Δύο Αρκάδες καλλιτέχνες συναντώνται στη γενέθλια γη (εικόνες)
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΚΟΥΡΟΣ...ένας αυθεντικός αισθαντικός εικαστικός...
Με αφορμή την δημιουργία του Μνημείου των Προσφύγων και τα αποκαλυπτήριά του στην Πλατεία Φιλικών, στις 27 Σεπτεμβρίου 2014 ξετυλίγουμε τη ζωή και το έργο του ταπεινού καλλιτέχνη Δ.Β. Κούρου....
Μέσα στα σπλάγχνα του το Αρκαδικό Φώς ξαναγεννιέται, ανασταίνοντας τις ψυχές των μορφών των θεών και των ημίθεων της αρχαίας Αρκαδίας.
Ένας εικαστικός αισθαντικός, που θέλει να αποτυπώνει την διάρκεια του χρόνου και των μύθων, και όχι να αιχμαλωτίζει την στιγμή, αποστεώνοντάς την.
Τα έργα του περιδινίζουν την κίνηση των απλών ανθρώπων και των μυθικών μορφών, συχνά ταυτίζοντάς τους.
Σκιές χρωματικές που από μέσα τους ξεπηδούν οι μορφές ανάγλυφες που αναζητούν τη θέωση μέσα σε ένα ταξίδι με προορισμό τον Γολγοθά του κάθε ανθρώπου.
Είναι σαν να φυσά, ο Θεός, πνοή ζωής στα πρόσωπά των έργων του, εξαϋλώνοντάς τα, δίνοντας τους ώθηση στο ανώτερο, στο πνευματικό επέκεινα.
Είναι ένας καλλιτέχνης αυθεντικός, πρωτόλειος που ακολουθεί τον δύσβατο τον δρόμο της καταξίωσης στα μάτια των απλών ανθρώπων.
Ξέρει πως ο Θεός έρχεται σε εμάς, χαρίζοντας στον καθένα, ένα ιδιαίτερο χάρισμα, ένα ταλέντο.
Κάποτε μου είχε πει για την μεγάλη του αδυναμία, την ποίηση....»δεν είμαι άξιος να γράφω εγώ...ο Θεός γράφει για μένα».
Ο συμβολισμός του Μνημείου των Προσφύγων, όπως τον αποδίδει ο ίδιος ο γλύπτης...
«...Βλέπουμε σε πρώτο πλάνο την Ελληνίδα Μάνα με παρατεταμένο χέρι, να αναζητά το χαμένο παιδί της, το οποίο είναι τόσο νωρίς μέσα στην τρικυμία, στην αστάθεια τούτου του κόσμου, μέσα στον φόβο και την απόγνωση, με γυρισμένο το κεφάλι, αλλά μάλλον σώζεται σε μία εντελώς άλλη περιοχή. Η μάνα εδώ με το παρατεταμένο χέρι, συνεχώς θα αναζητά το παιδί της. Και πάνω από τη μητέρα αυτή βγαίνει μέσα από τους όγκους το παράστημα μιας αδικοχαμένης κοπέλας. Έρχεται από ένα άλλο χώρο ως ψυχή. Υπονοεί πολλά, πηγαία και πρωταρχικά πράγματα. Πλάστηκε έτσι με αυτήν την αγέρωχη και φευγαλέα κίνηση, για να κεντρίζει, να υπενθυμίζει, και αν της το επιτρέψουμε, να προχωρήσει και μέσα από την συνείδηση του επισκέπτη. Είναι όντως μια αδικοχαμένη ύπαρξη, εκείνου του τόπου της μεγάλης καταστροφής. Ανασταίνεται εάν μας επιτρέπεται αυτή η έννοια για εμάς, μέσα από συνρίμμεια και στάχτες, φέρνοντας τα σημάδια του πόνου αλλά και την ομορφιά και την ανάταση της ρωμαίικης ψυχής.
Τώρα πάμε στην κάτω παράσταση των ξεριζωμένων, όπου τους φαντάστηκα κάπως πιό γήινους να έρχονται μέσα από τη γη, τα βράχια ή να περνάνε ένα δύσκολο πέρασμα. Ο πατέρας, η μάνα, ταπαιδιά, όλοι κουβαλώντας τους μπόγους και λιγοστά ενθύμια.
Και οι ερμηνείες είναι πολλές. Βγαίνουν μέσα από τον μαρμάρινο όγκο, για να πούν την δική τους αλήθεια: ότι όπου και αν πάνε να μην χάσουν αυτήν την ενότητα. Να μην χάσουν τις ανθρώπινες σχέσεις, να μην χαθούνε μεταξύ τους. Υπάρχει μια γεροντική μορφή, ένας από αυτούς που δεν γύρισαν ποτέ από τα περίφημα τάγματα εργασίας. Το κουρασμένο σώμα του ακουμπά πάνω στο βράχο, ενώ με το άλλο του χέρι, δίνει θάρρος στον εγγονό. Είναι σαν να λένε: εμείς είμαστε από το βράχο εδώ...».
Μαύρισε ο ουρανός
Από του ξεριζωμού τον πόνο.
Παιδιά μικρά
Σφιχταγκαλιασμένα
Στης μάνας το στήθος
Κλαίνε δίχως να ξέρουν.
Φωτιά ολόκαυτη
Και μαύροι καπνοί
Ζωσμένη η μάνα-πόλη.
Κραυγές ημίθεων
Τυλίγουν τον αγέρα
Με δάκρυα μουσκεύοντας
Του χωρισμού το καθαρό μαντίλι.
Έρχονται από μακριά
Περήφανοι, κυνηγημένοι
Τη φλόγα κουβαλώντας
Άσβεστη
Στην νέα εστία να ξαποστάσουν.
Πρόσφυγες
Ήρωες
Τον Σίσυφο ξεκούρασαν.
Σε μια πατρίδα νιόγεννη
Που σκάλισε η μνήμη.
Αμήν
Γένοιτο.
στίχοι:Γ.Δ. Αναγνώστου
Ο καλλιτέχνης ζωγράφος και γλύπτης Δημήτρης Κούρος γεννήθηκε το 1957 στην Τρίπολη Αρκαδίας, στο κέντρο της Πελοποννήσου. Ανακαλύπτει τον κόσμο της ζωγραφικής, τη μαγική και μεγάλη περιπέτεια του φωτός και των χρωμάτων από τα εφηβικά του χρόνια.
Φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Τήνου και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και συνέχισε με υποτροφία τις σπουδές του στη μνημειακή τέχνη στο Παρίσι. Έχει εργαστεί πάνω στις ζωγραφικές ενότητες «Ορφικά», «Φιλοκτήτης», «Φύση και Ψυχή». Έχει διοργανώσει ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Φιλοτέχνησε τις προτομές των ευεργετών της Τρίπολης Γεωργίου Χαντζή και Δημητρίου Αθανασιάδη, του ήρωα του 1940-41 Σωκράτη Καλλίτση, επίσης του τέως Δημάρχου της Τρίπολης και Υπουργού Τάσου Σεχιώτη, καθώς και μία μεγάλη γλυπτική παράσταση σε μπρούτζο με θέμα τους Λαγκαδινούς μαστόρους για τα Λαγκάδια Αρκαδίας.
Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και δημόσιους χώρους στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στις Η.Π.Α., στην Ιαπωνία και στον Καναδά.
Η ποιητική του συλλογή με τίτλο «Το Πέρασμα» εκδόθηκε σε συνεργασία με την Ομάδα Πολυέκφρασης «Έλευσις».
Μία συνεχής αναζήτηση – διερώτηση μέσα από την πέτρα, το χώμα, τα χρώματα και τις λέξεις…
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο καλλιτέχνης ζωγράφος και γλύπτης Δημήτριος Κούρος γεννήθηκε το 1957 στην Τρίπολη Αρκαδίας, στο κέντρο της Πελοποννήσου. Ανακαλύπτει τον κόσμο της ζωγραφικής, τη μαγική και μεγάλη περιπέτεια του φωτός και των χρωμάτων από τα εφηβικά του χρόνια, με οδηγό σε αυτή την πρώτη γνωριμία και αναζήτηση, τον ζωγράφο και αγιογράφο Αντώνη Γκλίνο. Μέσα στον κύκλο της αγροτικής και οικογενειακής ζωής, ξεκινά με μία αθώα καταγραφή από οικεία περιστατικά, πρόσωπα και τοπία.
Φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Τήνου όπου διδάχτηκε και μελέτησε την τέχνη της ζωγραφικής, του μαρμάρου και της γλυπτικής με δάσκαλό του τον Γιάννη Μανιατάκο. Το 1979 έγινε δεκτός ως αριστούχος στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, όπου συνέχισε τις σπουδές του με δασκάλους τον Δημήτρη Μυταρά στο Προκαταρκτικό και τον Δημήτρη Καλαμάρα στο εργαστήριο γλυπτικής.
Το 1983 εργάστηκε με τον Δημήτρη Ταλαγάνη για τη δημιουργία σκηνικών και των γλυπτών για το ανέβασμα της θεατρικής παράστασης του έργου του Γιάννη Ρίτσου «Μαντατοφόρες».
Παρουσίασε έργα του από τον κύκλο «Τα Ορφικά» στο Αρκαδικό Φεστιβάλ στην Τρίπολη (1983-1984) και σε ατομική έκθεση στην Αθήνα (1985).
Βρέθηκε με υποτροφία στο Παρίσι κυρίως για μελέτες στη μνημειακή τέχνη, όπου ζει και εργάζεται για 3 χρόνια, με δασκάλους του τον γλύπτη Cezar και τον Francois Duffot (1986-1989).
Έργα του εκτέθηκαν στο Μητροπολιτικό Μουσείο Lieno του Τόκιο (1987).
Ολοκλήρωσε και παρουσίασε την πρώτη ενότητα των «Ορφικών» στη Γαλλία (1988).
Παρουσίασε την ενότητα έργων του από τον κύκλο «Άνθη της πέτρας» σε ατομική έκθεση στη Τρίπολη (1991).
Από μία κοσμολογική ενατένηση για την παλίνδρομη κίνηση των φαινομένων της ζωής, μέσα από την αλληγορία παγκόσμιων μύθων και την εντρύφησή του στη μεγάλη ποίηση των λαών του κόσμου, θα αναπτύξει μία εικαστική γλώσσα πολύμορφων υπαινιγμών με ονειρικές και μεταφυσικές προεκτάσεις.
Αυτή η περίοδος θα ξεκινήσει από τα πρώτα χρόνια του πολυτεχνείου (1982) και θα συμπεριλάβει τις πρώτες ενότητες που αναφέρθησαν, καθώς και την πρώτη ενότητα με έργα από τον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή έως το 1992.
Μελέτησε για μικρό χρονικό διάστημα (1 μήνα) την τέχνη της Βυζαντινής Αγιογραφίας στο Άγιον Όρος (1995).
Παρουσίασε μέρος έργων του από την ενότητα «Σιωπής αντίλαλος» σε ομαδική έκθεση στην Τρίπολη (1996).
Παρήγαγε έργα για τη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους (1997-1998).
Πραγματοποίησε ατομική έκθεση στην αίθουσα τέχνης «Κούρος» στην Τρίπολη με γενικό τίτλο «Μέτοικος» (1999).
Μετά την έρευνα και την ενασχόλησή του με την παραδοσιακή βυζαντινή αγιογραφία (1992-1999) θα στοχαστεί, θα επικεντρωθεί με άλλο τρόπο πάνω στον εσωτερικό κόσμο και ότι αφορά την ύπαρξη του ανθρώπου. Κυρίως την μεγάλη διδαχή από την ιερή τέχνη αυτή, στο μη φυσιοκρατικό χαρακτήρα της, την υπέρβαση των δομών, την αντεστραμμένη προοπτική, την ψηλάφηση του αποφατικού και αόρατου γίγνεσθαι.
Έτσι πρακτικά, θα συνδυαστούν λίγο-λίγο διάφορες κατακτήσεις, με μία μορφοπλαστική διείσδυση, να ερμηνευτούν άλλες ανάγκες ρυθμού, μορφής, φύσεως και χώρου. Με αυτόν τον «ανώνυμο» και ιδιάζοντα δοκιμαστικό τρόπο θα πλαστούν κάποιες συνθέσεις, αρκετές προσωπογραφίες, όπως και η επαναφορά στις Β’ ενότητες «Φύση και ψυχή» , «Φιλοκτήτης» (2000-2003).
Φιλοτέχνησε τις προτομές των ευεργετών της Τρίπολης Γεωργίου Χαντζή και Δημητρίου Αθανασιάδη (2001-2002). Εργάζεται και ολοκληρώνει μεγάλη γλυπτική παράσταση σε μπρούτζο με θέμα τους λαγκαδιανούς μαστόρους, η οποία και εκτίθεται στην είσοδο της πόλης στα Λαγκάδια Αρκαδίας.
Η ποιητική του συλλογή «Το Πέρασμα» εκδόθηκε σε συνεργασία με την Ομάδα Πολυέκφρασης «Έλευσης» Αρκαδίας, σε επιμέλεια Γ. Βάκρου και Δ. Παπακώστα (2004).
Ο Σωκράτης Καλλίτσης, ο ήρωας του ελληνο-ιταλικού πολέμου, ενσαρκώθηκε τιμητικά σε προτομή μπρούτζου για το Άστρος Κυνουρίας (2008).
Το 2005 – 2007 εργάστηκε πάνω σε μία πρόταση μνημείου σε πέτρα, για τον Αρκάδα ήρωα του 1821 Λιακόπουλο, μπαίνοντας σε μία πιο ελεύθερη δημιουργική φάση από τη σύλληψη μίας ιδέας και το σκαρίφημα σε αλλεπάλληλα σχέδια έως και προπλάσματα σε πηλό. Ο συμβολισμός αυτός, στη διαχρονική έννοια του ηρωισμού και της αντίστασης (σε τι ενάντιες δυνάμεις πια;) θα εμπλουτιστεί πάνω στην εναγώνια υπαρξιακή πάλη για τον άνθρωπο.
Όλες αυτές οι πολυσύνθετες εργασίες θα εμπλουτίσουν, θα ανανεώσουν τη γλυπτική και τη ζωγραφική, με μία εμμονή και συνεχή καταγραφή σπουδών και έργων με τέμπερα και λάδι (2006-2008).
Φιλοτέχνησε δύο ξεχωριστά σε συλλήψεις έργα για τον τέως Δήμαρχο της Τρίπολης και Υπουργό Τάσο Σεχιώτη, ως οραματιστή και αναμορφωτή της πόλεως της Τρίπολης, της προτομής του σε μπρούτζο για το Άστρος Κυνουρίας (2010) και το υπερφυσικό ανάγλυφο σε μάρμαρο της φυσικής και πνευματικής του παρουσίας που κοσμεί το Δημοτικό Κοιμητήριο Τρίπολης (2010-2011).
Από το 2007 έως σήμερα θα είναι μία συνεχής αναζήτηση διερώτηση στην πηγαία αλλά και μυστική αλήθεια της ζωής και της τέχνης, ανανεώνοντας τα εκφραστικά μέσα στα δικά του καλλιτεχνικά αξιώματα – με την πέτρα, το χώμα, τα χρώματα και τις λέξεις.
Ταυτόχρονα, μεγάλοι δημιουργοί όπως ο Μπαρμα-Γιάννης Παναγιωτόπουλος Κούρος, ο Γιώργος Σαραντάρης, ο Μίκης Θεοδωράκης, ως παρουσίες αλλά και με το έργο τους, θα τον εμπνεύσουν για δεκάδες έργα σε τέμπερα και λάδι.
Μπροστά στη φύση και μες την καθημερινή πάλη, επιδιώκει να μετασχηματίσει τη δύσκολη σύζευξη του πραγματικού και διαχρονικού, την κάθε φορά διαφοροποιημένη ανάγκη μετάπλασης προς το «αόρατο», σε νέα ίχνη προσανατολισμού μίας δροσερής και αναβαπτιζόμενης όρασης.
Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και δημόσιους χώρους στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στις Η.Π.Α., στην Ιαπωνία και στον Καναδά.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΑΚΡΟΣ....ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης, κινηματογραφιστής, σκηνοθέτης, ποιητής και εκδότης
Είναι ο δημιουργός του ντοκυμανταίρ για τους Πρόσφυγες το οποίο και προβλήθηκε την βραδυά των αποκαλυπτηρίων του μνημείου. Δημιουργός της Ομάδας Νεανικής Πολυέκφρασης «Έλευσις». Έχει συνεργαστεί με την κρατική τηλεόραση σε σειρά ετών σκηνοθετώντας ταινίες και ντοκυμανταίρ ενώ τελευταία ήταν ο άμεσος συνεργάτης του σκηνοθέτη Στέλιου Χαραλαμπόπουλου «Μαραθώνιος μιας ημιτελούς άνοιξης, Γρηγόρης Λαμπράκης»
Ρεπορτάζ: Γ.Δ. Αναγνώστου
(Οι φωτογραφίες είναι από έργα του Δ.Β. Κούρου)
1 σχόλιο
-
Εξαιρετικό κείμενο. Σε μεταφέρει στο "κέντρο" αυτού του Μνημείου του Προσφυγικού Ελληνισμού΄.