«Άρωμα» παλιάς Τρίπολης - Από το 1938 λειτουργεί το πιλοποιείο Λουκά πίσω από το Μαλλιαροπούλειο!
Μια στάση στο χρόνο...στο παρελθόν που μας ακολουθεί.
Πίσω ακριβώς από το Μαλλιαροπούλειο Θέατρο, απέναντι ακριβώς από τα καμαρίνια, βρίσκεται ένα από τα τέσσερα εναπομείναντα σε όλη την Ελλάδα, καθεαυτού πιλοποιεία. Το ίδρυσαν τα αδέλφια, Σταύρος και Αντώνιος (του Δημητρίου) Λουκάς το 1938.
Το πιλοποιείο κατασκεύαζε καπέλα παντός τύπου και μεταξύ αυτών, τραγιάσκες (για την εργατιά), ρεπούμπλικες (για τους οικονομικά πιό εύρωστους), στρατιωτικά και μαθητικά καπέλα.
Μεταπολεμικά και έως το 1963, οπότε και ο Γεώργιος Παπανδρέου τα κατάργησε, οι μαθητές φορούσαν ειδικά καπέλα, εκείνα με σήμα την κουκουβάγια. Αυτά τα μαθητικά καπέλα κατασκευάζονταν στην Τρίπολη και διανέμονταν σε όλη την Ελλάδα, από το πιλοποίειο του Λουκά.
Τότε στην Τρίπολη υπήρχαν 22 πιλοποιεία και βέβαια υπήρχε και Σύλλογος Πιλοποιών Τρίπολης (βλέπουμε την σφραγίδα του τότε συλλόγου σε φωτογραφία).
Εκείνη την εποχή όλοι οι άνδρες φορούσαν καπέλο. Μπορεί να μην φορούσαν σακκάκι, σίγουρα όμως φορούσαν καπέλο.
Η τραγιάσκα κατασκευαζόταν από μάλλινα υφάσματα, τσόχες και τα υλικά που συμπλήρωναν την κατασκευή, ήταν λινάτσα, χαρτόνι και κέφι...Στο τέλος τα τοποθετούσαν σε ξύλινα καλούπια και σιδερώνονταν για να κολλαριστούν και ήσαν έτοιμα πρός χρήση. Τα σίδερα με τα οποία σιδέρωναν τα καπέλα ήταν από μασίφ μέταλλο και τα πυράκτωναν μέσα σε κάρβουνα ενώ η ανθηρή για τα πιλοποιεία κατασκευή της τραγιάσκας γίνονταν σε κλασσικές ποδοκίνητες ραπτομηχανές.
Αντίθετα, για τις ρεπούμπλικες ,ερχόταν στο πιλοποιείο έτοιμη η πρώτη ύλη-το πίλιμα- και φορμαριζόντουσαν σε διαφορετικά καλούπια από τις τραγιάσκες. Και όταν μιλάμε για καλούπια εννοούμε και διαφορετικό καλούπι για κάθε νούμερο μεγέθους. Μάλιστα οι ρεπούμπλικες είχαν τη δυνατότητα φρεσκαρίσματος με επιδιόρθωση, φορμάρισμα και σιδέρωμα εκ νέου.
Με την πάροδο των ετών το χειροποίητο καπέλο σαν ακριβή πλέον κατασκευή αφού εμφανίστηκε το φθηνό βιομηχανικό καπέλο, που σίγουρα είναι χαμηλότερης ποιότητας, φθίνει και σιγά-σιγά εξαφανίζεται από την αγορά.
Από το 1983 έως σήμερα την τέχνη του πιλοποιού, του μοναδικού στην πόλη, κατέχει ο Σωτήριος Λουκάς (του Γεωργίου), ανηψιός των ιδρυτών του πιλοποιείου, ο οποίος ακόμα κατασκευάζει καπέλα με τον παραδοσιακό τρόπο,κατόπιν παραγγελίας. Σε ένα πιλοποιείο που σήμερα φιλοξενεί 3000 χειροποίητα καπέλα.
...Αυτή είναι η παλιά Τρίπολη, στο σήμερα.
Εκείνη που νοσταλγούμε.
Εκείνη που αγαπάμε.
Κείμενο-Φωτογραφίες: Γ.Δ. Αναγνώστου – Ομάδα Έλευσις