, αλλά όλο αυτό το καπνισμένο κρέας που προέρχεται από τη σχάρα μπορεί να σας εκθέσει σε καρκινογόνους παράγοντες. Τα καλά νέα, όμως, είναι ότι με το σωστό σχεδιασμό και κάποιες έξυπνες επιλογές, μπορείτε να απολαύσετε το αγαπημένο μπάρμπεκιου και να μειώσετε την έκθεσή σας σε καρκινογόνες χημικές ουσίες.
Οι υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά το ψήσιμο στη σχάρα μπορoούν να μετατρέψουν τις πρωτεΐνες του κόκκινου κρέατος, πουλερικών και ψάριων σε ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs). Αυτές οι χημικές ουσίες έχουν συνδεθεί με καρκίνο του μαστού, στομάχου, προστάτη και παχέος εντέρου. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η υψηλή θερμοκρασία μπορεί να αλλάξει το σχήμα της δομής των πρωτεϊνών του κρέατος έτσι ώστε να γίνουν επικίνδυνες για τον οργανισμό και να θεωρούνται καρκινογόνες ουσίες. Ένας άλλος καρκινικός παράγοντας που βρίσκεται στον καπνό από το μπάρμπεκιου είναι οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs). Οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs) δημιουργούνται όταν το λίπος και οι χυμοί από το μαγείρεμα του κρέατος στη σχάρα πέφτουν στάγδην πάνω στην πηγή θερμότητας.
Το κρέας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις υψηλές θερμοκρασίες, με συνέπεια κάθε μέθοδος που τις εμπεριέχει να οδηγεί στον σχηματισμό ετεροκυκλικών αμινών. Έτσι, η πιο επιβλαβής μέθοδος είναι το ψήσιμο στα κάρβουνα, ενώ ακολουθούν το τηγάνισμα και το ψήσιμο στην ηλεκτρική σχάρα, σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα Έρευνας του Καρκίνου (AICR). Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως πρέπει να πάψουμε να τρώμε κρέας ψημένο στα κάρβουνα. Απλώς, πρέπει να υιοθετούμε ορισμένα μέτρα που μπορούν να προστατεύσουν την υγεία μας.
- Φροντίστε να είναι η σχάρα πεντακάθαρη. Πριν και μετά το ψήσιμο πρέπει να τις καθαρίζετε με σκληρή βούρτσα, ούτως ώστε να απομακρύνεται κάθε καρβουνιασμένο υπόλειμμα κρέατος.
- Να μαρινάρετε το κρέας για τουλάχιστον μία ώρα, φροντίζοντας η μαρινάδα σας να περιέχει άφθονα καρυκεύματα (όπως σκόρδο, κρεμμύδι, πάπρικα) και όξινα συστατικά (όπως το λεμόνι ή το ξίδι). Εάν δεν είναι εφικτό το μαρινάρισμα πριν το ψήσιμο, φροντίστε να το αλείφετε συνεχώς με μίγμα που θα περιέχει άφθονο λεμόνι και ρίγανη.
- Φροντίστε να γυρνάτε το κρέας που ψήνετε πάνω σε σχάρα τουλάχιστον μία φορά το λεπτό.
- Πριν αρχίσετε το ψήσιμο, αφαιρέστε τα ορατά λίπη από το κρέας, ούτως ώστε να αποφύγετε τις αναζωπυρώσεις της φωτιάς και τις μεγάλες φλόγες και προτιμήστε κομμάτια κρέατος με λιγότερο λίπος και χωρίς πέτσα.
- Όταν ψήνουμε το κρέας σε χαμηλότερη φωτιά, είναι λιγότερο πιθανό να καεί, ενώ έτσι μειώνονται και οι ποσότητες των ετεροκυκλικών αμινών και των πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων που φτάνουν στο πιάτο μας.
- Για να μη καρβουνιάσετε το κρέας θα πρέπει να υπάρχει μια απόσταση περίπου 15 εκ. από τη πηγή θερμότητας.
- Βράστε λίγο το κρέας σε μια κατσαρόλα ή μισοψήστε το στον φούρνο μικροκυμάτων και μετά βάλτε το στα κάρβουνα, ούτως ώστε να ελαττωθεί ο χρόνος έκθεσής του στις υψηλές θερμοκρασίες.
- Μην αφήνετε χυμούς να πέφτουν στα κάρβουνα και να παράγουν επιβλαβή καπνό, βάζοντας ένα αλουμινόχαρτο πάνω στην πηγή θερμότητας.
- Ψήστε λαχανικά, ψάρια, πουλερικά, ακόμα και φρούτα, είναι πολύ λιγότερο ευάλωτα στις επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών.
Καλές Απόκριες!
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΕΔΕ
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
MSc στην Κλινική Διατροφή
Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
Μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων
Μέλος της Ένωσης Διαιτολόγων – Διατροφολόγων Ελλάδος
Κύπρου 1, 22100 Τρίπολη
Τηλ. 2710 232841, Κιν. 6948 583421
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.