Menu
RSS
Τρίτη, 19/03/2024
kalimera-arkadia logo
kalimera Arkadia Facebook pageKalimera Arkadia TwitterKalimera Arkadia YouTube channel
ΚΤΕΛ Αρκαδίας

Ο Προφήτης Ησαΐας ως πολιτικός

Ο Προφήτης Ησαΐας ως πολιτικός

Ο Ησαΐας χαρακτηρίζεται ως ο προφήτης της πίστης, όπως ο Αμώς την δικαιοσύνης, ο Ωσηέ της αγάπης. Η πίστη δεν είναι κάποια αφηρημένη δοξασία για τον ένα και μοναδικό Θεό, αλλά η εμπιστοσύνη σ' αυτόν και στηρίζεται στην εκλογή. Ο Θεός εξέλεξε τον Ισραήλ. είναι ο Θεός του και μόνο αυτός δύναται να τον σώσει και να τον ελευθερώσει από κάθε κακό. Υποσχέθηκε να στηρίξει άνευ όρων την δυναστεία του Δαυίδ; Τότε, ο βασιλιάς δεν πρέπει να φοβάται καμία συμφορά. έστω κι αν βλέπει δύο στρατούς να τον πολιορκούν και να προσπαθούν να τον αντικαταστήσουν με έναν σφετεριστή.

Ωστόσο, η πίστη είναι ένα θεϊκό φως που φωτίζει τις μεμονωμένες στιγμές της ζωής. Αναφερόμαστε σ' αυτές τις πιο σημαντικές στιγμές που αποσκοπούν στο να εισαγάγουν και να προβάλλουν την προφητεία του Εμμανουήλ (κεφ. 7).

Κάποια αναφορά στην εποχή του Ησαΐα, θα συνδράμει στο να καταστούν κατανοητές οι προφητείες της χρονικής στιγμής του θανάτου του Οζία το 740. Είναι η χρονολογία της κλήσης του προφήτη. Το βασίλειο του Ιούδα ανθούσε οικονομικά. Ένα σαράκι όμως κατέστρεψε αυτή την φαινομενική ηρεμία. Η απομάκρυνση από το Θεό (τον γεννήτορα της εμπειρίας) και η υπερβολική εμπιστοσύνη στην οικονομία, θα προκαλούσε την καταπίεση των λίγων επί των πολλών και θα οδηγούσε σ' εκείνη τη γενική καταστροφή της οποίας οι κοινωνικές αντιπαλότητες συνέθεταν μία πρώτη ένδειξη (Ησ. 1,4-6).

Στην διεθνή κατάσταση επίσης, παρατηρείται κινητικότητα. Η Ασσυρία, αφού εξασφάλισε την ανεξαρτησία της από τη Βαβυλώνα, ισχυροποιείται όλο και πιο πολύ, ωσότου η δύναμή της φθάσει στο αποκορύφωμα με τον Θαγλαθφελλασάρ (745-727). Έτσι, από το 740,  η Ασσυρία κάνει αισθητή της επιρροή της στην Ιουδαία και πολλές πόλεις καθίστανται υποτελείς. Αυτά τα γεγονότα στα οποία αντιτάσσεται ο Ησαΐας, θα αποτελέσουν το φόντο του βιβλίου του Εμμανουήλ.

Στις επόμενες δεκαετίες η Ασσυρία θα κυριαρχεί στη διεθνή σκηνή με τον Σαλμανασάρ Ε' (727-722), ο οποίος πολιορκεί την Σαμάρεια και τελικά η εκπόρθησή της θα πραγματοποιηθεί από τον γιο του Σαργκόν Β' το 722. Μετά την εναλλαγή διαφόρων γεγονότων στην διάρκεια των οποίων τα μικρά κράτη συνασπίζονται μεταξύ τους ενάντια στην Ασσυρία, ο αποκλεισμός της Ιερουσαλήμ εκ μέρους του Σενναχηρείμ το 701 (βλ. Ησ. 36-39) ολοκληρώνει τις παρεμβάσεις της Ασσυρίας, που ενδιαφέρουν την εποχή του Ησαία.

Υπάρχει ένα είδος συμπεριφοράς που αποκαλείται "Η πολιτική της Πίστης". Για τον Ησαΐα δεν υπάρχει ένα προσωπικό ή κοινωνικό γεγονός που να μη δύναται να φωτισθεί και να αναγνωσθεί υπό το φως της πίστης. Αυτό αποτελεί μία απόλυτη αλήθεια, που με αφετηρία τη σχέση Θεός - άνθρωπος κατακλύζει όλη την ύπαρξη, δίχως να εξαιρείται ακόμη κι αυτή η πολιτική δραστηριότητα.

Ας σταθούμε όμως σε κάποιες στιγμές της ζωής του προφήτη, αρχίζοντας με τις προφητείες που προηγούνται του Συρο-Εφραϊμιτικού πολέμου, ο οποίος ξέσπασε εξ αιτίας της άρνησης του Άχαζ στην πρόσκληση της Συρίας και της φυλής του Εφραίμ (που ήταν η πιο ισχυρή στο βασίλειο του βορρά), να συμμαχήσει μαζί τους ενάντια στους Ασσυρίους.

Η πρώτη αυτών των προφητειών (17, 1-11) αναγγέλλει  το απόλυτο τέλος της Δαμασκού και της Σαμάρειας. Βρισκόμαστε περί το 735 π.Χ. (Ησ. 17, 1-6). Ο λόγος αυτής της καταστροφής ακολουθεί αμέσως μετά:

10"Λησμόνησες το Θεό, το σωτήρα σου, κι έπαψες πια να σκέφτεσαι το βράχο που σε προστατεύει…"

(Ησ. 17,10)

Το ίδιο θέμα αναφέρεται πάλι σε άλλο εδάφιο ευκρινέστερα και περισσότερο ανεπτυγμένο (Ησ. 8,12-15). Μερικές προφητείες αφορούν τη Σαμάρεια. Ο προφήτης δεν περιγράφει την πτώση της. αναγγέλλει μόνο το τέλος της και καθιστά προφανή τα αίτια.

Είναι υπέροχη η προφητεία η οποία παρομοιάζει τη Σαμάρεια, που είναι κτισμένη σε ένα ύψωμα και κυριαρχεί στην υποκείμενη πεδιάδα, ως στέμμα. Τυφλή μέσα στην έπαρσή της (υπερήφανο στέμμα), δεν διδάσκεται ούτε από την καταστροφή της Δαμασκού (732), ούτε από την απόσπαση μεγάλου μέρους του εδάφους της (Ησ. 28,1-6).

Ας λάβει το μάθημά της τουλάχιστον η Ιουδαία  που οι κάτοικοί της παρουσιάζονται ως προφήτες πλήρεις από το Πνεύμα του Θεού, ενώ στην ουσία παραπαίουν, διότι είναι μέθυσοι (28, 7-22) και επιμένουν στην αμαρτία αντί να μεταστραφούν (Ησ. 28,15). Αν η Ιουδαία μεταστραφεί, θα ζήσει.

         Γι' αυτό ο Θεός θα θέσει λίθο στη Σιών.

16"…στέρεο , πολύτιμο, ακρογωνιαίο λιθάρι θεμέλιο γερό˙  όποιος πιστεύει σ’ εμένα δεν θ’ απογοητευθεί"

(Ησ. 28,16)

 Αυτός ο λίθος είναι ένδειξη  τής αδιάσειστης εμπιστοσύνης στον Jahwe, αλλά έχει και μία απόχρωση Μεσσιανική (βλ. Μαρκ. 12,10 Πράξεις 4, 11. Ρωμ. 9,32. 10, 11 Πέτρου 2,4-8) πολλοί δε σκέπτονται ότι πρόκειται για προφητεία άμεσα Μεσσιανική.

Η εικόνα του λίθου μπορεί να αποδοθεί ευθέως στον Χριστό.

Οι συμφορές που επέρχονται και κύρια οι επιδρομές, έχουν σκοπό θεραπευτικό, αποβλέποντας στην διόρθωση του λαού. Ο Θεός εναλλάσσει χαρές και πόνους όπως κάνει ο γεωργός με την καλλιέργεια της γης και τις σπορές. (Ησ. 28,23-29). Ο προφήτης επίσης, γνωρίζει και κάποιες στιγμές σιωπής και νηφάλιου   στοχασμού.

Πολλές φορές γίνεται λόγος για την Αίγυπτο, με την οποία ο Ησαΐας αρνείται κάθε μορφή συμμαχίας.

1"Αλίμονό σας, επαναστατημένα παιδιά" λέει ο Κύριος, "που εκτελείται σχέδια χωρίς την θέλησή μου και συμμαχίες κλείνετε χωρίς να ’χετε τη δική μου συγκατάθεση, προσθέτοντας έτσι τη μια αμαρτία πάνω στην άλλη!

2Παίρνετε το δρόμο για την Αίγυπτο χωρίς να με συμβουλευτείτε, για να γυρέψετε την προστασία του Φαραώ, και κάτω απ’ της Αιγύπτου τη σκιά τρέχετε να προφυλαχθείτε".

(Ησ. 30,1-2)

 Η Αίγυπτος, ταλανισμένη από την αναρχία και την επιβολή μιας ξένης δικτατορίας, θα δοκιμασθεί από τον λιμό εξ αιτίας της ξηρασίας του Νείλου (19, 1-15).

Καταδίκη και δυνατότητα μεταστροφής διαφαίνεται στην πιο όψιμη προφητεία του κεφ. 19, 16-24, ενώ η περιφρόνηση προς τους Αιγύπτιους Πρέσβεις, που ζητούσαν την συμμαχία ενάντια στους Ασσύριους, κυριαρχεί στην προηγούμενη παράθεση των γεγονότων. Η προφητεία αυτή αποδόθηκε κατόπιν, με πιο ευνοϊκούς τόνους, όταν οι περιστάσεις ήταν διαφορετικές.

7"Θα έρθει όμως καιρός δώρα να προσφερθούν στον Κύριο του σύμπαντος  από αυτόν τον υψηλόκορμο και μελαψό λαό, που είν’ από πάντα τρομερός, ισχυρός και κυριαρχικός και που τη χώρα του ποτάμια τη διασχίζουν, στον τόπο όπου λατρεύεται ο Κύριος του σύμπαντος στ’ όρος Σιών".

(Ησ. 18,7)

Σε μία άλλη προφητεία (30, 1-5) τηρώντας την ίδια στάση καταδίκης κάθε συμμαχίας με την Αίγυπτο, η ποίηση λαμβάνει υψηλούς τόνους καθώς ομιλεί για τους πρέσβεις, οι οποίοι αντιμετωπίζουν κινδύνους στο ταξίδι που θα τους οδηγήσει στη χώρα του Νείλου.

Οι προφητείες βέβαια δεν χαρίζονται ούτε στα μικρά κράτη πέριξ της Ιουδαίας και πρώτα απ' όλα τα κράτος των Φιλισταίων (14,28-32),που δεν πρέπει να χαρεί για τον θάνατο του Άχαζ (ο οποίος το τρομοκρατούσε), διότι κατά αυτού θα λάβει τα μέτρα της η Ασσυρία. Έντονοι καταδικαστικοί τόνοι διακρίνονται στην προφητεία κατά του κράτους των Μωαβιτών.

Κάποιες άλλες προφητείες εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στην επιδρομή του Σενναχηρείμ το 701. Ήταν ένα γεγονός που είχε προβλεφθεί (29, 1-24) και τρομοκρατήσει, όχι όμως σε απελπιστικό βαθμό, λόγω της προϋπόθεσης της αυθεντικής μεταστροφής. Έτσι, δεν εμφανίζεται ως οριστική τιμωρία.

Σε αυτές, όπως και σε άλλες προφητείες, διακρίνεται το θέμα της "πίστης", η οποία αποκλείει την προσφυγή σε ανθρώπινα μέσα, όπως  π.χ. κάποιες συμμαχίες (βλ.31,1-3).

Η σωτηρία αποκτάται μόνο με την εκδήλωση εμπιστοσύνης προς τον Κύριο, ο οποίος προστατεύει τον λαό του, όπως το λιοντάρι την λεία του ή τα πτηνά τους νεοσσούς τους (Ησ. 31,4-5). Αυτή η εμπιστοσύνη συγκεκριμενοποιείται ως ηρεμία (30,15. 18,4), ως ξεπέρασμα του φόβου (Ησ. 30,15-17).

Στην πρόβλεψη της εκπόρθησης της πόλης είναι δυνατόν να τοποθετήσουμε την προφητεία για το "Ρήμα της Φάραγγος Σιών" (22, 1-14). Οι πολίτες παραμένουν στα ηλιακωτά όχι με σκοπό να διασκεδάσουν, αλλά για να διαλαλήσουν τον τρόμο τους, επειδή κάθε αντίσταση είναι μάταιη. Κι αυτό, διότι υπάκουσαν πλήρως στο απόφθεγμα "Φάγωμεν και πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν" (22, 13) και όχι στην πρόσκληση του Κυρίου που καλούσε:

12"Την ημέρα εκείνη ο Κύριος, ο Θεός του σύμπαντος, σας καλούσε να κλάψετε και να θρηνήσετε τα μαλλιά σας και πένθιμα ρούχα να φορέσετε".

(Ησ. 22,12)

 Ακόμη και οι γυναίκες, έστω κι αν όχι ιδιαίτερα διεφθαρμένες όπως οι περιγραφόμενες από τον Ησ. 3,16-17, σ' αυτήν την κρίσιμη στιγμή δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων.

9"Ανέμελες γυναίκες κόρες αμέριμνες, τα λόγια μου ακούστε! 10Μέσα σε ένα χρόνο και λίγες μέρες θα συνταραχθείτε, εσείς οι αμέριμνες˙ γιατί ο τρύγος θα αφανιστεί, η συγκομιδή δεν θα ’ρθει ". 

(Ησ. 32,9-10)

Ο Εζεκίας πληρώνει την οφειλή, ελπίζοντας ότι είχε ματαιώσει την πολιορκία που εξαπέλυσε ο Σενναχηρείμ προδίδοντας κάθε συμφωνία. Ακόμη και ο Assur, ο οποίος ξεπέρασε τα όρια του καθήκοντος το οποίο ο Jahwe του είχε αναθέσει, θα τιμωρηθεί όμοια με κάθε άλλο μεγάλο έθνος, όπως η Βαβυλώνα (13,1-22. 21,1-10) και ο Βασιλιάς της (14,3-23).Θα τιμωρηθούν επίσης και τα μικρά έθνη όπως η Τύρος.

Η μη ολοκλήρωση της πολιορκίας αποδίδεται στην παρέμβαση του Αγγέλου του Κυρίου (ίσως κάποια επιδημία) (Ησ. 36-39).

Ο θαυμασμός για την ελευθερωμένη πόλη όπου κυριαρχεί η άφατη χαρά και όπου οι κάτοικοί της δύνανται να βλέπουν τον Βασιλιά, δηλαδή τον ίδιο τον Θεό , θέτει τέλος στις προφητείες του Ησαία

17"Τα μάτια σου θ’ ατενίζουνε το βασιλιά σ’ όλη του την λαμπρότητα, θα βλέπουνε τη χώρα σ’ όλη την έκτασή της".

(Ησ. 33,17).

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Επιστροφή στην κορυφή

Διαβάστε επίσης...