Ἡ θεραπεία τῆς συγκύπτουσας τοῦ Εὐαγγελίου

σωτηρία του. Ὅλα τά θαύματα τοῦ Κυρίου ἔχουν λόγο καί νόημα, ἀκόμη καί ὅσα δέν καταγράφονται στά ἱερά Εὐαγγέλια, ἀφοῦ, ὅπως εἶναι γνωστό, μόνο ἕνα μικρό καί ἐνδεικτικό μέρος τους ἔχει καταγραφεῖ. Δέν εἶναι γεγονότα, πού γίνονται ἁπλῶς καί μόνο γιά ἐνυπωσιασμό.

Ἕνα ἀπ’ αὐτά, πού ἀκοῦμε αὐτές τίς μέρες στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς Θείας Λειτουργίας (Κυριακή ι΄ Λουκᾶ), εἶναι ἡ θεραπεία τῆς συγκύπτουσας γυναίκας. Ἡ διήγηση, ὅπως τήν παραδίδει ὁ ἱερός Εὐαγγελιστής (Λουκ. 13, 10-17), εἶναι ἐξαιρετικά ἁπλή καί λιτή:

Ἕνα Σάββατο δίδασκε ὁ Χριστός σέ μία ἀπό τίς Συναγωγές. Ἐκεῖ ἦταν καί μιά γυναίκα, χτυπημένη ἀπό ἀσθένεια γιά δεκαοκτώ χρόνια. Ἦταν «συγκύπτουσα» (κυρτωμένη κάτω, καμπουριασμένη) καί δέν μποροῦσε καθόλου νά σταθεῖ ὄρθια. Ὅταν τήν εἶδε ὁ Ἰησοῦς, τήν κάλεσε κοντά Του καί τῆς εἶπε: «Γυναίκα, εἶσαι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τήν ἀσθένειά σου»· καί ἔβαλε ἐπάνω της τά χέρια Του. Ἐκείνη ἀμέσως σηκώθηκε ὄρθια καί δόξαζε τόν Θεό.

Ὁ Ἀρχισυνάγωγος, ὅμως, ἀγανακτισμένος, ἐπειδή ὁ Ἰησοῦς θεράπευσε τό Σάββατο, στράφηκε στό πλῆθος καί εἶπε: «Ὑπάρχουν ἕξη ἡμέρες, πού ἐπιτρέπεται ἡ ἐργασία· τότε νά ἔρχεστε καί νά θεραπεύεστε, καί ὄχι τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου». Τότε ὁ Κύριος τοῦ ἀπάντησε: «Ὑποκριτή! Δέν λύνει καθένας ἀπό σᾶς τό Σάββατο τό βόδι του ἤ τόν γαΐδαρό του ἀπό τόν σταῦλο καί πάει νά τόν ποτίσει; Αὐτή ἡ γυναίκα, ἡ ἀπόγονος τοῦ Ἀβραάμ, πού τήν εἶχε δεμένη ὁ Σατανᾶς γιά δεκαοκτώ χρόνια, δέν ἔπρεπε νά λυθεῖ ἀπό τά δεσμά της τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου»; Μέ τά λόγια αὐτά ντροπιάζονταν ὅλοι οἱ ἀντίπαλοί Του, ἐνῶ τό πλῆθος χαιρόταν γιά ὅλα τά θαυμαστά πού ἐπιτελοῦσε ὁ Ἰησοῦς.

Ἀπό τά πολλά μηνύματα τοῦ γεγονότος ἄς σταθοῦμε μόνο στά ἑξῆς:

Συγκύπτουσα δέν εἶναι μόνο ἡ γυναίκα τοῦ Εὐαγγελίου, ἕνα πρόσωπο πού ἔζησε κάπου καί κάποτε στό παρελθόν.

Συγκύπτουσα εἶναι καί κάθε ἀνθρώπινη προσωπικότητα. Καθένας ἀπό μᾶς συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῶν προσωπικῶν προβλημάτων του. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῶν συμφορῶν καί τῶν περιστάσεων τοῦ βίου. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῶν παράλογων ἀπαιτήσεων τοῦ ἑαυτοῦ του. Συγκύπτει ἀπό τά δεσμά τῆς αὐτονομίας τοῦ λόγου του, πού δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά βλέπει «τά ἄνω», παρά μόνο «τά κάτω». Συγκύπτει, ἰδιαίτερα, ἀπό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν καί τῶν παθῶν του. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῆς ἀποστασίας του καί τῆς αὐτονομήσεώς του ἀπό τόν Θεό. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῆς αἰχμαλωσίας του στόν Διάβολο: δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ συγκύπτουσα ἦταν «δεμένη ἀπό τόν Σατανᾶ», ὅπως ἀναφέρει χαρακτηριστικά τό Εὐαγγέλιο!

Συγκύπτουσα εἶναι καί ἡ κοινωνία τῶν ἀνθρώπων. Συγκύπτει κι αὐτή ἀπό τό βάρος τοῦ κακοῦ, τό ὁποῖο δέν παραμένει σέ προσωπικό ἐπίπεδο, ἀλλά προσλαμβάνει εὐρύτερες διαστάσεις καί μετατρέπεται σέ κοινωνικό ἤ ἀκόμη καί σέ φυσικό κακό. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῶν ποικίλων κοινωνικῶν κρίσεων: πνευματικῶν, οἰκονομικῶν, πολιτικῶν, ἐθνικῶν κ.λπ., ὅπως ἡ δεινή κρίση πού μαστίζει τή σύγχρονη ἑλληνική κοινωνία. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῆς διαταραχῆς τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων, πού μεταβάλλονται σέ κοινωνικές ἀναταραχές, ἀκαταστασίες, συγκρούσεις, πολέμους κ.ἄ.

Συγκύπτουσα εἶναι καί ὁλόκληρη ἡ ἀνθρώπινη φύση, δηλαδή ἡ ἀνθρωπότητα στό συνολό της. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῶν ἐπιπτώσεων τῆς ἀνθρώπινης πτώσεως, τῆς ἀρχέγονης ἐκείνης ἔκπτωσης τῶν Πρωτοπλάστων ἀπό τήν κατάσταση τῆς κοινωνίας μέ τόν Θεό. Συγκύπτει καί στενάζει ὑπό τό κράτος τοῦ θανάτου. Συγκύπτει ἀσθενοῦσα βαρύτατα, ἀφοῦ μετά τήν ἀνθρώπινη πτώση «κατηρρώστησεν τοῦ ἀνθρώπου ἡ φύσις τήν ἁμαρτίαν», ὅπως ἀναφέρει ἕνας ἀπό τούς μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

Συγκύπτουσα εἶναι καί ἡ φύση γενικά, ὁ φυσικός κόσμος. Συγκύπτει ὑποταγμένος στή φθορά. Συγκύπτει ἀπό τό βάρος τῶν παράλογων ἀνθρώπινων ἐπεμβάσεων στό περιβάλλον καί ἐπιχειρεῖ νά ἀντιδράσει μέ σεισμούς, λοιμούς, καταποντισμούς, πλυμμύρες καί ἄλλες φυσικές καταστροφές.

Ποιά εἶναι τά χαρακτηριστικά τῆς συγκύπτουσας; Βλέπει μόνο κάτω. Δέν μπορεῖ νά δεῖ ἄνω. Βλέπει μόνο τά ἐπίγεια, εἶναι ἐγκλωβισμένη σ’ αὐτά, στά ἐδῶ, στό περιβάλλον. Δέν μπορεῖ νά δεῖ τά οὐράνια, δέν μπορεῖ νά δεῖ τά τοῦ Θεοῦ, δέν μπορεῖ νά ἔχει κάποια κοινωνία μέ αὐτά. Ὡστόσο, ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος κατά τή φύση του νά βλέπει κυρίως τά ἄνω. Ἀκόμη καί ὁ ὅρος «ἄνθρωπος» ἐτυμολογεῖται, συνήθως, ἀπό τά συνθετικά «ἄνω» + «θρώσκω» (ἐφορμῶ, ἀποβλέπω). Σέ ἀντίθεση μέ τά ζῶα, εἶναι κατασκευασμένος καί προορισμένος γιά τά ἄνω, γιά τά οὐράνια, γιά τά θεῖα! Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ κατάσταση τῆς συγκύπτουσας εἶναι κατάσταση ἔκπτωσης ἀπό τήν αὐθεντικότητα τῆς ἀνθρώπινης φύσης, εἶναι μιά κατάσταση ἐξομοίωσης μέ τά ζῶα.

Ἐπιπλέον, ἡ συγκύπτουσα δέν ἔχει τή δυνατότατα νά βλέπει τούς συνανθρώπους της «πρόσωπον πρός πρόσωπον», δέν μπορεῖ νά κοιτάζει τούς ἄλλους στά μάτια. Δηλαδή δέν μπορεῖ νά ἔχει πραγματικές σχέσεις μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους, δέν μπορεῖ νά ἔχει αὐθεντική κοινωνία, ἔχει ἐκπέσει ἀπό τήν αὐθεντικότητα τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων.

Ὡστόσο, καί σ’ αὐτή τή δεινή κατάσταση ὑπάρχει ἐλπίδα. Ἡ συγκύπτουσα ἔχει τή δυνατότητα νά ἐπιθυμεῖ καί νά ἀναζητᾶ τά ἄνω. Βρίσκεται σέ πορεία ἀναζήτησης τοῦ Θεοῦ καί μάλιστα ἀναζήτησης ἐπίπονης, κοπιαστικῆς. Αὐτό φανερώνει ἡ παρουσία της στή Συναγωγή. Ἡ Συναγωγή ἦταν ὁ τόπος προσευχῆς καί μελέτης τῶν ἱερῶν Γραφῶν τήν ἐποχή ἐκείνη. Ἦταν τό ἀντίστοιχο τῆς Ἐκκλησίας μέ τά σημερινά δεδομένα. Δέν ἦταν εὔκολη ἡ μετάβαση στή Συναγωγή γιά τή συγκύπτουσα, μιά γυναίκα «δεμένη» ἀπό ἀσθένεια γιά δεκαοκτώ ἔτη! Τουλάχιστον δέν ἦταν τόσο εὔκολη, ὅσο ἡ μετάβαση τῶν ἄλλων, τῶν ὑγειῶν ἀνθρώπων.

Σ’ αὐτή ἀκριβῶς τήν ἀναζήτηση ἀνταποκρίνεται ὁ Κύριος καί τῆς χαρίζει τό ποθούμενο, τή θεραπεία. Προφανῶς, θά ὑπῆρχαν καί ἄλλες συγκύπτουσες ἤ ἄλλοι συγκύπτοντες ἤ ἀσθενεῖς ἄνθρωποι τήν ἐποχή ἐκείνη, πού δέν πήγαιναν, ὅμως, στή Συναγωγή καί δέν εἶχαν καμμία ἀναζήτηση τῶν ἄνω. Εἶχαν, ἄλλωστε, καί τή δικαιολογία, «Πῶς νά πάω στή Συναγωγή σ’ αὐτή τήν κατάσταση;», ὅπως λέμε, συνήθως, καί σήμερα, «Πῶς νά πάω στήν Ἐκκλησία, ἀφοῦ ὑπάρχει αὐτό καί αὐτό τό ἐμπόδιο;». Ὅμως, ὁ Κύριος θεράπευσε μόνο τή συγκύπτουσα τῆς Συναγωγῆς. Καί τή θεράπευσε χωρίς ἐκείνη νά τό ζητήσει, χωρίς νά προηγηθεῖ κάποιος διάλογος, ὅπως συνέβαινε σέ ἄλλα θαύματα. Βέβαια, ἡ συγκύπτουσα ἐκείνη τό ἐπιθυμοῦσε καί τό ζητοῦσε μέ τόν τρόπο της καί μέ τή συμπεριφορά της, μυστικά καἰ ἀθόρυβα. Καί ἡ θεραπεία ἦρθε ξαφνικά καί ἀπρόοπτα, σέ χρόνο πού δέν γνώριζε καί δέν περίμενε ἡ ἀσθενής!

Ἔτσι ἀκριβῶς θεραπεύεται καί κάθε συγκύπτουσα κατάσταση, προσωπική, οἰκογενειακή, κοινωνική κ.λπ. Ὁ μόνος Θεραπευτής, ἡ μόνη Λύση ὅλων τῶν προβλημάτων εἶναι ὁ Χριστός, «ὁ Ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν». Ἐνεργεῖ, ὅμως, καί παρεμβαίνει, ὅπου ὑπάρχουν οἱ κατάλληλες προϋποθέσεις: ἡ ἐπιθυμία τῆς θεραπείας, ἡ ἀγωνιώδης ἀναζήτηση τῶν ἄνω καί ἡ εἰλικρινής μετάνοια.

Ἱερεύς Σωτήριος Ὀ. Ἀθανασούλιας

Ἐφημέριος Μητροπολιτικοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Βασιλείου Τριπόλεως.