H αλωνιστική μηχανή στην Αγία Σοφία Κυνουρίας (εικόνες)
Όσο πλησίαζε ο «Αλωνάρης», τόσο περισσότερο πύκνωναν οι επισκέψεις μικρών και μεγάλων προς τα Χερώματα, προς εκείνη την τοποθεσία, που χτυπούσε πιο δυνατά η καρδιά του χωριού. Και ο λόγος; Εκεί ήταν ο χώρος όπου πραγματοποιείτο το αλώνισμα, με την αλωνιστική μηχανή.
Εμείς, ως παιδιά, για να παίξουμε κρυφτό και άλλα παιχνίδια, αφού οι δεκάδες πελώριες θημωνιές, σκεπασμένες με βαριά υφάσματα για προστασία από τη βροχή, προσφέρονταν για αυτό.
Και οι μεγάλοι, για να εναποθέσουν τα δεματικά που κουβαλούσαν με τα ζώα τους, σιτάρι, κριθάρι και βρώμη, κάτι που έκαναν ολημερίς και επί ολόκληρες βδομάδες. Μουλάρια και γαϊδούρια, το ένα πίσω από το άλλο, φορτωμένα δεμάτια, έπαιρναν το δρόμο για τα Χερώματα, διανύοντας μια εξαντλητική διαδρομή πολλών χιλιομέτρων, αποτελούμενη από δύσβατα, απόκρημνα και κακοτράχαλα δρομάκια, που ξεκινούσαν από τα πιο απόμακρα χωράφια του χωριού.
Πίσω από τα ζώα, ο υπομονετικός αγωγιάτης, ο νοικοκύρης του σπιτιού, ηλιοκαμένος, ιδρωμένος και πάντα διψασμένος, χαρακτηριστικά που είχαν αποτυπωθεί έντονα στο πάντοτε σκυθρωπό, από τον κάματο, πρόσωπό του. Η χαρακτηριστική έντονη επιθυμία με την οποία έπινε νερό, σε κάθε πρόσφορη στάση του, μας προκαλούσε πάντα δυνατή εντύπωση, όπως και η απότομη διακοπή από αυτή τη μοναδική, ίσως, απόλαυση της διαδρομής, για να επέμβει στην αταξία που δημιουργούσαν τα ζώα, που τότε έβρισκαν ευκαιρία για να φάνε σιτοκαλαμιές, μασώντας το καθένα από το φόρτωμα του άλλου, κάνοντας ακατάστατους κύκλους στη μέση του δρόμου.
Το έντονο βουητό που έκανε το τρακτέρ, προπάντων όμως οι τροχαλίες, τα λουριά της πελώριας μηχανής, αλλά και ο μπουχός απ΄το αλώνισμα που σηκώνονταν δεκάδες μέτρα ψηλά, προσέλκυαν σχεδόν όλους τους κατοίκους του χωριού στα Χερώματα. Οι περισσότεροι για να απολαύσουν, ιδίοις όμασι, τους μόχθους μιας ολόκληρης χρονιάς, το σιτάρι και το κριθάρι, που γέμιζαν τα σακιά το ένα πίσω απ΄το άλλο, πριν πάρουν το δρόμο για τα ξύλινα κασόνια στα υπόγεια των σπιτιών. Και μεις τα παιδιά για να απολαύσουμε το όμορφο και συνάμα περίεργο θέαμα, που προκαλούσε η λειτουργία αυτού του κατακόκκινου θεριού.
Μας κινούσαν έντονα την περιέργεια, οι πολλές τροχαλίες, τα λουριά και τα δεμάτια που ανέβαιναν στη μηχανή το ένα πίσω από το άλλο, τραμπαλίζοντας επάνω στο αναβατόριο. Όπως και οι ηλιοκαμένοι εργάτες, που δούλευαν σαν μυρμήγκια, ο καθένας στο δικό του πόστο, άλλοι κουβαλώντας δεματικά, άλλοι επάνω στη μηχανή και άλλοι πίσω στο μπαλαριστικό, που συρμάτωναν τις μπάλες με το άχυρο.
Μέρες μετά την αποχώρηση της μηχανής, το τοπίο ήταν κάτασπρο απ’ το μπουχό, κι η συρροή στο σημείο από ζώα, ανθρώπους και πουλιά δεν έλεγε να σταματήσει. Έπρεπε να κουβαληθεί το άχυρο, αλλά και να φαγωθούν από τα ζώα τα υπολείμματα από το αλώνισμα, οι σιτοκαλαμιές, τα άχυρα, τα στάχυα και οι σπόροι.
Πρωτεργάτης της παραπάνω διαδικασίας, ήταν ο ιδιοκτήτης του αλωνιστικού συγκροτήματος, ο Σούλης (Αθανάσιος) ο Πατσιόγιαννης, ένας λεβεντάνθρωπος ύψους 2 μέτρων με καταγωγή από τα Βέρβαινα. Πάντα ευδιάθετος, γελαστός και ιδιαίτερα αγαπητός στο χωριό μας, διατηρώντας έντονους δεσμούς φιλίας με πολλούς ΑγιαΣοφίτες. Κάτι που αποδείχθηκε για πολλά χρόνια ύστερα κι απ΄ την αποχώρηση της μηχανής, κυρίως από τις συνεχείς επισκέψεις του σε μερικά υπόγεια των σπιτιών του χωριού, για κουβέντα, θύμηση, νοσταλγία και χαλάρωση με κρασομεζέδες.
Πέρασαν πολλά χρόνια, περίπου σαράντα (40) και πλέον, από τότε που η αλωνιστική μηχανή, δεν ξαναήλθε στο χωριό μας. Κι όμως η εικόνα της παραμένει ακόμα ζωντανή και νοσταλγική, χαραγμένη ανεξίτηλα στην μνήμη των περισσοτέρων, κυρίως επειδή η παραπάνω χρονική περίοδος ταυτίζεται με την εποχή που ήμασταν αυτάρκεις στον τόπο μας.
Ήταν εκείνη η εποχή, που εκτός από σιτάρι, στα υπόγεια των «φτωχών» κατοίκων του χωριού μας, υπήρχαν αλεύρι, λάδι, εκατοντάδες μπότσες κρασιού, φέτα, κεφαλοτύρια, τουρσιά, πλεξίδες με σκόρδα και κρεμμύδια, πατάτες, παστές ελιές και χοιρινό και κάθε λογής άλλα λαχταριστά φαγώσιμα. Ήταν μια εποχή, που απέδειξε για άλλη μια φορά τη σοφία των προγόνων μας, αφού παρά το ότι ζούσαν σε ένα απομονωμένο περιβάλλον, στερούμενοι χρημάτων και σημαντικών τεχνικών διευκολύνσεων, γνώσεων και καινοτομιών, όμως παρέμεναν αυτάρκεις σε όλα τα επίγεια αγαθά.
Και η παραπάνω κατάσταση είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε, ειδικά στις μέρες μας, κάτι που αποτελεί αφορμή για βαθυστόχαστη σκέψη και προβληματισμό, ίσως τελικά και αλλαγή συμπεριφοράς.
