15 χρόνια «παλεύουμε» να φτιάξουμε Μουσείο στη Λουκού – Τώρα πρέπει να επαναδημοπρατηθεί το έργο!
Πολύ σημαντικά στοιχεία προκύπτουν από την απάντηση που έδωσε ο Υπουργός Πολιτισμού Νικος Ξυδάκης στην ερώτηση του Κώστα Βλάση για το Υπαίθριο Μουσείο της ρωμαϊκής έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στη Λουκού Κυνουρίας.
Ουσιαστικά, ο Υπουργός καταγράφει όλο το ιστορικό των αποτυχημένων προσπαθείων να γίνει το έργο τα τελευταία 15 χρόνια και καταλήγει, αναφέροντας ότι «η Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων εκτιμά ότι η λήξη της σύμβασης έχει επέλθει από τις 31.10.2009 και ως εκ τούτου θα πρέπει να υλοποιηθεί εκκαθάριση της σύμβασης και ακολούθως επαναδημοπράτηση του έργου, με προσδιορισμό του φυσικού αντικειμένου, καθόσον στο νέο έργο δεν θα περιλαμβάνονται προφανώς οι ήδη εκτελεσθείσες εργασίες.»
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΞΥΔΑΚΗ
«Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 1281/30.3.2015 Ερώτησης του Βουλευτή κ. Κώστα Βλάση και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Το κτηριακό συγκρότημα της έπαυλης Ηρώδη του Αττικού βρίσκεται στην περιοχή Εύα - Λουκού Κυνουρίας, σε σημείο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Πρόκειται για ένα εξέχον μνημείο, μοναδικό σε πλούτο κινητών ευρημάτων, που έχει συνδεθεί με τον Ηρώδη Αττικό. Η θέση ήταν από παλιά γνωστή. Πρώτος, στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Κ. Ρωμαίος, βασισμένος σε αρχαιολογικά δεδομένα, επεσήμανε την ύπαρξη της έπαυλης του Ηρώδη του Απικού. Το 1977 σωστικές ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από τον τέως Έφορο Αρχαιοτήτων Γ. Σταΐνχάουερ, ενώ το μνημείο ανασκάφηκε εκτεταμένα τη δεκαετία του 1990 από τον τέως Προϊστάμενο της Ε' ΕΠΚΑ κ. Θ. Σπυρόπουλο. Η ανασκαφή αυτή ουδέποτε κηρύχθηκε συστηματική. Το κτηριακό συγκρότημα έχει διάφορες φάσεις που καλύπτουν χρονικά την περίοδο από τον 2° έως τον 4° μεταχριστιανικό αιώνα.
Το κτηριακό συγκρότημα εντάσσεται στον προσφάτως οριοθετημένο ως ενιαίο αρχαιολογικό χώρο του ρωμαϊκού συγκροτήματος - έπαυλης Ηρώδου Αττικού στην Εύα (Λουκού) και του αρχαίου λατομείου πωρόλιθου στη θέση «Κουφογή», Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, Π.Ε. Αρκαδίας (Υ.Α. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/3437/167/9.1.2012,
ΦΕΚ35/ΤΑΑΠ0/13.2.2012). Το κεντρικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου με τα ιστάμενα κτηριακά κατάλοιπα, έχει απαλλοτριωθεί. Επιπλέον έχει κινηθεί η διαδικασία για την αναγκαστική απαλλοτρίωση όμορων ακινήτων, η οποία δεν έχει συντελεστεί (ΦΕΚ κήρυξης 450/Δ/28.04.2005).
Όλος ο γλυπτός διάκοσμος που έχει προέλθει από την ανασκαφή της δεκαετίας του 1990 —περί τα 1500 ακέραια μέλη και θραύσματα— φυλάσσεται στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους, το οποίο στεγάζεται σε κτήριο της πρώην Σχολής Καρυτσιώτη —όπου και έλαβε χώρα η Β’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων το 1823— το οποίο μαζί με το αγροκήπιό του έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΦΕΚ 127/8.8.1946), με φορέα προστασίας και λειτουργίας την ΕΦΑ Αρκαδίας.
Λόγω στατικών προβλημάτων που προέκυψαν στο κέλυφος του κτηρίου, μετά από τους σεισμούς του έτους 2008, η λειτουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους ανεστάλη ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο «Λήψη άμεσων μέτρων άρσης ετοιμορροπίας Αρχαιολογικού Μουσείου Άστρους Κυνουρίας», το οποίο εκτελείται σε συνέχεια προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας και της ΕΦΑ Αρκαδίας, προκειμένου το μουσείο να επαναλειτουργήσει άμεσα.
Στο πλαίσιο του Γ' ΚΠΣ 2000-2006, το έργο «Υπαίθριο μουσείο κεντρικού τμήματος της ρωμαϊκής έπαυλης Ηρώδου του Αττικού στη Λουκού Κυνουρίας», εντάχθηκε στο ΠΕΠ Πελοποννήσου με προϋπολογισμό 4.298.000,00€ και φορέα υλοποίησης το Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (ΤΔΠΕΑΕ), δια της Επιστημονικής Επιτροπής «Συντήρηση, στερέωση, αναστήλωση, αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξη της ρωμαϊκής έπαυλης του Ηρώδη Αττικού στη Λουκού Κυνουρίας, του ιερού και του ευρύτερου χώρου της Αθηνάς Αλέας στην Τεγέα Νομού Αρκαδίας». Το έργο αποτελείτο από 3 υποέργα, δύο με αυτεπιστασία (σωστικές επεμβάσεις συντήρησης και εργασίες αποχωμάτωσης και διαμόρφωσης) και ένα με εργολαβία (κατασκευή στεγάστρου προστασίας).
Λόγω σημαντικών καθυστερήσεων κατά τις διαδικασίες έγκρισης των μελετών και ανάθεσης της εργολαβίας σε ανάδοχο, το έργο δεν ολοκληρώθηκε εντός του Γ' ΚΠΣ. Για αυτό, κινήθηκε η διαδικασία μεταφοράς και ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ. Τον Ιούνιο του 2010 εκδόθηκε η σχετική Απόφαση Ένταξης Πράξης από την ΕΔΑ Περιφέρειας Πελοποννήσου στο ΠΕΠ Πελοποννήσου 2007-2013. Το έργο εντάχθηκε με τον ίδιο φορέα υλοποίησης (ΤΔΠΕΑΕ), τον ίδιο προϋπολογισμό και αποτελείτο ομοίως από 3 υποέργα.
Πιο συγκεκριμένα, υπεγράφη σύμβαση στις 20.12.2007 με το σύστημα υποβολής προσφοράς μελέτης και κατασκευής μεταξύ της Επιστημονικής Επιτροπής «Συντήρησης - στερέωσης - αναστήλωσης - αποκατάστασης στη Λουκού Κυνουρίας» (που αποτελούσε την Διευθύνουσα Υπηρεσία του έργου) και της αναδόχου εταιρείας « Α. ΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗ ΑΤΕΕ». Ο συμβατικός προϋπολογισμός του έργου ήταν 3.901.398,02 με ΦΠΑ. Προϊσταμένη Αρχή του έργου ήταν το Δ.Σ. του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε). Συμβατική ημερομηνία αποπεράτωσης του έργου ήταν η 25.9.2008. Υπήρξε συνολικά μία παράταση του έργου, με συμβατική προθεσμία περαίωσης την 31.10.2009. Δεν είχε εκδοθεί απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής για περαιτέρω παράταση προθεσμίας ολοκλήρωσης του έργου. Ο τελευταίος 5°ς λογαριασμός εγκρίθηκε από την Διευθύνουσα Υπηρεσία στις 15.12.2009. Μετά την αποπληρωμή του πέμπτου λογαριασμού το σύνολο της δαπάνης του έργου είναι 1.679.433.71 ευρώ. Έχει κατασκευαστεί το μεγαλύτερο μέρος της θεμελίωσης. Μετά την λήξη της προθεσμίας περαίωσης (31.10.2009) δεν έχουν εκτελεστεί εργασίες.
Ωστόσο, λόγω αδυναμίας υλοποίησης του έργου από τον δικαιούχο, ο οποίος στο μεταξύ καταργήθηκε, η αρμόδια ΕΔΑ Περιφέρειας Πελοποννήσου προχώρησε σε Ανάκληση της Απόφασης Ένταξης Πράξης τον Σεπτέμβριο του 2014. Ωστόσο στην εν λόγω Ανάκληση αναφέρεται ρητά ότι «λόγω της σημασίας του έργου, θα εξετασθεί η δυνατότητα ολοκλήρωσής του στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020».
Η Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων εκτιμά ότι η λήξη της σύμβασης έχει επέλθει από τις 31.10.2009 και ως εκ τούτου θα πρέπει να υλοποιηθεί εκκαθάριση της σύμβασης και ακολούθως επαναδημοπράτηση του έργου, με προσδιορισμό του φυσικού αντικειμένου, καθόσον στο νέο έργο δεν θα περιλαμβάνονται προφανώς οι ήδη εκτελεσθείσες εργασίες.
Η ΕΦΑ Αρκαδίας θα αποστείλει, εντός των ημερών, προς τις Κεντρικές Υπηρεσίες του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ., αναλυτική έκθεση της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει το μνημείο μετά τη μακροχρόνια αναστολή των εργασιών, καθώς και προτάσεις προστασίας και ευπρεπισμού του χώρου.»