“Say cheese! Balkan cheese” | Το Διεθνές Συνέδριο στην Τρίπολη που άνοιξε το διάλογο για την δημιουργία των «Δρόμων Τυριού»
Διεθνές συνέδριο τυροκομίας στην Τρίπολη
Το Διεθνές συνέδριο τυροκομίας “Say cheese! Balkan cheese” στην Τρίπολη ολοκληρώθηκε με σημαντικά αποτελέσματα και επιστημονικές διαπιστώσεις, ανοίγοντας το διάλογο για την δημιουργία των «Δρόμων Τυριού».
Το Σχέδιο Διακρατικής Συνεργασίας “Say cheese! Balkan cheese” υλοποιείται στο πλαίσιο του τοπικού προγράμματος LEADER/CLLD, υπομέτρο 19.3 του Μέτρου 19 του ΠΑΑ 2014-2020 με Συντονίστρια Ομάδα Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) την Αναπτυξιακή Πάρνωνα, ενώ συμμετέχουν συνολικά 11 εταίροι OTΔ από Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και 3 ΟΤΔ παρατηρητές από Μολδαβία. Αφορά στην ανάδειξη και αξιοποίηση του πλούτου των βαλκανικών δρόμων τυριού αλλά και της δυναμικής που κρύβεται πίσω από την ομοιότητα και ιδιαιτερότητα των «κοινών» μας τυριών, τις τοπικές παραδοσιακές μεθόδους και πρώτες ύλες παραγωγής και την παράδοση και τον πολιτισμό που συνυπάρχει με την τυροκομία.
Την Τετάρτη 29 Μαρτίου άνοιξε η αυλαία και η αίθουσα στο Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Τρίπολης γέμισε από κόσμο που παρακολούθησε με ενδιαφέρον τις εισηγήσεις των προσκεκλημένων. Ο καθένας ξεχωριστά έδωσε μία διαφορετική οπτική για την ελληνική κτηνοτροφία, το ζωικό κεφάλαιο αλλά και την ενασχόληση των νέων με την ύπαιθρο. Στόχος του συνεδρίου η ανάπτυξη και η τουριστική αξιοποίηση των «δρόμων τυριού» των Βαλκανίων.
Ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας, μίλησε για την ιστορία της τυροκομίας στην Αρκαδία αλλά και για το έργο της περιφέρειας για την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα. “Είμαστε μία περιοχή κτηνοτροφική με άριστες προοπτικές, αν υπάρξουν όμως κάποιες προϋποθέσεις. Έχουμε 70 τυροκομεία στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και σχεδόν για όλα υπάρχει χρηματοδότηση από την Ε.Ε. Προβλήματα υπάρχουν και είναι σοβαρά, ως περιφέρεια όμως κάνουμε μεγάλες προσπάθειες μέσα από προγράμματα που τρέχουν”, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Νίκας.
Ο Δήμαρχος Τρίπολης Κώστας Τζιούμης, τόνισε πως η παραγωγή τυριού έχει μεγάλη σημασία για την Τρίπολη και πως τέτοια συνέδρια είναι απαραίτητα για την καλύτερη ενημέρωση των κτηνοτρόφων, των τυροκόμων αλλά και των καταναλωτών.
“Το φεστιβάλ θα γίνει θεσμός για την Τρίπολη, καθώς και για την περιοχή των Καλαβρύτων”, αυτό τον στόχο έθεσε ο κ. Μαρίνης Μπερέτσος, Δασολόγος - Περιβαλλοντολόγος, Διευθύνων Σύμβουλος Αναπτυξιακής Πάρνωνα Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α, ενώ συμπλήρωσε πως “Το σχέδιο του φεστιβάλ καταρτίστηκε το 2018 και πως η ιδέα γεννήθηκε πάνω στη λογική συνεργασίας με άλλες βαλκανικές χώρες”.
Ο πρόεδρος του επιμελητηρίου Αρκαδίας Γιάννης Τρούπης, μίλησε για τους στόχους, τα σχέδια που θα ενισχύσουν την τυροκομία και θα φέρουν ανάπτυξη στον τομέας της κτηνοτροφίας. “Το τυρί είναι η κορυφή της πυραμίδας, πρέπει να δούμε όμως και τους ανθρώπους, τους παραγωγούς. Πρωτογενή τομέα και τουρισμό έχουμε στην Ελλάδα, πρέπει να υποστηρίξουμε και τα δύο. Να δημιουργήσουμε ένα συνεταιριστικό τυροκομείο να μην φεύγουν τα προϊόντα από τον Νομό, να μεταποιούνται και να συσκευάζονται στην Αρκαδία”, τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Τρούπης.
Ο Πρόεδρος Αγροτικού Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Καλαβρύτων και Πρόεδρος ΕΘ.Ε.Α.Σ (Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών), κ. Παύλος Σατολιάς, από το βήμα τόνισε πως “Στην κεντρική Πελοπόννησο η κτηνοτροφία είναι η κύρια απασχόληση. Ένας ισχυρός αγροτικός τομέας μπορεί να μας κρατήσει όρθιους. Η κτηνοτροφία εγγυάται την ασφάλεια του τόπου και τη δυναμική μιας περιοχής”. Όσον αφορά στον τομέα της τυροκομίας και στα προβλήματα που υπάρχουν, ο κ. Σατολιάς συμπλήρωσε πως, “Το αύριο θα είναι ευοίωνο αρκεί να βοηθήσουμε όλοι μαζί”.
Ο Χρήστος Στάικος, υποψήφιος βουλευτής Αρκαδίας, δήλωσε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου πως “Οι κτηνοτρόφοι έχουν δυνατότητες και μπορούν να αναδειχθούν ακόμα και στο εξωτερικό”.
Στις εισηγήσεις τους οι προσκεκλημένοι, μίλησαν μεταξύ άλλων για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της τυροκομίας στην Ελλάδα αλλά και για την ανάπτυξη των δρόμων του τυριού στην Πελοπόννησο.
Αρχικά ο κ. Αθανάσιος Ράγκος / Γεωπόνος - Γεωργοοικονομολόγος MSc., Ph.D., Εντεταλμένος Ερευνητής στο Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στη θεματική «Οι δρόμοι του τυριού της Πελοποννήσου: Συνδυάζοντας την παράδοση και τη γαστρονομία», άνοιξε τα χαρτιά του και μίλησε για τις τρεις βασικές προσεγγίσεις για την πώληση - προώθηση - ανάδειξη του γάλακτος υψηλής ποιότητας στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια ο κ. Δημήτριος Κουρέτας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναφέρθηκε στην υψηλή διατροφική αξία της φέτας, διαπιστώνοντας πως είναι ένας διατροφικός θησαυρός σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό.
Την οπτική του καταναλωτή και πώς αντιμετωπίζει ο ίδιος την αγορά κτηνοτροφικών προϊόντων, έδωσε η Δρ. Γεωργία Παπουτσή, Εντεταλμένη Ερευνήτρια στον τομέα Μάρκετινγκ Τροφίμων στο Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. “Είναι σημαντικό να υπάρχει μαζική πληροφόρηση για τα οφέλη των πιστοποιήσεων φέτας και για τα οφέλη της βιωσιμότητας”, τόνισε μεταξύ άλλων η κ. Παπουτσή.
“Η κτηνοτροφία εγκαταλείπεται από τους κτηνοτρόφους και από τους νέους, υπάρχει όμως τρόπος εισοδηματικής στήριξης”, είπε δίνοντας μία θετική ματιά στο συνέδριο η κ. Σοφία Χατζηπαντελή, Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Παρεμβάσεων Αγροτικής Ανάπτυξης, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, παρουσιάζοντας τις παρεμβάσεις για τη ζωική παραγωγή στο ΣΣ ΚΑΠ.
“Το τυρί υπήρξε ένα από τα πιο ισχυρά εμπορεύσιμα αγαθά αυτού του τόπου, ήδη από τον 17ο αιώνα. Υπάρχουν τυροκομικές παραδόσεις που δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης, οι δικές μας πολιτικές στοχεύουν στην ανάδειξη αυτών των προϊόντων”, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Ιωάννης Δρίνης, Λαογράφος, Προϊστάμενος τμ. Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στη θεματική «Παραδοσιακή Τυροκομία: από τον υλικό πολιτισμό στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά».
“Βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχουν κτηνοτρόφοι, αν δεν υπάρχουμε εμείς όλα αυτά θα είναι “μουσείο” και δυστυχώς εκεί βαδίζουμε σήμερα. Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην οικονομία, την ανάπτυξη και τη διατροφή του πληθυσμού, είναι στη βάση της πυραμίδας της ελληνικής οικονομίας”, τόνισε ο κ. Παναγιώτης Πεβερέτος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ). Παράλληλα ο κ. Πεβερέτος είπε πως είναι απαραίτητο να γίνει μία εγκατάσταση γενετικής βελτίωσης στην Αρκαδία για την Πελοπόννησο και τα νησιά των Κυκλάδων.
Τι είναι ο οινογαστρονομικός τουρισμός και ποιοι είναι οι δρόμοι του τυριού, αυτά τα ερωτήματα απάντησε η Κωνσταντίνα Μπαλαφούτη-Menarin, Food historian, Γευσιγνώστρια τυριού ONAF Italia, μέσα από τη δική της εμπειρία με στην τοποθέτησή της με τίτλο «Αξιολόγηση οργανοληπτικών χαρακτηριστικών τυριών, terroir, τουρισμός».
Στην Σαρδηνία μας ταξίδεψε μέσα από την παρουσίασή του ο Mr Enrico Vagnoni, PhD, Ricercatore - Research Scientist, με απευθείας διαδικτυακή σύνδεση από την Ιταλία, στην ενότητα «Περιβαλλοντικές επιπτώσεις του τομέα των προβάτων γαλακτοπαραγωγής Σαρδηνίας. Αξιολόγηση Κύκλου Ζωής- προοπτική». Ο τομέας της γαλακτοβιομηχανίας έχει ορισμένες περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις και αυτό επηρεάζει τις τιμές των τυριών. Ο Mr Enrico Vagnoni μίλησε για τα εργαλεία που υπάρχουν για τη βελτίωση των επιπτώσεων που επηρεάζουν την παραγωγή γάλακτος.
Οι κανονισμοί ασφάλειας των τροφίμων που μπορούν να βοηθήσουν τα τυροκομεία μικρής κλίμακας, ειπώθηκαν από την Mrs. Maria Remedios Carrasco, Veterinarian, Food safety specialist, η οποία διαδικτυακά κατευθείαν από την Ισπανία μετέφερε στον κόσμο σημαντικές γνώσεις.
Το κοινό αμέσως μετά το συνέδριο είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει ένα masterclass με τίτλο «Παραδοσιακό τυρί και η χρήση του στην καθημερινότητα του Αρκαδικού χώρου», από τον Κωνσταντίνο Τσαμπαρδά, Καθηγητή, Executive Chef και F&B Manager και να γευτεί τα μοναδικά παραδοσιακά προϊόντα που παράγει η αρκαδική γη.
Το συνέδριο ολοκληρώθηκε την Πέμπτη 30 Μαρτίου με το βιωματικό του μέρος, στα Καλάβρυτα. Τους συνέδρους υποδέχθηκε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου στο νέο Δημαρχείο.
Στη συνέχεια οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν τον Αγροτικό Γαλακτοκομικό Συνεταιρισμό Καλαβρύτων όπου διεξάχθηκε λεπτομερής ξενάγηση στις εγκαταστάσεις και στην παραγωγή του Συνεταιρισμού. Οι ίδιοι βίωσαν από κοντά όλα τα στάδια σύγχρονης τυροκόμησης, που ακολουθούνται.
Συμπερασματικά, εγγύηση για το μέλλον της κτηνοτροφίας αποτελούν τα ποιοτικά διατροφικά προϊόντα που κερδίζουν συνεχώς τις απαιτητικές αγορές.