Αρχιμανδρίτης Ιερώνυμος Βογιαντζής | Ο Σχολάρχης της Δημητσάνας

Κυριακή, 15 Νοεμβρίου 2020 11:51

Ερευνητής αρχαιοτήτων και συγγραφέας

Γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1824. ΄Ήταν γιος του σαγματοποιού Απόστολου Μπογιατζή και είχε άλλα δύο αδέλφια . Η οικογένεια Βογιοαντζή της Δημητσάνας ήταν κλάδος της οικογένειας Σφακά, η οποία αρχικά έφερε το επώνυμο Μπογιατζής.Ο Ιερώνυμος Βογιαντζής όταν αποφοίτησε από τη Σχολή της Δημητσάνας ,φοίτησε στην Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, παράλληλα όμως για ευρύτερη μόρφωση , φοιτούσε και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του διορίσθηκε Ελληνοδιδάσκαλος στο Ελληνικό Σχολείο της Δημητσάνας το οποίο αποτελούσε συνέχεια της ιστορικής Σχολής της Δημητσάνας. Ταυτόχρονα όμως εντάχθηκε στην επίσημη εκκλησιαστική οικογένεια με τη χειροτονία του σε Ιεροδιάκονο , θεωρώντας ότι με αυτή την επιλογή έφτασε τους επιθυμητούς στόχους του , δεδομένου ότι δεν ενδιαφερόταν για την περαιτέρω εξέλιξη του στον ιερατικό κλάδο , ούτε καν στη θέση του απλού ιερέα της Δημητσάνας, γιατί παρά τα εξαιρετικά προσόντα που διέθετε, πίστευε ότι δεν θα μπορούσε να ασκήσει επαρκώς τα διδασκαλικά του καθήκοντα.

Ωστόσο ο τότε Επίσκοπος Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Φιλόθεος Καλούμενος, με δική του πρωτοβουλία χειροτονεί τον Ιερώνυμο ιερέα της Αγίας Κυριακής ,χωρίς να περιμένει την άδεια της Ιεράς Συνόδου, στην οποία ανέφερε το γεγονός εκ των υστέρων ,ζητώντας συγγνώμη με έγγραφο του στις 17 Ιουλίου 1873, με αιτιολογία πως εάν ακολουθούσε την τυπική διαδικασία έγκρισης ,θα άλλαζε γνώμη ο Ιερώνυμος .Έτσι η εκκλησία της πατρίδας του απέκτησε έναν καθόλα άξιο κληρικό ,ανάλογο με τη θέση της ,ως πρωτεύουσας της Επαρχίας.

Αργότερα έλαβε το αξίωμα του Αρχιμανδρίτη και μετά το θάνατο του Επισκόπου Φιλόθεου το 1874,ο Ιερ. Βογιαντζής ,ορίσθηκε μέχρι το θάνατο του, μέλος της Επιτροπής Ιερέων η οποία διοικούσε την Επισκοπή Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως που συστήθηκε το 1852 ,επειδή δεν είχε καλυφθεί η Αρχιερατική έδρα.

Η δράση όμως του λαμπρού΄ αυτού τέκνου της Δημητσάνας δεν περιορίσθηκε στα αυστηρά ιερατικά και διδασκαλικά του καθήκοντα. Τα ενδιαφέροντα του ήταν πολύπλευρα και εποικοδομητικά ,τόσο στο χώρο της Εκκλησίας ,όσο και της Παιδείας .Στο χώρο της Εκκλησίας υπήρξε από τους πλέον επιφανείς λογίους κληρικούς. Υπέρμαχος των θυσιών της Πατρίδας του κατά την επανάστασή,εύγλωττος και σπουδαίος ρήτωρ ,πρωτοστατούσε στις θρησκευτικές και πατριωτικές εκδηλώσεις της περιοχής .

Στο χώρο της Παιδείας η δράση του ήταν επίσης πολυσχιδής. Από τα μέσα του 19ου αιώνα ,μέχρι το 1890 που παραιτήθηκε ,λόγω υγείας .από το διδασκαλικό του λειτούργημα,διανύοντας όλες τις βαθμίδες κατέληξε << Σχολάρχης >>-Διευθυντής δηλαδή Του Ελληνικού Σχολείου της Δημητσάνας. Εκατοντάδες νέοι από τη Δημητσάνα και τη Γορτυνία υπήρξαν μαθητές του και αρκετοί από αυτούς ,μετά την αποφοίτηση τους κατέλαβαν σημαντικές θέσεις στην Πολιτεία και την κοινωνία. Όλοι δε ομολογούσαν ότι κατά μεγάλο μέρος, όφειλαν την πρόοδο τους στο θερμό και ακούραστο ενδιαφέρον,αλλά και την αυστηρότητα του Σχολάρχη.

Ως Σχολάρχης ο Ιερώνυμος τιμήθηκε με το παράσημο του Αργυρού Σταυρού των Ιπποτών,αλλά και μετά την παραίτηση του από τη θέση του Σχολάρχη το 1890 ,παρασημοφορήθηκε πάλι με το χρυσό Σταυρό των Ιπποτών,ως αναγνώριση της προσφοράς του στο Έθνος ,την Ελληνική Παιδεία και την Εκκλησία .Στη συνέχεια αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη διεύθυνση και επιτήρηση της Σχολής και της Βιβλιοθήκης Δημητσάνας,ενώ από το 1889 και μέχρι το θάνατό του ,για 9 συνεχή χρόνια δηλαδή ,διετέλεσε μέλος της Διαχειριστικής Επιτροπής του Κληροδοτήματος Νικ. Μακρή και με αυτή την ιδιότητα του προσέφερε τα μέγιστα στο κοινωνικό σύνολο της γενέτειρας του.

Στον ερευνητικό τομέα με τον οποίο απασχολείτο πέραν και παράλληλα με τα κύρια καθήκοντα του ,ανέπτυξε εξαιρετική δραστηριότητα .Ήταν ο πρώτος Γορτύνιος ο οποίος ,μετά το 1870 και πέραν του 1880 ασχολήθηκε με αρχαιολογικές έρευνες στην Αρκαδία και ειδικότερα στη Γορτυνία ,παρά τις δυσκολίες που είχε την περίοδο αυτή ,ως κληρικός και εκπαιδευτικός λειτουργός.

Ακούραστος στην έρευνα , με δικά του κυρίως έξοδα,ξεκίνησε ανασκαφές ακολουθώντας την περιήγηση του Παυσανία,σε διάφορες περιοχές της Γορτυνίας,σε περιοχές του δασικού συγκροτήματος του Μαινάλου ,αλλά και σε κατοικημένες περιοχές ,όπως η Βυτίνα,Μονή Κερνίτσας, Ελάτη κλπ. Μετά το 1871 ασχολήθηκε κυρίως στο οροπέδιο του Κάμπου της Καρκαλούς,στα Λούτσαινα, στα Γερακοβούνια,στο Λούσιο και περισσότερο στην Αρχαία Θησώα,στη θέση << Πευκάνια >>

Από τις ανασκαφές αυτές βρέθηκαν βάθρα κιόνων,συντρίμματα αγγείων,νομίσματα χρυσά και αργυρά ,τάφοι και επιγραφές και άλλα αντικείμενα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ,τα οποία αποτέλεσαν τον πρώτο πυρήνα του Αρχαιολογικού Μουσείου Δημητσάνας. Στη συλλογή αυτή αναφερόμενος ο συμπατριώτης του καθηγητής της Λατινικής Φιλολογίας ,στο πανεπιστήμιο Αθηνών γράφει : << Εις την Βιβλιοθήκην προσετέθη από τινων ετών και συλλογή τις αρχαίων,επιμελεία του ζηλωτού και φιλοτίμου συμπολίτου ημών,Αρχιμανδρίτου κ. Ιερώνυμου Βογιαντζή.... Την προθυμίαν τούτου αμείβοντες ενεκρίναμεν από τινος χρόνου χρηματικόν ποσόν,προς απόκτησιν αρχαιοτήτων της Γορτυνίας ιδίως ή και της Πελοποννήσου απάσης....>> Βλ. << Γορτυνιακά έτους 1972,σ.. 410 >>.

Για τις αρχαιολογικές του έρευνες ο Ιερ. Βογιατζής συνέταξε και δημοσίευσε αξιόλογες μελέτες όπως

Στο << Βύρωνα >> το 1871,η διατριβή του με την οποία καθορίζει αρχαιολογικά σημεία της επαρχίας Γορτυνίας,τα οποία είχε ο ίδιος επισημάνει.
Η << Περί της εν Δημητσάνη μονής του Φιλοσόφου και της εν Δημητσάνη Ελληνικής Σχολής και << Περι της εν Δημητσάνη Βιβλιοθήκης >> στο << Αττικόν Ημερολόγιον >> τ. Β΄ του 1868
Η << Περιήγησις κατά την επαρχίαν Γόρτυνος >> στο << Βύρωνα >> τ. Α ΄το 1874
Η << Περί της ονομασίας των δήμων της επαρχίας Γόρτυνος και εμβλημάτων των δημοτικών σφραγίδων >>

΄Όλες οι δημοσιεύσεις των μελετών αυτών βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας.

Ο φωτισμένος και διαπρεπής Δάσκαλος και κληρικός απεβίωσε στις 3 Νοεμβρίου 1897 σε ηλικία 73 ετών. Την είδηση του θανάτου του δημοσίευσε και η << Καθημερινή Πολιτική και Κοινωνική Εφημερίς << ΠΡΩΊΑ >>,Φ.1058 Της 6ης Νοεμβρίου 1897,με περιληπτική βιογραφία του εκλεκτού αυτού τέκνου της Δημητσάνας.

Η πάνδημη νεκρώσιμη ακολουθία τελέσθηκε με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια και τον επικήδειο λόγο στο Κοιμητήριο της Δημητσάνας εκφώνησε ο ιστορικός Τάκης Κανδηλώρος.

Βασιλική Αντωνιάδου - Φίλοι της Δημητσάνας