Προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη

προεκλαμψία.

Υπάρχουν δύο ¨κατηγορίες¨ προεκλαμψίας: εκείνη που είναι ελαφριάς μορφής και συνοδεύεται από μέτριας βαρύτητας υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση) και η βαριάς μορφής,  που η υψηλή αρτηριακή πίεση συνδυάζεται με λεύκωμα στα ούρα (πρωτεϊνουρία) αλλά συχνά και από άλλα συμπτώματα. Την βαριά προεκλαμψία μπορεί να ακολουθήσει η “εκλαμψία”, που αποτελεί πολύ σοβαρή κατάσταση – επιπλοκή και εκδηλώνεται με σπασμούς των μυών του προσώπου και των χεριών, μέχρι ακαμψία και κυάνωση (τονικός – κλονικός σπασμός) και μπορεί και θάνατο.

Προεκλαμψία: Συμπτώματα και επιπλοκές

Η προεκλαμψία συνδέεται με μειωμένη παροχή αίματος στον πλακούντα, που προκαλεί σημαντική υστέρηση αίματος, οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στο έμβρυο με αποτέλεσμα την μείωση της ανάπτυξης (λιποβαρές) και οξυγόνωσης του εμβρύου και συνεπώς αυξημένο κίνδυνο για αναπηρία (νοητική υστέρηση), αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις θάνατο του εμβρύου.

Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες με προεκλαμψία μπορούν να γεννήσουν κανονικά, εάν γίνει έγκαιρη διάγνωση, σωστή παρακολούθηση και θεραπεία κατά την εγκυμοσύνη.

Ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών με προεκλαμψία θα χρειαστεί να γεννήσουν πρόωρα, λόγω των επιπλοκών της νόσου στην μητέρα (ή/και στο έμβρυο) και συνεπώς τα νεογνά αντιμετωπίζουν όλους τους κινδύνους που μπορεί να έχει ένας πρόωρος τοκετός (εγκεφαλική αιμορραγία, νεογνικοί σπασμοί, αναπνευστική δυσχέρεια, δυσκολίες σίτισης, ίκτερος, αμφιβληστροειδοπάθεια, θάνατος).

Εκδηλώνεται συνήθως στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης αλλά κάποιες φορές και νωρίτερα, μετά την 20η εβδομάδα (5ος μήνας). Συχνότερα είναι ήπιας μορφής. Μερικές φορές όμως, μπορεί να είναι σοβαρή και επικίνδυνη, τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο, εάν δεν υπάρξει η κατάλληλη αντιμετώπιση. Συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό, σε διάστημα 24-48 ωρών αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να κρατήσει έως και 4-6 εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Οι πιο σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στον θάνατο της εγκύου είναι εκλαμψία (σπασμοί ή κώμα σε γυναίκα με προεκλαμψία), εγκεφαλική αιμορραγία, διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη (DIC), σύνδρομο HELLP. Άλλες σοβαρές επιπλοκές είναι εγκεφαλικό οίδημα, τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια και πνευμονικό οίδημα.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση), κατά την εγκυμοσύνη, πρωτεϊνουρία (λευκωματουρία), δηλαδή πολλές πρωτεΐνες στα ούρα ή/και συμπτώματα δυσλειτουργίας κάποιου οργάνου ή συστήματος, στο σώμα της μητέρας. Επίσης αντιληπτά είναι η ψυχολογική αναστάτωση (σύγχυση) και το πρήξιμο (οίδημα) κυρίως στα πόδια και στο πρόσωπο, που όμως αυτό δεν θεωρείται κριτήριο προεκλαμψίας, αλλά κάποιες φορές αποτελεί σύμπτωμα. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονους πονοκεφάλους, εμέτους, ίλιγγο, πόνο στην κοιλιά, μειωμένη ποσότητα ούρων, έντονο καρδιακό παλμό, βουητό στα αυτιά, πυρετό, υπνηλία, διπλωπία, θολή όραση, ξαφνική τύφλωση. Τέλος  μπορεί να υπάρχει απότομη αύξηση του βάρους (περίπου 1 κιλό ανά εβδομάδα).

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της προεκλαμψίας αποτελούν:

• Ιστορικό προεκλαμψίας σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
• Ιστορικό προεκλαμψίας στην οικογένεια
• Τόκος: εμφανίζεται συχνότερα σε πρωτοτόκες γυναίκες
• Αφρο - αμερικανική φυλή.
• Ηλικία μεγαλύτερη των 35 ετών ή μικρότερη των 20
• Εγκυμοσύνη με καινούριο σύντροφο
• Παχυσαρκία.
• Πολύδυμη κύηση
• Σακχαρώδης διαβήτης κύησης
• Προϋπάρχοντα νοσήματα (χρόνια νεφροπάθεια, χρόνια υπέρταση, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, κ.α.).

Η μόνη “θεραπεία” είναι ο πρόωρος τοκετός.

Καθορισμός του κινδύνου (πιθανότητας) για προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη

Στον σύγχρονο προγεννητικό έλεγχο, ο κίνδυνος (Risk) εκδήλωσης προεκλαμψίας στην έγκυο, μπορεί να καθοριστεί κατά την επίσκεψη της εγκύου στις 11-14 εβδ. όταν γίνεται το υπερηχογράφημα Αυχενικής Διαφάνειας. Κατά την επίσκεψη αυτή, λαμβάνεται το ιστορικό και μετράται η αρτηριακή πίεση. Επίσης γίνεται λήψη αίματος για μέτρηση της ορμόνης PLGF (μαζί με τη μέτρηση της free b-HCG και του PAPP-A) στο αίμα της μητέρας. Στο υπερηχογράφημα μετρώνται οι αντιστάσεις της ροής του αίματος στα μητριαία αγγεία με μελέτη Doppler.

Με τα αποτελέσματα του ελέγχου, μπορούμε να βρούμε το 90% των γυναικών που θα εκδηλώσουν προεκλαμψία πριν από την 32η εβδομάδα και το 75% αυτών που θα εκδηλώσουν προεκλαμψία πριν από την 37η εβδομάδα. Αλλά επίσης και εκείνες που έχουν χαμηλή πιθανότητα για προεκλαμψία.

Έτσι με τα ευρήματα αυτά, η έγκυος κατατάσσεται σαν χαμηλού κινδύνου (low risk) ή υψηλού κινδύνου (high risk). Στις έγκυες που είναι υψηλού κινδύνου, μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση προληπτικά ασπιρίνης (σε δόση 150mg) μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης προεκλαμψίας  κατά 90%, πριν από την 32η εβδομάδα και κατά 60% πριν από την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης (ASPRE trial). Σε αυτές τις έγκυες τροποποιείται και η μαιευτική παρακολούθηση.

Οι επιπλοκές της προεκλαμψίας είναι πολύ σοβαρές τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο. Έτσι η ανεύρεση εκείνων των γυναικών που βρίσκονται σε κίνδυνο να κάνουν προεκλαμψία και η χορήγηση προφυλακτικής θεραπείας σε αυτές, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ομαλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης τους.

Πηγή ενημερωτικού ιατρικού άρθρου https://www.andreaskomis.gr/