Το συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη… στο Δάρα

p>Το ταξίδι του Ανδρέα Κορδοπάτη προς την  Αμερική κι η περιπλάνηση του θα μπορούσε να μας θυμίζει κατ’ αντιστροφή το ταξείδι του Οδυσσέα προς την Ιθάκη ή να λειτουργεί σαν σύμβολο σε κάθε μικρό ή μεγάλο ταξειδιώτη που στοχεύει να φτάσει κάπου. Η διαφορά του ομηρικού ήρωα με τον Κορδοπάτη και κάθε μετανάστη που ξεκίνησε από τα τέλη του 19ου αιώνα προς τη μακρινή Αμερική είναι ότι ο Οδυσσέας μετά από ταλαιπωρίες και απουσία χρόνων επιθυμούσε να βρει τη γαλήνη στην πατρίδα του, ενώ οι μετανάστες κάθε εποχής κι εθνικότητας εγκαταλείπουν τα πάτρια εδάφη για να μοχθήσουν σε ξένη γη προσδοκώντας την επιβίωση.

Μετανάστης των αρχών του 20ου αιώνα ο Ανδρέας Κορδοπάτης ξεκινάει το 1903 με 800 δραχμές στην τσέπη απ’ τη Δάρα Μαντινείας για τη μακρινή Αμερική,  ακολουθώντας τους χιλιάδες μετανάστες από όλη την Ελλάδα και κυρίως από την Πελοπόννησο που αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν αφού μετά τον πόλεμο του 1897 η Ελλάδα προσέφερε ανύπαρκτες ευκαιρίες για δουλειές κι ο αγώνας για επιβίωση ήταν τεράστιος. Ο Κορδοπάτης βγήκε παράνομα στην Αμερική, έζησε ως λαθρομετανάστης σε διάφορες πολιτείες, βίωσε τον τρόμο, το κυνήγι, την ταπείνωση και τελικά απελάθηκε. Επέστρεψε στο χωριό του «ηττημένος» αλλά χωρίς να παραιτηθεί απ’ την ελπίδα μιας επόμενης φυγής.

Ο Ανδρέας Κορδοπάτης ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Θείος ενός συμμαθητή του Θανάση Βαλτινού, είχε πατήσει πια τα 80 όταν αφηγήθηκε  τις περιπέτειες του στον συγγραφέα. Ο Βαλτινός έχει πει ότι ο γερό Κορδοπάτης «έγραφε με το μυαλό. Θυμόταν τα πάντα». Η δουλειά που έκανε ο συγγραφέας μεταφέροντας αυτή την αφήγηση σε πεζογράφημα ήταν δουλειά λεπτομέρειας έτσι  ώστε να περάσουν στο κείμενο «ο τρόπος που έφερνε τα πράγματα στη μνήμη του, οι σιωπές του, το χρώμα της φωνής του, το μάτι του που χάνεται ο χρόνος…».

Με τη συγγραφή του βιβλίου, ο Βαλτινός πρωτίστως κι ο Αντωνίου στη συνέχεια που αναλαμβάνει το δύσκολο εγχείρημα του να τον ενσαρκώσει επί σκηνής, φωτίζουν έναν ακόμη πριμιτίφ κι ασπούδαχτο (η Ελλάδα έχει εξάλλου μεγάλη παράδοση, βλ: Μακρυγιάννη, Θεόφιλο κά) που μέσα από την αυθεντική, λαϊκή αφήγηση αφήνουν σημαντική κληρονομιά και παρακαταθήκη στη συλλογική γλώσσα και μνήμη ενός λαού που ταξειδεύει τόσα χρόνια όσα κι η ιστορία του. Επιπλέον, η παράσταση ζωντανεύει την ιστορία ενός αιώνα μετανάστευσης στη σημερινή εποχή  της κρίσης που όχι μόνο έχει αναλογίες με το παρελθόν, αλλά έχει μετατρέψει τη χώρα και σε τόπο υποδοχής λαθρομεταναστών που προκειμένου να ξεφύγουν από πολέμους κι αθλιότητες στις δικές τους χώρες, συρρέουν εδώ με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο.

Ο Αντώνης Αντωνίου διασκεύασε, σκηνοθέτησε κι ερμήνευσε τον μονόλογο με ιδιαίτερη ευαισθησία. Τίμησε τη γραφή του Βαλτινού και τη μορφή του Κορδοπάτη, συγκίνησε και χάρισε γλυκόπικρες στιγμές θυμίζοντας ότι κάπως έτσι είναι κι ή ίδια η ζωή μια  απρόβλεπτη περιπλάνηση για τους τολμηρούς  σαν το ταξίδι του Κορδοπάτη.

http://www.traveltripolis.gr