Νόσος Hashimoto: Η χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς

Τα βασικά συμπτώματα στη Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι, η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η βρογχοκήλη αυτή (διόγκωση), εγκαθίσταται βραδέως. Μπορεί να εμφανιστούν επίσης όζοι στο θυρεοειδή. Σε περίπτωση που ψηλαφήσουμε τη βρογχοκήλη, η υφή της είναι: μέτρια, θα έχει υβώδη και ανώμαλη επιφάνεια, ημίσκληρη σύσταση και συνήθως είναι προσκεκκολημένη στο λάρυγγα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους όζους. Σε περίπτωση, που δεν έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις η βρογχοκήλη, ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα εκτός κι αν είναι σε φάση φλεγμονής ή αν έχει πλέον καταστραφεί. Συνεπώς, συνήθως δεν μπορεί να αντιληφθεί την ύπαρξη της.
Τα συμπτώματα που εμφανίζουν συνήθως οι ασθενείς, είναι αυτά του Υποθυρεοειδισμού, από την καταστροφή του θυρεοειδούς. Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι ασθενείς αντιμετωπίζουν:
- κόπωση,
- υπνηλία,
- ελάττωση της μνήμης,
- ψυχολογικές μεταπτώσεις,
- ξηροδερμία,
- αύξηση βάρους (παρά τις εξαντλητικές δίαιτες),
- δυσκοιλιότητα,
- αδυναμία στο ψύχος,
- βραδυκαρδία, αλλά ακόμα και
- ενδοκρινολογικά προβλήματα (π.χ. μηνορραγίες, συχνομηνόρροια, πολυμηνόρροια, υπογλυκαιμίες κ.ά.).
Πιο αναλυτικά:
Το σώμα μας έχει ένα Σύστημα Αμύνης, το Ανοσοποιητικό, το οποίο είναι η Ασφάλεια του σώματός μας και ‘πολεμά’ κάθε τι ξένο. Παραδείγματος χάριν, όταν μπει στο σώμα μας, ένας ιός ή κάτι άλλο ‘ξένο’ προς το σώμα μας, το ανοσοποιητικό μας το αναγνωρίζει, το ταυτοποιεί και παράγει «ειδικές χημικές ουσίες», που σκοτώνουν μόνον αυτό το ‘ξένο’ οργανισμό. Οι ουσίες αυτές, λέγονται Αντισώματα. Δημιουργείται έτσι μία «μήτρα αυτοαντισωμάτων», για κάθε ‘ειδικό’ αντίσωμα. Στόχος αυτού είναι, όταν ξανάρθει αυτός ο ‘ξένος’ οργανισμός, ν’ αναπαράγει τα κατάλληλα αντισώματα και να το αντιμετωπίσει. Τότε έχουμε Ανοσία (π.χ. εμβόλια).
Καμιά φορά όμως, τα κύτταρά μας αλλάζουν «προσωρινά» όψη. Συνέπεια αυτής της αλλαγής είναι, το ανοσοποιητικό μας να τα ταυτοποιεί σαν ‘ξένα’, οπότε παράγει αντισώματα ενάντια σε αυτά τα κύτταρά μας, τα γνωστά Αυτο-αντισώματα (ενάντια δηλαδή στον εαυτό μας).
Τα Αυτό-αντισώματα στο θυρεοειδή, συνήθως, δημιουργούνται για τους παρακάτω λόγους: -Μπορεί να γίνει είτε γιατί λείπει το ιώδιο από το περιβάλλον μας, (Ιωδοπενία π.χ. σε ορεινές περιοχές/ Αρκαδία) είτε γιατί περισσεύει το ιώδιο στο περιβάλλον μας( νόσος Iode-Basedow).
Επίσης, σε περιόδους έντονου άγχους/ stress (πόλεμος, διαζύγιο, καταστάσεις μεγάλου φόβου κ.ά) ή ακόμη και από μία απλή ίωση.
Επιπλέον, σε περιπτώσεις που διεγείρεται εξαιρετικά το ανοσοποιητικό μας (π.χ. θεραπεία με ανοσοδιεγερτικά φάρμακα), αλλά και σε άλλες πολλές περιπτώσεις. Χαρακτηριστικά, μία από αυτές είναι η Κύηση, στην οποία το ανοσοποιητικό καταστέλλεται για να μην αποβληθεί το έμβρυο.
Μετά το τέλος της κυήσεως, το ανοσοποιητικό επιστρέφει στην προηγούμενη κατάσταση του. Όμως, μπορεί να πάει ακόμη παραπάνω από ότι ήταν, και να έχουμε το «φαινόμενο της αναπήδησης». Στην περίπτωση αυτή, δημιουργούνται τα γνωστά «Αντιθυρεοειδικά Αυτοαντισώματα».
Τα Αντιθυρεοειδικά Αυτοαντισώματα, θα κάνουν μία φλεγμονή που λέγεται –ίτις, είναι δηλαδή μία Θυρεοειδ-ίτις. Αποτέλεσμα αυτού είναι, ένα μέρος του θυρεοειδή να καταστραφεί και οι ορμόνες που είναι μέσα σε αυτό να βγούν στην κυκλοφορία του αίματος. Αν το μέγεθος της φλεγμονής είναι σημαντικό, και η ποσότητα των ορμονών που θα βγουν στην κυκλοφορία του αίματος είναι μεγάλη, τότε θα έχουμε Υπερθυρεοειδισμό. Αυτή ονομάζεται, Θυρεοειδίτιδα της Λοχείας. Μετά το τέλος, της Θυρεοειδίτιδας της Λοχείας, αντιδραστικά για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, μπορεί να ακολουθήσει ένας ήπιος Υποθυρεοειδισμός και η γυναίκα να παρουσιάσει αντιδραστική κατάθλιψη .Αν γίνουν πολλές «μικρές» φλεγμονές( οι οποίες συνήθως, δεν έχουν πολλά συμπτώματα ), σιγά-σιγά ο θυρεοειδής καταστρέφεται και θα έχουμε Υποθυρεοειδισμό.
Όσον αφορά τη θεραπεία, υπάρχει μία γενικευμένη άποψη ότι δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τις ασθένειες του θυρεοειδούς αδένα όπως και για τη Χρονία Θυρεοειδίτιδα( δηλαδή τη Νόσο Χασιμότο), η οποία είναι λανθασμένη. Στην Οξεία Θυρεοειδίτιδα, αντιμετωπίζουμε τον Υπερθυρεοειδισμό, όπως την Θυρεοειδίτιδα της Λοχείας. Στον Υποθυρεοειδισμό αντικαθιστούμε τις ορμόνες του θυρεοειδή που λείπουν, με το χάπι του θυρεοειδή, και ρυθμίζουμε αναλόγως. Στην κλινική πράξη, συχνά ο ασθενής απορυθμίζεται, καθώς η καθημερινή δοσολογία ορμονών στον οργανισμό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες οι οποίοι μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου ή ακόμα και με τις εποχές(εποχή του χρόνου, πάροδος ηλικίας, βάρος του σώματος κ.ά.). Η απορρύθμιση αυτή, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα (κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας), τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην επιβάρυνση της υγείας(καρδιοπάθεια, διαβήτης, λιπίδια, γαστρεντερικό κ.ά.)αλλά και της ψυχολογίας του ασθενούς.
Για να έχουμε μία επιτυχημένη θεραπευτική προσέγγιση, το κλειδί είναι η εκτίμηση της κλινικής κατάστασης του ασθενούς, η διαπίστωση τυχόν αλλαγών (καθημερινότητας, εποχές, τρόπος διατροφής κ.ά.),η διαπίστωση των προβλημάτων που οφείλονται στη δυσλειτουργία του θυρεοειδή, και προπαντός η ευαισθησία του εκάστοτε ασθενούς στη θεραπεία, καθώς σε κάθε ασθενή μπορεί να είναι διαφορετική. Στόχος του εκάστοτε θεράποντα ιατρού είναι, η ισορροπία όλου του σώματος και η πορεία σε μια καθημερινή σταδιακή βελτίωση.
- χωρίς ειδικές δίαιτες ,και - χωρίς επιβάρυνση των άλλων συστημάτων του σώματος που θα χρειασθούν και άλλες θεραπευτικές αγωγές.
Ενημερωτικό άρθρο από τον ιατρό Ανδρέα Ι. Παπαδάμ (MD, MSc, Ph.D) Ενδοκρινολόγο - Διαβητολόγο
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών &University of Sydney (Αυστραλία) - Βρείτε τα στοιχεία του ιατρού ΕΔΩ!