Εισαγωγή στα βιβλία των Προφητών - Γράφει η Μοναχή Αικατερίνη
Οι προφήτες κατατάσσονται σε τέσσερις μείζονες (Ησαϊας, Ιερεμίας, Ιεζεκιήλ και Δανιήλ) και δώδεκα ελάσσονες (Ωσηέ, Ιωήλ, Αμώς, Οβδίου, Ιωνάς, Μιχαίας, Ναούμ, Αμβακούμ, Σοφονίας, Αγγαίος, Ζαχαρίας και Μαλαχίας).
Έως τον ΧΙΧ αιώνα θεωρούσαν την προφητεία σε εξάρτηση από τον Νόμο, παραμελώντας έτσι άλλα χαρακτηριστικά της.
Σύμφωνα με μια πιο επιεική αντιμετώπιση, την θεωρούσαν ως την περαιτέρω ανάπτυξη του Νόμου στην συγκεκριμένη του εφαρμογή. Εξ αιτίας αυτού, ήταν αναπόφευκτη κάποια αντίδραση. Έτσι λοιπόν δεν φαντάζει καθόλου παράδοξη η φράση του μεγάλου μελετητή Wellhausen ότι: "Ο Νόμος, μου κατέστρεψε την απόλαυση που αντλούσα από τους Προφήτες".
Oι Προφήτες, στην πραγματικότητα, ερμηνεύουν και πραγματοποιούν τις αρχαίες ιστορικές παραδόσεις, αποτελώντας γι' αυτές εξέλιξη και εμβάθυνση. Συχνά ανέχονται τον φορμαλισμό, υπακούοντας υλικά στον Νόμο, φθάνοντας στην παραδοχή ότι ο Θεός ζητά την Αγάπη και όχι την θυσία.
Συχνά τονίζουν εκείνες τις όψεις της κοινωνικής δικαιοσύνης (ειδικά οι Προφήτες του VIII αιώνα), που ήταν παραμελημένες από το Νόμο.
Είναι πια ξεπερασμένη η άποψη που ήθελε μία θρησκεία "πνευματική" σε αντίθεση με εκείνη τη "λατρευτική-τελετουργική" των ιερέων.
Ο προφητικός αυθορμητισμός περιέχει μία αντίληψη "μαγική" και "νομολογική".
Η Σιναϊτική Διαθήκη δεν έχει μεγάλη απήχηση στους Προφήτες έστω κι αν δεν απουσιάζει η λέξη berit όπως στον Αμώς, Μιχαία, Ιωήλ, Οβδίου, Σοφονία και Αμβακούμ.
Για τον Ησαΐα, όπως και γενικότερα για τους Προφήτες που προέρχονται από τη νότια περιοχή, ισχύει η Διαθήκη με τον Δαυίδ. Αυτοί εμμένουν περισσότερο στις προσωπικές σχέσεις με τον Θεό, στις ηθικές προϋποθέσεις παρά στα νομικά δεσμά τα οποία είναι ορισμένα από τον Δεκάλογο.
Με τον Ιερεμία, επηρεασμένο από το Δευτερονόμιο και με τον Ιεζεκιήλ, η Σιναϊτική Διαθήκη αποκτά μεγάλη σπουδαιότητα. Ο Ιερεμίας, συνοψίζοντας, καταλήγει στη διατύπωση: "...και έσομαι υμίν εις Θεόν, και υμείς έσεσθέ μοι εις λαόν" (Ιερεμίας 7,23-24,7). Εκφράζεται με την ταύτιση Αγάπης (hesed) και Διαθήκης (berit), ενώ στον Ιεζεκιήλ πρόκειται για ένα είδος Αγάπης που αποκαλύπτεται με την "Διαθήκη".
Η σημασία της προφητείας είναι δυνατόν να εστιασθεί σε τέσσερα
σημεία: α) Χρονολογικό: Οι προφήτες τοποθετούνται στο κέντρο, μεταξύ
της ιστορικής αρχής της σωτηρίας και του Χριστού, β) Θεολογικό: Συχνά αποδίδουν την ορθή σημασία των ιστορικών παραδόσεων. γ)Υπαρξιακό: Ερμηνεύουν εντός της καθημερινότητας των γεγονότων την Θεϊκή Βούληση, δ) Κοινωνικό: Οι προφήτες προέρχονται απ' όλες τις τάξεις π.χ. απλοί αγρότες σαν τον Αμώς ή ευγενείς και με επιρροή όπως ο Ησαΐας. Άλλοτε πρόκειται για ανθρώπους δίκαιους, σεμνούς και με ικανότητα λογοτεχνικής έκφρασης, όπως ο Ιερεμίας. Δεν απουσιάζουν ακόμη και πρόσωπα με παράδοξη έκφραση, αποφασισμένα, ικανά, που διαθέτουν μία γλώσσα απροσπέλαστη όπως ο Ιεζεκιήλ. Είναι γεγονός όμως ότι στην κοινωνική αδικία αντικρίζουν την πιο μεγάλη προσβολή της αποκεκαλυμμένης θρησκείας.
ΣYNEXIZETAI
+ Αικατερίνα Κανέλλου Μοναχή
Ιερά Μονή Αγ. Νικολάου-Καλτεζών
22027 Κάτω Ασέα - Τηλ: 27910-23535
www.monikaltezon.gr
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.