Οικιακοί κάδοι κομποστοποίησης θα διανεμηθούν σε περισσότερα από 1.000 νοικοκυριά της Τρίπολης!
Το Δημοτικό Συμβούλιο Τρίπολης συνεδρίασε κατεπειγόντως, το βράδυ της Παρασκευής, στο Πνευματικό Κέντρο και αποφάσισε, κατά πλειοψηφία να εγκρίνει τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης συνεργασίας και ανάθεσης ερευνητικού και αναπτυξιακού έργου μεταξύ του Δήμου και του ΤΕΙ Κρήτης, για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος.
Η συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων του δήμου επιλέχθηκε ως η καταλληλότερη καθώς αποτελεί την πιο σύγχρονη και ηθικά πιο σωστή για τον τόπο και τους πολίτες του Δήμου Τρίπολης.
Με μεγάλο ενδιαφέρον όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου παρακολούθησαν την αναλυτική περιγραφή της πρότασης που υποβλήθηκε από τον Δρ. Θρασύβουλο Μανιό, Αναπληρωτή Καθηγητή του ΤΕΙ Κρήτης ο οποίος προσκλήθηκε από το Δήμαρχο Τρίπολης για να παρουσιάσει την υλοποίηση δράσεων με στόχο την υποστήριξη της εφαρμογής της ολοκληρωμένης διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων στο Δήμο Τρίπολης.
Ο Δρ Θρασύβουλος Μανιός, με απλότητα στο λόγο του, τόνισε τη μεγάλη συμβολή της κομποστοποίησης στο Δήμο, μια άριστη περιβαλλοντική διαδικασία διαχείρισης, που πρέπει να ενστερνιστούν όλοι οι πολίτες. Απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις που του τέθηκαν, με σαφήνεια, πληρότητα και επάρκεια. Με μεγάλη του χαρά, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, δύναται να τεθούν επιπλέον ρήτρες από την πλευρά του Δήμου Τρίπολης, που θα διασφαλίζουν τα συμφέροντα του Δήμου και των πολιτών. Δεν παρέλειψε βέβαια, να αναφέρει και το τεράστιο ηθικό όφελος, που θα αποκομίσουν όλοι οι κάτοικοι του Δήμου Τρίπολης μέσα από αυτό το πρόγραμμα.
Πρόταση για την Υλοποίηση Δράσεων με Στόχο την Υποστήριξη της Εφαρμογής της Ολοκληρωμένη Διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων στο Δήμο Τρίπολης
Εργαστήριο Διαχείρισης Στερεών Υπολειμμάτων & Υγρών Αποβλήτων
Επικεφαλής Ομάδας Εργασίας:
Δρ Θρασύβουλος Μανιός
Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης
Τρίπολη
Μάρτιος 2012
Εργαστήριο Διαχείρισης Στερεών Υπολειμμάτων & Υγρών Αποβλήτων ΤΕΙ Κρήτης
1. Αντικείμενο
Αντικείμενο της παρούσας πρότασης είναι η περιγραφή ενός ερευνητικού αλλά και αναπτυξιακού προγράμματος, διετούς διάρκειας (24 μήνες), που έχει ως κεντρικό στόχο την ανάπτυξη μιας σειράς δράσεων και υποδομών, την ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών αλλά και τη συλλογή πρωτογενών πληροφοριών και δεδομένων, που θα βοηθήσουν την εφαρμογή – στο άμεσο μέλλον – ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Τρίπολης, όπως αυτή ορίζεται από την Εθνική και κυρίως από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Με απλά λόγια στόχος του έργου είναι να συλλέξει όλες εκείνες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επιτυχημένη εφαρμογή ενός συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρισης ΑΣΑ στο Δήμο Τρίπολης (έρευνα) και να βοηθήσει το Δήμο να αναπτύξει τις διαφορετικές δομές που απαιτούνται για την επιτάχυνση της εφαρμογής της (ανάπτυξη).
Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει να πραγματοποιηθούν μια σειρά από δράσεις οι κυριότερες από τις οποίες είναι οι παρακάτω:
i. Ο σχεδιασμός, ανάπτυξη, αξιολόγηση και βελτιστοποίηση ενός συστήματος αποκομιδής του προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος που παράγεται στο Δήμο της Τρίπολης, κυρίως από τους χώρους μαζικής εστίασης όπως τα ξενοδοχεία, εστιατόρια, νοσοκομεία, φοιτητικές λέσχες και στρατόπεδα της πόλης.
ii. Η ανάπτυξη και η αξιολόγηση ενός συστήματος χαμηλού κόστους για την κομποστοποίηση του κλάσματος αυτού και η παραγωγή μιας ικανοποιητικής ποσότητας κόμποστ για χρήση στην αποκατάσταση τοπίου. Μέρος της διαδικασίας θα είναι και η ανάπτυξη ενός συστήματος διάθεση του παραγόμενου κόμποστ, στοιχείο απαραίτητο για την επιτυχή λειτουργία ενός συστήματος μηχανικής διαλογής και κομποστοποίησης που θα κατασκευαστεί και λειτουργήσει, ως τμήμα του περιφερειακού σχεδιασμού, στην Τρίπολη.
iii. Η αναλυτική και συστηματική καταγραφή της σύνθεσης των απορριμμάτων που παράγονται στην πόλη της Τρίπολης στη διάρκεια ενός πλήρους ημερολογιακού έτους με στόχο την παροχή αναλυτικών δεδομένων για τον πληρέστερο σχεδιασμό των συστημάτων που σχεδιάζει να αναπτύξει η Περιφέρεια Πελοποννήσου στην περιοχή, αλλά και τη βέλτιστη λειτουργία όταν αυτό θα υλοποιηθεί.
iv. Η απομάκρυνση από τα γενικά απορρίμματα, ειδικών κλασμάτων όπως τα υπολείμματα κήπων, πάρκων και δεντροστοιχιών από ιδιωτικούς αλλά και δημόσιους χώρους πρασίνου και η παραγωγή εδαφοβελτιωτικών (κόμποστ) υψηλής προστιθέμενης αξίας από αυτά.
v. Η υποστήριξη δράσεων οικιακής κομποστοποίησης του Δήμου Τρίπολης που σχεδιάζει να μοιράσει σχετικούς κάδους (κομποστοποιητές) σε περισσότερα από 1.000 νοικοκυριά της Τρίπολης.
vi. Η ανάπτυξη ενός συστήματος προώθησης των δράσεων μείωσης του όγκου των παραγόμενων απορριμμάτων και αύξησης / εντατικοποίηση της διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης, στοχεύοντας στη συμμετοχή του απλού πολίτη, όσο και των επιχειρήσεων.
Εκτιμάται ότι μέσα στα δύο έτη της υλοποίησης του συνόλου των παραπάνω δράσεων, πέρα τα οφέλη που αφορούν το μέλλον της πόλης και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των ΑΣΑ που αυτή παράγει, θα εκτραπούν περισσότεροι από 9.000 τόνοι, που σήμερα αποτελούν σημαντικό τμήμα του προβλήματος που αντιμετωπίζει ο Δήμος Τρίπολης.
2. Βασικά Παραδοτέα
Καθώς η χρηματοδότηση του προτεινόμενου προγράμματος, θα προέρχεται από δημόσιους πόρους και δη τους οικείους πόρους του Δήμου Τρίπολης, είναι απαραίτητο τα βασικά τουλάχιστον παραδοτέα να είναι σαφώς προσδιορισμένα. Υπενθυμίζεται ότι όλες οι δράσεις και τα παραδοτέα αφορούν μια περίοδο τουλάχιστον 24 μηνών, από την υπογραφή σχετικής προγραμματικής σύμβασης συνεργασίας.
1. Η συλλογή του προδιαλεγμένου κλάσματος. Σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου θα γίνουν οι παρακάτω εργασίες:
o Εντοπισμός των σημείων που παράγουν διαχωρισμένο / προδιαλεγμένο οργανικό κλάσμα (εστιατόρια, ξενοδοχεία, στρατόπεδα κοκ).
o Εισαγωγή τους σε ένα σύστημα GPS / GIS
o Ανάπτυξη σε αυτά τα σημεία ξεχωριστών κάδων για τη συλλογή του προδιαλεγμένου.
o Ανάπτυξη ενός συστήματος συλλογής από ένα ξεχωριστό δρομολόγιο που θα εκτελεί συγκεκριμένο απορριμματοφόρο.
o Παρακολούθηση της καθαρότητας του υλικού που θα συλλέγεται.
2. Η διαχείριση του προδιαλεγμένου κλάσματος. Αυτό θα υλοποιηθεί μέσα από τις παρακάτω δράσεις:
o Τεμαχισμό των υπολειμμάτων που εκτιμάται ότι θα φτάνουν τους 3.000 με 4.000 tn στη διάρκεια του έργου (πιθανόν και περισσότερους εάν συμμετέχουν ενεργά οι υπεύθυνοι / ιδιοκτήτες των χώρων που αναφέρθηκαν παραπάνω.
o Ανάμιξη με κλαδοκάθαρα σε περίπτωση που είναι πολύ υδαρή ή με υπολείμματα χαρτιού (βλέπε δράση εκτίμησης σύνθεσης ΑΣΑ).
o Διαμόρφωση σειραδίων σε δάπεδο από ελαφρά οπλισμένο σκυρόδεμα (βλέπε περιγραφή του παρακάτω)
o Αναστροφή σε τακτά χρονικά διαστήματα των σειράδίων.
o Κοσκίνισμα του τελικού προϊόντος για παραγωγή καθαρού κόμποστ.
Αποτέλεσμα των διαδικασιών αυτών θα είναι η παραγωγή περίπου 1.500 με 2.000 tn κόμποστ. Η εκτίμηση της ποιότητας του κόμποστ που θα παραχθεί περιλαμβάνεται στη δράση αυτή, όπως και γενικότερες περιβαλλοντικές (life cycle analysis) και οικονομικές (cost benefit analysis) αναλύσεις και αξιολογήσεις.
3. Η κομποστοποίηση των κλαδοκάθαρων (υπολείμματα κήπων, πάρκων και δεντροστοιχιών). Εκτιμάται ότι ο Δήμος Τρίπολης από δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους πρασίνου παράγει περίπου 750 me 1.000 tn φυτικά υπολείμματα (γνωστά ως κλαδοκάθαρα) κόμποστ. Η πλειονότητα αυτών των εξαιρετικών υλικών υποβιβάζεται αναμιγνυόμενη με τα γενικά σύμμεικτα υπολείμματα, ενώ θα μπορούσε να επεξεργάζεται χωριστά και να οδηγεί στην παραγωγή μιας πολύ καλής ποιότητας προϊόντος, δηλαδή κόμποστ. Όπως και με το προδιαλεγμένο οργανικό πριν την παραγωγή του τελικού προϊόντος θα προηγείται κοσκίνισμα. Το υπερκείμενο του κοσκινίσματος θα χρησιμοποιείται στην κομποστοποίηση του προδιαλεγμένου οργανικού, με στόχο να μειώσει την υγρασία των υλικών.
4. Η διάθεση των παραγόμενων κόμποστ. Καθώς η πλέον αναμενόμενη λύση για την Τρίπολη αναμένεται να είναι αυτή της μονάδας Μηχανικής Διαλογής και Κομποστοποίησης (ΜΔΚ), η ανάπτυξη ενός συστήματος διάθεσης κόμποστ από το
οργανικό κλάσμα των ΑΣΑ, θα αποτελέσει εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο επιτυχημένης λειτουργίας. Η διάθεση της εξαιρετικής ποιότητας κόμποστ από τα κλαδοκάθαρα αναμένεται u957 να είναι εύκολη και θα χρησιμοποιηθεί ως κίνητρο συμμετοχής των πολιτών σε ποικιλία δράσεων. Σε ότι αφορά το κόμποστ του προδιαλεγμένου, η διάθεση του θα πρέπει να μελετηθεί με μεγαλύτερη προσοχή.
Χρήσεις όπως ανάκτηση λατομείων και ΧΑΔΑ, αποκατάσταση υποβαθμισμένων εκτάσεων αλλά και περιοχών αναδάσωσης ή δημοτικού πρασίνου που δεν υπάρχει επαφή των πολιτών με το χώμα (πχ διαχωριστικά εθνικών οδών), θα αποτελέσουν σημεία δοκιμών με πλειάδα αναλύσεων για την αξιολόγηση και την περιβαλλοντική επίπτωση.
5. Η ανάλυση της σύνθεσης των σύμμεικτων ΑΣΑ της Τρίπολης. Όπως αναφέρθηκε ο σχεδιασμός και η επιτυχημένη λειτουργία μιας μονάδας μηχανικής διαλογής και κομποστοποίησης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τη σύνθεση των απορριμμάτων που θα κληθεί να διαχειριστεί. Στόχος της συγκεκριμένης δράσης είναι από τη μια να συλλέξει την πρωτογενή αυτή πληροφορία μέσα από αναλύσεις σύνθεσης των κλασμάτων των ΑΣΑ, όσο και να εκτιμήσει τις επιπτώσεις των δράσεων ενημέρωσης σχετικά με την ανακύκλωση και διαλογή στη πηγή σε αυτή. Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί είναι η εξής:
o Διαχωρισμός της πόλης σε τμήματα / περιοχές με στόχο την αντικειμενική αντιπροσώπευση του συνόλου του αστικού ιστού.
o Συλλογή τουλάχιστον 5.000 με 6.000 tn σύμμεικτων ΑΣΑ από τις διαφορετικές περιοχές της πόλης μέσα σε ένα ημερολογιακό έτος.
o Διάθεση τους σε ένα σύστημα ανοίγματος σακουλών (bag opener)
o Ελαφρύς τεμαχισμός
o Διάθεση τους σε ταινιόδρομους
o Χειροδιαλογή πλαστικού, μετάλλου, γυαλιού και χαρτιού.
o Περαιτέρω διαλογή πλαστικού, μετάλλου και γυαλιού σε επιμέρους κλάσματα.
o Ζύγιση των διαφορετικών κλασμάτων
Όταν θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή θα οδηγούνται τα υλικά συσκευασίας προς ανακύκλωση, το χαρτί και το οργανικό θα κομποστοποιείται με παρόμοιο τρόπο με το προδιαλεγμένο οργανικό, στο δάπεδο κομποστοποίησης που θα αναπτύξει ο Δήμο Τρίπολης. Η παραγωγή και η διάθεση του κόμποτ θα αποτελούν βασικά στοιχεία των ερευνητικών εργασιών που σχετίζονται με τις δράσεις αυτές, όπως περιγράφηκαν και στην προηγούμενη παράγραφο.
6. Την ανάπτυξη δράσεων οικιακής κομποστοποίησης σε επίπεδο κατοικιών. Καθώς ο Δήμο Τρίπολης ετοιμάζεται να αποκτήσει και να διανέμει περισσότερους από 1.000 οικιακούς κομποστοποιητές, προτείνεται η ανάπτυξη ενός καλά σχεδιασμένου και εφαρμοσμένο προγράμματος ενημέρωσης των πολιτών και παροχής επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης. Και πάλι ο στόχος είναι να μειωθεί η ποσότητα των απορριμμάτων που θα κληθεί να διαχειριστεί ο Δήμος. Εκτιμάται ότι η επιτυχή «εγκατάσταση» των 1.000 αυτών κομποστοποιητών θα οδηγήσει στην εκτροπή από τους κάδους, μέσα στην περίοδο του έργου, μιας ποσότητας οργανικών της τάξης των 750 με 1.500 tn.
7. Την ανάπτυξη ενός συστήματος ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τη διαλογή στην πηγή και ανακύκλωση. Η εύκολη και επιτυχημένη η μετάβαση και λειτουργία στο σύστημα των διπλών κάδων (μπλε / πράσινος κάδος – υλικά συσκευασίας / άλλα απορρίμματα και ζυμώσιμα) μέσα από:
o Φυλλάδια. Ενημερωτικά φυλλάδια με οδηγίες για τον τρόπο που θα πρέπει να γίνεται η ανακύκλωση, σε διαφορετικές γλώσσες και με αντίστοιχο φωτογραφικό υλικό.
o Ιστοσελίδα. Ανάπτυξη ιστοσελίδας του Δήμου Τρίπολης σχετικά με την ανακύκλωση και την οικιακή κομποστοποίηση.
o Help line. Τηλεφωνική γραμμή για την παροχή οδηγιών τόσο για την ανακύκλωση όσο και την κομποστοποίηση.
o Περιοδική έκδοση. Με στόχο τη συνεχή ενημέρωση των κατοίκων σε θέματα διαλογής στην πηγή, ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Σημαντικό στοιχείο να ενημερώνονται για τις ποσότητες που κάθε γειτονιά ανακυκλώνει.
8. Την ενημέρωση και εκπαίδευση των μαθητών του Δήμου στην ανακύκλωση. Η ανάπτυξη των υποδομών που αναφέρθηκαν στις προηγούμενες παραγράφους θα επιτρέψει την ανάπτυξη δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης των μαθητών της Τρίπολης σε θέματα ανακύκλωσης, διαλογής στην πηγή και κομποστοποίησης.
Στόχος η ενημέρωση / εκπαίδευση τουλάχιστον 5.000 μαθητών διαφορετικών ηλικιών μέσα στους 24 μήνες του έργου.
Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, πέρα από τα άμεσα οφέλη του Δήμου Τρίπολης από την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων, θα εκτραπούν προς αξιοποίηση και ανακύκλωση περισσότεροι από 9.000 tn στη διάρκεια του έργου.