Η Εργασία κατά τις Κυριακές σε Εμπορικά Καταστήματα
Διαβάστε τη μελέτη του Επιθεωρητή Εργασίας, Βαγγέλη Μπουρολιά, σχετικά με τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές.
Μέχρι πρόσφατα, η εργασία κατά ημέρα Κυριακή δεν επιτρεπόταν, παρά μόνο για ελάχιστες εξαιρέσεις. Ο Νομοθέτης μάλιστα ήταν τόσο αυστηρός, ώστε, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του Β.Δ. 748/66 (ΦΕΚ 179/Α’/13.09.1966), όριζε πως: «κατά τας Κυριακάς και τας εν τω άρθρω 4 του παρόντος οριζομένας αργίας και υπό τας εν τω παρόντι διακρίσεις, απαγορεύεται εις τους εν τω Κράτει οπαδούς παντός θρησκεύματος πάσα βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική και πάσα επαγγελματική εν γένει δραστηριότης».
Ωστόσο, με το άρθρο 16 του Ν. 4177/2013 «Κανόνες ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 173/Α’/08.08.2013), δόθηκε η δυνατότητα στα εμπορικά καταστήματα να λειτουργήσουν προαιρετικά τις εξής Κυριακές: α) την πρώτη Κυριακή των περιόδων τακτικών εκπτώσεων, οι οποίες, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ίδιου νόμου ορίζονται ως: i) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, ii) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου, iii) το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και iv) το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, β) τις δύο (2) Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων και γ) την Κυριακή των Βαΐων.
Με το άρθρο 108 του Ν. 4314/2014 (ΦΕΚ 265/Α’/23.12.2014) προστέθηκε στοιχείο δ) στο άρθρο 16 του παραπάνω νόμου (4177/2013) επιτρέποντας τη λειτουργία των καταστημάτων και την τελευταία Κυριακή κάθε έτους.
Τι θεωρείται εμπορικό κατάστημα καθορίζεται, σύμφωνα με την Εργατική Νομοθεσία, από το άρθρο 1 του Ν. 1037/71 (ΦΕΚ 235/Α’/17.11.1971)(Δελτίο Εργατικής Νομοθεσίας, τόμος 27ος, σελ.947) και την αριθμ. 20277/85 Απόφαση Υπ. Εργασίας: «Κήρυξη εκτελεστής της 113/85 αποφάσεως του ΔΔΔΔ Αθηνών» (ΦΕΚ 768/Β’/23.12.1985) (ΔΕΝ, τόμος 42ος, σελ. 40).
Πέρα από τα προφανή (καταστήματα πώλησης ενδυμάτων, υποδημάτων, υφασμάτων) στις παραπάνω διατάξεις περιλαμβάνονται: κοσμηματοπωλεία, χρυσοχοεία, καταστήματα πώλησης οπτικών, ειδών νοσοκομείου, οδοντιατρικής και γενικά υγειονομικού υλικού, φαρμακεμπορεία, αρωματοπωλεία, κηροπωλεία, καταστήματα πώλησης αυτοκινήτων, ειδών οικιακής χρήσης, ειδών κιγκαλερίας, ανθοπωλεία και αρκετά άλλα. Προς καταστήματα εξομοιούνται τα κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής, βαφεία, καθαριστήρια, πλυντήρια, σιδηρωτήρια και στιλβωτήρια.
Συνολικά, ο Νόμος 4177/2013, όπως συμπληρώθηκε με το Ν. 4314/2014 επιτρέπει τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων κατά οκτώ (8) Κυριακές ανά έτος και παράλληλα, παρέχει τη δυνατότητα στους κατά τόπον αρμόδιους Αντιπεριφερειάρχες, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να αποφασίσουν τη λειτουργία των συγκεκριμένων καταστημάτων και κατά άλλες Κυριακές του έτους.
Στην περίπτωση του Νομού Αρκαδίας, με την αριθμ. 78049/25716/07.11.2013 Απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη, είχε επιτραπεί η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας και κατά την τελευταία Κυριακή του έτους, πριν τη θέση σε ισχύ του Ν. 4314/2014.
Ο Ν. 4177/2013 επέτρεπε τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων κατά τις προαναφερθείσες Κυριακές, ωστόσο δεν ανέφερε τίποτα για την απασχόληση του προσωπικού κατ’ αυτές. Δημιουργούσε έτσι το παράδοξο να επιτρέπεται η λειτουργία του καταστήματος την Κυριακή, αλλά όχι και η απασχόληση του προσωπικού!
Το ζήτημα αυτό επιλύθηκε με το άρθρο 25 του Ν. 4208/2013 (ΦΕΚ 252/Α’/18.11.2013). Σύμφωνα με αυτό: «επιτρέπεται η απασχόληση των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν. 4177/2013 και η απασχόλησή τους, στις περιπτώσεις αυτές, είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της Εργατικής Νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές».
Έτσι, αν ένας υπάλληλος εμπορικού καταστήματος απασχοληθεί κατά τις παραπάνω Κυριακές (με αμεσότερες χρονικά τις 13.12.2015, 20.12.2015 και 27.12.2015) θα πρέπει να ληφθούν υπόψη όσα ορίζουν: α) το άρθρο 10 του Β.Δ 748/66 (σε όποιο εργαζόμενο απασχοληθεί πάνω από πέντε (5) ώρες κατά Κυριακή πρέπει να χορηγηθεί αναπληρωματική ανάπαυση 24 ωρών την εβδομάδα που ακολουθεί και σε όσους απασχοληθούν λιγότερες από πέντε (5) ώρες πρέπει να χορηγηθεί ισόχρονη ανάπαυση και β) οι αριθμ. 8900/1946 (ΦΕΚ 54/Β’/20.03.1946) και 25825/1951 (ΦΕΚ 86/Β’/09.05.1951) κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εργασίας και Οικονομικών, σε συνδυασμό με το άρθρο 2 του Ν.Δ. 3755/1957 (ΦΕΚ 182/Α’/17.09.1957) και το άρθρο 2 του Ν. 435/1976 (ΦΕΚ 251/Α’/20.09.1976) (στους παραπάνω εργαζόμενους καταβάλλεται για τις ημέρες αυτές το ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 75% . Εννοείται ότι σε περίπτωση μερικής απασχόλησης καταβάλλονται τα αντίστοιχα ωρομίσθια προσαυξημένα κατά 75%).
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Β.Δ. 750/1971 (ΦΕΚ 259/Α’/14.12.1971): «οι μισθωτοί που απασχοληθούν κατά την Κυριακή τη συμπίπτουσα στο διάστημα μεταξύ 18ης και 24ης Δεκεμβρίου κάθε έτους, δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση κατ’ άλλη εργάσιμη μέρα του επομένου μηνός Ιανουαρίου».
Ωστόσο, με την περ. β της παρ. 3 του άρθρου 108 του Ν. 4314/2014 καταργήθηκε το άρθρο 1 του Β.Δ. 750/1971 καθιστώντας συνεπώς αυτομάτως ανενεργή την παρ. 2 του ως άνω Β.Δ η οποία έχει ως σημείο αναφοράς το άρθρο 1 του ιδίου, σύμφωνα με το 55857/1892/04.12.2015 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας.
Κατά συνέπεια, οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν οποιαδήποτε από τις παραπάνω τρεις (3) Κυριακές, δικαιούνται την εβδομαδιαία ανάπαυσή τους σε εργάσιμη ημέρα εντός της εβδομάδας που ακολουθεί τις Κυριακές αυτές.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν. 4177/2013, το πλαίσιο ωραρίου για την Κυριακή καθορίζεται από ώρα 11:00 έως ώρα 20:00.
Μπουρολιάς Ευάγγελος
Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων
Msc Διοίκηση Δημοσίων Υπηρεσιών